آراي تندروها
البته با آمدن قاليباف مشاركت در همان حد ۴۰ درصد باقي ميماند. با اين حال چرا راي جليلي در مرحله دوم به حدود ۲۲ درصد كل واجدين حق راي رسيد؟
اين آراي به دو دليل زياد شد؛ يكم حذف قاليباف در دور اول. طبيعي بود برخي از اين رايدهندگان به قاليباف، در دور دوم نيز جناحي راي داده و راي خود را به سود جليلي در صندوق ريختند. حدود 4/2 ميليون راي دور دوم از آراي قاليباف است. حدود 6/1 ميليون راي ديگر را هم از طريق دوم اضافه كردند. اينكه تمامي ابزارهاي قدرت و امكانات دولتي را به كار گرفتند، بلكه فاصله خود را با پزشكيان جبران كنند. اين ابزارها بسيار متنوع بود و تمامي امكانات دولتي از مالي و استخدامي و مديريتي و اقتدار دولتي را در اين راه مورد استفاده قرار دادند. حمايتهاي كامل شبكههاي ماهوارهاي و براندازان اثرات جدي خود را داشت. اگر اينترنشنال چنين حمايت ضمني را از هر رقيب ديگري ميكرد آن رقيب را متهم به صهيونيسم و جاسوسي ميكردند ولي هنگامي كه خودشان حمايت شدند صدايش را در نميآورند و خيلي هم استقبال ميكردند.
بنابراین باید گفت که آرای این جناح همان حدود ۲۵ درصد مشارکت کنندگان دور اول است. بقيه آرا بر حسب موقعيت و عاريتي يا ناشي از امكانات مقطعي است و فاقد ماندگاري و ثبات است. واقعيت اين است كه آنان از يك سو فاقد زبان صريح و روشن هستند. به همين دليل هم كمتر كسي متوجه ميشد كه چه ميگويند، شايد خودشان هم متوجه معناي دقيق آنچه ميگفتند، نبودند. از سوي ديگر چون با الزامات جامعه جديد همسويي ندارند، تقيه ميكنند و مكنونات قلبي خود را بيان نميدارند. در موضوعاتي از قبيل زنان و حقوق آنان، درباره تعامل با جامعه جهاني، درباره حقوق شهروندي و به ويژه حق تعيين سرنوشت مردم، درباره الزامات حقوق و مبناي اجتماعي قانون، درباره به رسميت شناختن ديگري، درباره مفهوم دولت- ملت و واحدهاي ملي و... عقايدي متفاوت با اكثريت قاطع مردم دارند، در نتيجه صادقانه و شفاف سخن نميگويند، به همين دليل ممكن نيست كه بتوانند نفوذ و عمقي بيش از همين اندازه از آرا را داشته باشند. بيشتر آراي دور دوم آنها به صورت نيابتي از ساير اصولگرايان گرفته شده بود و پس از شكست و پايان انتخابات به جايگاه پيشين خود بازخواهند گشت. اين تحليل براي آقاي پزشكيان از اين جهت اهميت دارد كه ميتواند با ناديده گرفتن اقليت تندرو بقيه اصولگرايان را در چينش كابينه مشاركت دهد و نوعي وفاق ملي را به نمايش بگذارد.