انتقاد تند ایران و چین از بیانيه ناتو

نشست سران ناتو در واشنگتن در‌حالی به پایان رسید که بیانیه پایانی این جلاس به اتهام‌زنی در مورد چین و ایران همراه بود. آن‌گونه که ایرنا نوشته، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز پنجشنبه در واکنش به بیانیه پایانی اجلاس سران ائتلاف نظامی غرب در واشنگتن که حاوی لفاظی‌های ضدایرانی درباره روابط مسکو و تهران است، واکنش نشان داد. کنعانی گفت که ادعای کمک نظامی ایران به روسیه در جنگ با اوکراین کاملا بی‌پایه و اساس است. او با بیان اینکه غرب از بیانیه ضدایرانی خود اهداف سیاسی را دنبال می‌کند، افزود: متاسفانه آنچه در اوکراین شاهد آن هستیم نتیجه سیاست‌ها و اقدامات تحریک‌آمیز امریکا و ناتو است که همچنان نیز ادامه دارد. همان‌طور که بارها گفته‌ایم هرگونه تلاش برای مرتبط ساختن جنگ اوکراین به همکاری‌های دوجانبه تهران و مسکو، اقدامی صرفا با انگیزه‌های سیاسی مغرضانه و برای مشروعیت بخشیدن به دخالت و ادامه ارسال تسلیحات غربی به اوکراین است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرد: تهران حامی صلح پایدار است و همواره تلاش کرده نقش سازنده و ثبات‌بخشی در منطقه و جهان ایفا کند و در مناقشه اوکراین هرگز پهپاد دراختیار روسیه قرار نداده است و تهران بارها خواستار حل و فصل سیاسی بحران اوکراین شده است.
به گزارش خبرگزاری شینهوا، چین روز پنجشنبه ناتو را متهم کرد که به دنبال امنیت خود به قیمت به خطر افتادن امنیت دیگران است. چین به ناتو هشدار داد که به دنبال هرج و مرج در آسیا نباشد، چراکه این امر عزم چین برای دفاع از خود در برابر اعضای ناتو و کشورهای آسیایی مانند ژاپن، کره‌جنوبی و فیلیپین را بیشتر خواهد کرد. بیانیه سخنگوی وزارت خارجه چین یک روز پس از آن منتشر شد که ناتو، چین را عامل اصلی در جنگ روسیه علیه اوکراین نامید. لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری روزانه گفت: مسوولیت ناتو در مورد اوکراین غیرمنطقی است و انگیزه‌های شومی دارد. او تاکید کرد که چین موضعی منصفانه و عینی در‌قبال اوکراین دارد. چین با ایالات‌متحده و متحدان اروپایی‌اش بر سر جنگ در اوکراین با مشکل مواجه است و از محکوم کردن حمله روسیه یا حتی تلقی کردن آن به عنوان یک اقدام تجاوز‌کارانه، به دلیل روابط نزدیک با مسکو، خودداری کرده است. تجارت این کشور با روسیه از زمان حمله به اوکراین افزایش یافته است و حداقل تاحدی تاثیر تحریم‌های غرب را جبران کرده است. ناتو در بیانیه‌ای که در نشستی در واشنگتن منتشر شد، گفت: چین از طریق مشارکت بدون محدودیت خود با روسیه و حمایت گسترده‌اش از پایگاه صنعتی دفاعی روسیه، به عاملی برای جنگ تبدیل شده است.
لین در نشست خبری خود افزود: تجارت چین با روسیه قانونی، معقول و مبتنی بر قوانین سازمان تجارت جهانی است. او گفت که امنیت ناتو به قیمت امنیت کشورهای دیگر تمام می‌شود. چین از ادعای روسیه مبنی بر اینکه گسترش ناتو تهدیدی برای روسیه است، حمایت کرده است. به عقیده ناظران، حمله روسیه به اوکراین تنها باعث تقویت ائتلاف شده و منجر به تبدیل شدن سوئد و فنلاند به اعضای رسمی آن شده است. چین نگرانی خود را در مورد روابط نوپای ناتو با کشورهای منطقه هند و اقیانوس آرام ابراز کرده است. این هفته استرالیا، نیوزيلند، ژاپن و کره‌جنوبی رهبران یا معاونان خود را به نشست سران ناتو فرستادند. به گفته لین، چین از ناتو می‌خواهد تا از مداخله در سیاست داخلی چین و لکه‌دار کردن وجهه چین دست بردارد و پس از ایجاد آشفتگی در اروپا، در آسیا و اقیانوسیه هرج و مرج ایجاد نکند.
نیروهای چینی این هفته برای مانورهای مشترک در نزدیکی مرز با لهستان، یکی از اعضای ناتو، در بلاروس هستند. این رزمایش اولین رزمایش با بلاروس، متحد روسیه، است. لین مانور مشترک چین و بلاروس را به عنوان یک عملیات نظامی عادی توصیف کرد که متوجه هیچ کشور خاصی نمی‌شود. چین بازیگری مهم در سازمان همکاری شانگهای است و عنصر نظامی قوی شامل روسیه و چندین کشور آسیای مرکزی، هند و اخیرا بلاروس را دربر می‌گیرد. این امر به عنوان ایجاد سنگری در برابر نفوذ غرب با همکاری چین در آنچه روسیه حیاط خلوت سیاسی خود می‌داند، درنظر گرفته می‌شود. در اوایل ماه جاری، پوتین و شی جین پینگ، ريیس‌جمهور چین در نشستی با رهبران یا مقامات ارشد 10 کشور سازمان همکاری شانگهای در قزاقستان شرکت کردند که در آن پوتین مجددا خواستار تسلیم شدن اوکراین در بخش‌هایی از مناطق تحت اشغال روسیه شد. اوکراین قاطعانه آن را رد کرده است. چین و روسیه از نزدیک سیاست‌های خارجی خود را برای مخالفت با غرب هماهنگ کرده‌اند. این موضوع در شرایطی است که روسیه به ‌طور فزاینده‌ای به چین، به عنوان خریدار نفت و گاز خود که شامل بخش عمده‌ای از تجارت خارجی مسکو نیز محسوب می‌شود، تکیه می‌کند.
به گزارش رویترز به نقل از منابع روسی، دیميتری مدودف در رابطه به اظهارات سران ناتو مبنی بر حمایت بی‌بازگشت از اوکراین گفت: برای روسیه، چند راه برای پایان دادن به این راه‌حل قابل قبول است: یا اوکراین ناپدید می‌شود یا ناتو، یا هر دو با هم. روسیه بارها تاکید کرده است که پذیرش اوکراین در ائتلاف ناتو یا هر بلوک غربی، به ویژه اتحادیه اروپا، خط قرمز مسکو است. سران روسیه مدعی‌اند که احتمال پیوستن اوکراین به بلوکی اروپایی و غربی یکی از محرک‌های اصلی جنگ روسیه با اوکراین بوده است. مدودف خواستار احتیاط در صورت پذیرش شرایط روسیه برای آتش‌بس، از جمله لغو خواسته‌های اوکراین برای پیوستن به ناتو شد. با این حال، این سیاستمدار روس هشدار داد که پذیرش صلح از طریق مذاکره می‌تواند جرقه ناآرامی داخلی در اوکراین را به همراه داشته باشد. او تاکید کرد این امر به‌طور بالقوه می‌تواند به کودتا علیه دولت اوکراین منجر شود یا باعث روی کار آمدن دولت رادیکال جدیدی شود. او اظهار داشت که هر کدام از این احتمالات باعث شعله‌ور شدن مجدد خصومت بین روسیه و اوکراین و در عین حال به خطر انداختن حاکمیت اوکراین خواهد شد.