صد و پنجاه وهشت خبرنگار قرباني در غزه
محمود فاضلي
از زمان آغاز جنگ بين اسراييل و حماس در نوار غزه، يكي از مرگبارترين درگيريها براي مطبوعات بوده و تاكنون 158 نفر كه اكثر آنها فلسطيني هستند، كشته شدهاند.
خبرگزاري‌فلسطيني «سما» گزارش مي‌دهد كه «امجد جهجوح»،خبرنگار فلسطيني و «وفاء ابوضبعان»، همسر خبرنگارش در حمله ارتش رژيم اسراييل به خانه «رزق ابوشكيان» از خبرنگاران فلسطيني در اردوگاه «النصيرات»مركز نوار غزه به شهادت رسيدند. در اين جنايت دو فرزند اين دو خبرنگار هم به شهادت رسيدند. جنبش حماس در بيانيه‌اي اعلام كرد رژيم اشغالگر تعداد ديگري از خبرنگاران را هدف قرار داد و تعداد شهداي خبرنگار به ۱۵۸ تن افزايش يافت. اين جنايت در راستاي سياست اين دولت فاشيست براي از بين بردن حقيقت جنايت‌هايي است كه عليه غيرنظاميان مرتكب مي‌شود. براي مقابله با چنين جنايت‌هايي موضعي جدي از سوي جامعه بين‌المللي، سازمان ملل و سازمان‌هاي حقوقي لازم است. بايد اقداماتي فوري را براي توقف آن اتخاذ كرد.
يك تيم رسانه‌اي بين‌المللي متشكل از 50 روزنامهنگار به نمايندگي از 13 سازمان و يك شبكه بين‌المللي متخصص در روزنامهنگاري تحقيقي را در مورد اين موضوع انجام دادند. اين تحقيق در رسانه‌هايي مانند اشپيگل، لوموند، ARIJ (گروه رسانه‌اي عربي مستقر در اردن)، گاردين، ZDF منتشر شد و به موارد كشته يا زخمي شدن روزنامه‌نگاران در حين پوشش خبري جنگ يا در تلاش براي توصيف جنگ ميپردازد. زندگي روزمره ساكنان غزه كه با يك بحران انساني بيسابقه روبهرو هستند. حمله آشكار به آزادي مطبوعات تعداد خبرنگاران كشته شده، خيره‌كننده و غير قابل درك است.
كارلوس مارتينز د‌لا سرنا، مدير كميته حفاظت از روزنامه‌نگاران (CPJ) در نيويورك اعلام كرده: «آنچه بيش از همه مرا نگران ميكند، اين است كه همه اينها باعث رسوايي نميشود. من در سراسر جهان نميبينم كه دولتهاي مختلف اعتراض كنند. اين يكي از آشكارترين حملاتي است كه من تا به حال به آزادي مطبوعات ديدهام.»
ارتش اسراييل طبق معمول ادعاهاي مطرح شده مبني بر هدف قرار دادن روزنامه‌نگاران را رد ميكند و در پاسخ به سوالات تيم تحقيق مدعي شده ارتش به عمد خبرنگاراني را كه ممكن است در حملات هوايي يا عمليات عليه اهداف نظامي مجروح شده باشند، مجروح نميكند. اكثر موارد گزارش شده مخالفان اسراييل هستند كه در فعاليتهاي نظامي شركت داشتند اما بهعنوان روزنامهنگار ثبت شدهاند.
اين تيم رسانه‌اي بين‌المللي هزاران ساعت فيلم از نوار غزه را تجزيه و تحليل كرد و دهها حادثهاي كه در آن خبرنگاران زخمي يا كشته شدند، بررسي كرده است. 40 خبرنگار در خانههاي خود كشته شدند. در غزه، كرانه باختري و جنوب لبنان، 14 كشته يا مجروح يا هدف تيراندازي با شليك گلوله قرار گرفتند، 18 نفر نيز در حملات هواپيماهاي بدون سرنشين در غزه كشته يا زخمي شدند. در نهايت، بر اساس تحقيقات، حداقل 40روزنامهنگار كه براي رسانههاي نزديك به حماس كار ميكردند، كشته شدهاند.
بهگفته «لورن ريچارد»، يكي از بنيانگذاران سازمان داستان‌هاي ممنوعه (سازمان غيرانتفاعي رسانه‌اي مستقر در پاريس) «روزنامه‌نگاران در غزه مدتهاست ميدانند كه جليقه روزنامهنگاري ديگر از آنها محافظت نميكند. بدتر از آن، آنها را بيشتر افشا ميكند.» او در مقالهاي اعلام كرد: جليقه مطبوعاتي بيش از آنكه محافظت كند در معرض خطر قرار مي‌دهد. «باسل حاير‌الدين»، روزنامهنگار فلسطيني در غزه با شكايت از هدف قرار گرفتن اين جليقه در غزه گفت: «اين جليقه كه بر اساس قوانين بين‌المللي و كنوانسيون ژنو قصد دارد ما را بهرسميت بشناسد و از ما محافظت كند، اكنون به تهديدي براي ما تبديل شده است.» ريچارد تاكيد كرد: روزنامه‌نگاران شاهداني هستند كه تاريخ به آنها نياز دارد. حمله به دفاتر خبرگزاري فرانسه در غزه براي مدير خبري خبرگزاري فرانسه كه دفاترش در غزه بر اثر حمله احتمالي تانك اسراييل در 2 نوامبر 2023 بهشدت آسيب ديد و تعداد خبرنگاراني كه كشته شدند «كاملا غيرقابل قبول است.» آنچه بيش از همه مرا نگران ميكند، اين است كه همه اينها باعث رسوايي نميشود. در سراسر جهان نميبينم كه دولتهاي مختلف شكايت كنند. اين موضوع بسيار نگران‌كننده است.بهگفته اتحاديه روزنامه‌نگاران فلسطين، از زمان آغاز جنگ در 7 اكتبر، نزديك به 70 زيرساخت مطبوعاتي بهطور جزيي يا كامل تخريب شده است.
داستان‌هاي ممنوعه وعده مي‌دهد كه براي اينكه كشتار روزنامه‌نگاران را برجسته كند، تحقيقات روزنامه‌نگاران كشته شده را ادامه خواهد داد و آنها را در معرض ديد بين‌المللي قرار خواهد داد.
سروك اسد، نماينده اتحاديه روزنامه‌نگاران فلسطيني اعتقاد دارد: «اگر 100 يا 140 روزنامهنگار اسراييلي يا اوكرايني كشته ميشدند، فكر نميكنم واكنش جهان يكسان باشد. من آرزو ندارم هيچ روزنامهنگاري، چه اسراييلي، چه اوكرايني و چه فلسطيني بميرد. خبرنگاران، بدون توجه به كشوري كه در آن هستند بايد محافظت شوند.»