گاهي خيلي زود دير مي‌شود
علي‌حسين رضايان‌قيه‌باشي
چهاردهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري با تمام خوبي‌ها و بدي‌ها و زشتي‌ها و زيبايي‌ها تمام شد و برنده اين انتخابات مردم فهيم و آگاه ايران و خصوصا تمامي افرادي كه آبروي چندين ساله خود را براي افزايش مشاركت و اميدوارسازي آنها به آينده روشن هزينه كردند، بودند. با همه اينكه هم مرحله اول و هم مرحله دوم اين انتخابات داراي پيام‌هاي واضح و روشن براي دغدغه‌مندان و كارگزاران كشور بود و بايد در جاي خود توسط كارشناسان بي‌طرف مورد مداقه قرار بگيرد و در سياستگذاري‌ها و تصميمات كلان آينده به صورت جدي مدنظر قرار گيرد تا در انتخابات بعدي مشاركت بيشتري را شاهد باشيم. فراموش نكنيم داريم مردم‌سالاري (دموكراسي) را تمرين مي‌كنيم و از قديم گفته‌اند املاي نانوشته غلط ندارد، لذا هم برگزاركنندگان و هم مشاركت‌كنندگان بايد سعه صدر داشته باشند تا مسير درست و منطقي براي مردم‌سالاري پيدا و فضا براي انتخابات باشكوه‌تر بعدي مهيا شود. ضمن خدا قوت و خسته نباشيد به همه دست‌اندركاران اين انتخابات اعم از مخالفان، موافقان، تحريم‌كنندگان و مشاركت‌كنندگان و تبريك ويژه به آقاي مسعود پزشكيان و طرفداران ايشان كه از اين آزمون سخت سربلند بيرون آمدند، نكاتي را از بابت خيرخواهي و كنشگري در اين يادداشت عرض مي‌كنم تا اندكي تامل و تفكر شود تا شايد از گذشته درس بگيريم و آن را چراغ راه آينده خود قرار دهيم. چشم بر هم بزنيم چهار سال رياست‌جمهوري دكتر مسعود پزشكيان تمام خواهد شد و مجددا به مردم نياز خواهيم داشت و آن موقع همه (كانديداها، كارگزاران، رسانه‌ها، صدا و سيما، فضاي مجازي، هوش مصنوعي، رسانه‌هاي خارجي و ...) مثل يك ماه گذشته از مردم خواهند گفت و خواهند نوشت، ولي مردم از ما و از شما كه پيروز انتخابات هستيم كارنامه و عملكرد خواهند خواست كه در اين چهار سال چه كرديد؟ و چقدر به گفته‌ها و برنامه‌هاي خود عمل كرديد؟ و چقدر در شرايط سخت و حساس پشتيبان مردم بوديد؟ آن روز ديگر زمان براي جبران نيست و ديگر نمي‌توان قول‌هاي جديد داد و ديگر نمي‌توان از عملكرد خود دفاع كرد و مردم «كي بود كي بود من نبودم» را از ما نخواهند پذيرفت و لذا بايد قدر فرصت‌ها را مغتنم شمرد و براي خدمت به مردم و حل مشكلات آنها از همين امروز بايد دست به كار شد و فراموش نكنيم گاهي خيلي زود دير مي‌شود.
سخني با روسا و اعضاي فعال ستادها
سهم‌خواهي و زنبيل‌گذاري ممنوع!! ما همه براي ايران و با شعار شايسته‌سالاري از دكتر پزشكيان حمايت كرديم و همه ما اعلام كرديم براي نجات ايران پا به عرصه گذاشتيم و از مردم دعوت كرديم تا بيايند راي دهند، لذا از امروز مردم دارند گفتار، رفتار و تك‌تك عملكرد ما را رصد و پايش مي‌كنند و زير ذره‌بين هستيم. لذا انتظار مي‌رود با اعلام اينكه آقاي رييس‌جمهور در انتخاب وزرا، معاونان و ديگر مديران ارشد آزاد است و بايد براساس تكيه كلام خود كار را به كارشناسان و خبرگان واگذارد و براساس يك فرآيند شفاف شايسته‌ها را دعوت به همكاري كند و خودش ناظر بر عملكردها و خواستار پاسخگويي وزرا در برابر برنامه‌هاي ارايه شده باشد. بايد در معرفي وزرا، مديران ارشد و ديگر كارگزاران؛ جوانان، زنان، مردان و اقوام مختلف بدون تبعيض و براساس شايستگي و كارآمدي آنها با تمركز روي دانش و بينش تخصصي، تجربه مديريتي، تحرك و پويايي و انگيزه لازم براي ايجاد تغيير و تحول مثبت و اميدآفريني در كشور در اولويت قرار گيرد و استفاده از افراد تكراري، فرصت‌طلب، راحت‌طلب، تنبل، بدون برنامه و داراي نگاه از بالا به پايين و غيرمردمي جدا خوداري شود. ما بايد در عمل نشان دهيم اگر مخالف ما شايسته‌تر و بهتر از ما عمل مي‌كند نه تنها نبايد بركنار يا عزلش كنيم و خودمان و جامعه را از خدمات آنان محروم كنيم، بلكه زمينه را براي رشد و ارتقاي آنان فراهم كنيم در چنين حالتي انسجام ملي و آشتي ملي شكل خواهد گرفت. لذا اگر احساس مي‌كنيم در گذشته بر ما جفا رفته، بي‌حرمتي صورت گرفته است، به ناحق عزل شده‌ايم، برچسب خورده‌ايم و ... اگر بخواهيم جبران مافات كنيم يا به عبارت واضح‌تر بخواهيم از خجالت طرف مقابل دربياييم و به فكر تسويه حساب و عقده‌هاي شخصي باشيم آن موقع جواب اين مصرع از مولوي را: «چون تو با بد، بد كني پس فرق چيست؟» چه خواهيم داد؟ بايد يك‌بار براي هميشه دشمني‌ها، عقده‌ها، كينه‌ها و حسدها را كنار بگذاريم و از خودگذشتگي نشان دهيم و فراموش نكنيم هيچ وقت خون را با خون نمي‌شويند و بلكه آن را با آب مي‌شويند تا پاك شود. به قول نلسون ماندلا: اگر قرار باشد خون را با خون شست دچار بدبختي مي‌شويم، ببخشيم، اما فراموش نكنيم.
سخني با طرفداران و راي‌دهندگان به دكتر پزشكيان
وظيفه شما تمام نشده است، امروز تازه آغاز راه است و نبايد پشت رييس‌جمهور را خالي كنيد، بايد در صحنه باشيد و چشم بينا و گوش شنواي آقاي دكتر پزشكيان باشيد و هر جا ناكارآمدي است و هر جا به اسم دولت چهاردهم خرابكاري يا خداي ناكرده فساد و رانت ديديد با صداي بلند داد بزنيد و نگذاريد اميد مردم به يأس تبديل شود. مردم را به خودي و غيرخودي يا موافق و مخالف تقسيم نكنيم، تفرقه‌افكني نكنيم، نفرت‌پراكني نكنيم، ولي مطالبه‌گر باشيم و فشار بياوريم و بخواهيم تا دولت مستقر پاسخگو باشد و شفاف عمل كند و مخلص كلام؛ هر چه براي خود نمي‌پسنديم براي مخالفان خود هم نپسنديم.
سخني با مخالفان دكتر پزشكيان
انتخابات تمام شد و الان دكتر مسعود پزشكيان رييس‌جمهور همه ايرانيان (موافقان، مخالفان، تحريم‌كنندگان و منفعلان) است، لذا ضمن خدا قوت و خسته نباشيد به همه مخالفان دكتر پزشكيان، از همه طرفداران آقاي دكتر سعيد جليلي و ساير كانديداهاي محترم انتظار داريم ضمن احترام به نظر اكثريت، با نقدهاي سازنده و منصفانه خود ما را هوشيار نگه دارند و زمينه را براي انجام اصلاحات مدنظر فراهم كنند. فراموش نكنيم دعواهاي حيدري و نعمتي باعث فقر و عقب‌ماندگي كشور خواهد شد و بر تعداد ناراضي‌ها و تحريم‌كنندگان انتخابات‌هاي بعدي خواهد افزود و خداي ناكرده زمينه را براي ناآرامي‌هاي بيشتر و اعتراضات گسترده‌تر فراهم خواهد كرد در آن صورت، مردم ديگر نه ما و نه شما را قبول نخواهند كرد و از همه ما عبور خواهند كرد و دود آن به چشم همه خواهد رفت. لذا در نقدها، مخالفت‌ها و اعتراضات، عقلانيت را سرلوحه خود قرار دهيم و خيرخواه همه ايرانيان باشيم. ضرب‌المثلي داريم در تركي كه من تحت‌اللفظي به فارسي برمي‌گردانم: روزي يك نفر از خداوند طلب مال و اموال كرد و خيلي گريه و زاري كرد تا اينكه پيام آمد: خواسته شما با يك شرط مورد اجابت قرار گرفته و آن، اين است كه هر چه بخواهيد به شما داده خواهد شد ولي به همسايه دوبرابر آن داده خواهد شد، آن مرد طلب‌كننده خيلي تنگ‌نظر و حسود بود و دنياي كوچكي داشت و خيلي با خود كلنجار رفت و نتوانست موفقيت و اموال بيشتر همسايه را مجسم و قبول كند در نهايت گفت: يك چشم من را كور كنيد تا همسايه كامل كور شود. آري اگر ايران را دوست داريم بايد براي پيشرفت و توسعه آن از اميال و خواسته‌هاي شخصي و گاهی از حق خود چشم‌پوشي كنيم تا به اهداف بزرگ‌تر و به خير عمومي دست پيدا كنيم. بايد اهداف و اولويت مشترك تعريف كنيم و اجازه دهيم ديگران و خصوصا مخالفان ما هم در اين اهداف نقش بازي كرده و احساس كنند در سرنوشت خود و آينده كشور خود تاثيرگذار هستند تا ايران را براي همه ايرانيان بدانند و همه تلاش كنيم و به جاي خودخواهي و تماميت‌خواهي، خيرخواه ديگران و خصوصا مخالفان خود باشيم. مي‌دانم چنين خواسته‌اي در شرايط فعلي كار سخت و غيرممكن به نظر مي‌رسد ولي با تمرين، ممارست و گذشت و ايثار شدني است.
سخني با تحريم‌كنندگان و منفعلان انتخابات
به نظرم پيام شما واضح و روشن بود و اگر گوش شنوا و چشم بينا باشد بايد پيام منتقل شده باشد، ولي از شما هم انتظار مي‌رود از روزنه باز شده استفاده كنيد و با حضور خود در هر صحنه‌اي كه فكر مي‌كنيد، مي‌تواند مفيد فايده باشد به دولت چهاردهم كمك كنيد و اگر انتظار داريد دولت براي شما قدم‌هاي مثبت بردارد شما نيز متقابلا بايد قدم‌هاي رو به جلو برداريد. با همه اينكه انتظار داريد اولين قدم را دولت بردارد و انتظار درست و بجايي هم است، اميدوارم براي اعتماد‌سازي دولت اولين قدم را براي آشتي ملي بردارد و اين قدم مي‌تواند با رفع فيلترينگ اينترنت، جمع كردن گشت ارشاد، دلجويي و احساس همدردي با خانواده‌هاي حادثه‌ديده‌ها در سال‌هاي گذشته و ... باشد. فراموش نكنيم ما قول داديم با روي كار آمدن مسعود پزشكيـان مي‌مانيم و كشورمان را مي‌سازيم البته به اين شرط كه رييس‌جمهور منتخب نيز شرايط را براي فعاليت و ايفاي نقش براي همه ايرانيان و با سلايق مختلف فراهم كند. لذا به جاي انفعال، ترديد، قهر بايد كنشگر باشيم و براي آينده بهتر خودمان تصميم بگيريم و باز تاكيد مي‌كنم اگر از فرصت‌ها استفاده نكنيم و براي خودمان تصميم نگيريم دير يا زود ديگران براي ما تصميم خواهند گرفت.
سخني با دكتر پزشكيان
تا عهد تو دربستم عهد همه بشكستم بعد از تو روا باشد نقض همه پيمان‌ها / گر در طلبت رنجي ما را برسد شايد چون عشق حرم باشد سهل است بيابان‌ها
ضمن تبريك و آرزوي موفقيت براي جنابعالي به عنوان چهاردهمين رييس‌جمهور جمهوري اسلامي ايران، اميد و آرزو دارم اين انتخاب براي جنابعالي و مردم ايران خوش يمن و مبارك باشد، ان‌شاءالله. آقاي رييس‌جمهور: ما ايرانيان در از دست دادن فرصت‌هاي تاريخي چه در سطح كلان و چه در سطح خرد مهارت داريم و متاسفانه اين امر در فرهنگ ما نهادينه شده و مداوم تكرار شده است و بعد از دست رفتن فرصت‌ها افسوس‌هاي زيادي خورده‌ايم. لذا از شما مي‌خواهيم قدر اين فرصتي كه با تلاش و كوشش بسياري از هموطنان براي شما مهيا شده است و اعتمادي كه مردم به شما و حاكميت كردند را ارج نهيد و از آن براي برگرداندن اعتبار و مقبوليت بيشتر به حاكميت و اميد به اكثريت جوانان، زنان و مردان سرخورده و خسته از سياسي بازي كارگزاران حداكثر بهره لازم را ببريد و مطمئن باشيد اگر به موقع از فرصت‌ها استفاده نكنيد خيلي زود تبديل به تهديد خواهد شد. انتظار مي‌رود به عهدي كه با مردم بستهايد، پايبند باشيد، چراكه «جوانمرد اگر وعده دهد وفا نمايد» لذا توصيه مي‌كنم:
اولا؛ مردم را فراموش نكنيد، دوما؛ با مردم صادق و روراست باشيد، سوما؛ عملكرد خود و دولت خود را به صورت شفاف با مردم در ميان بگذاريد و براي رفع موانع از مردم كمك بخواهيد و مردم را در تصميم‌گيري‌ها مشاركت دهيد و چهارما؛شما بايد پاسخگوي مردم مطالبه‌گر باشيد و رضايت آنها در هر تصميم، اجرا و عملكرد شما و دولت شما بايد شرط اول و اصل باشد.
خدايا چنان كن سرانجام كار تو خشنود باشي و ما رستگار
استاد دانشگاه تهران