گروه اقتصادي
مركز آمار ايران جزييات تازه‌اي از نرخ تورم و تحولات آن در آغاز تابستان منتشر كرده كه نشان مي‌دهد تورم ماهانه همچنان و مانند ماه‌هاي قبل در كانال 2 درصدي حركت مي‌كند و اگر با همين منوال قرار به تداوم داشته باشد؛ با وضعيت مطلوب فاصله خواهد داشت. نكته ديگر، نرخ تورم نقطه به نقطه است كه برخلاف دو مقياس ماهانه و سالانه، راه افزايشي خود را همچون ماه‌هاي پيش ادامه داده و سر كوتاه آمدن ندارد. آمار تازه نشان مي‌دهد كه شاخص تورم نقطه به نقطه 32.2 درصد در تيرماه رشد كرده است. اين شاخص در خرداد ماه امسال، 31.9 درصد بود.
پيش از اين رييس كل بانك مركزي وعده داده بود كه در پايان امسال تورم تا كانال 20 درصد كاهش پيدا كند و حالا دولت چهاردهم در حالي كار خود را آغاز خواهد كرد كه اقتصاد ايران با تورم بالاي 32 درصدي دست و پنجه نرم مي‌كند.
نرخ تورم نقطه به نقطه، به شتاب افزايش قيمت‌ها در بازه تيرماه 1403 نسبت به تيرماه 1402 اشاره دارد. در واقع اين شاخص نشان مي‌دهد كه خانوارها به‌طور ميانگين، چه ميزان بيشتر از پارسال همين موقع براي خريد يك «مجموعه كالا و خدمات يكسان» هزينه كرده‌اند. اين شاخص از آن نظر مهم است كه بازه قيمتي يكساله را در نظر مي‌گيرد و كمك مي‌كند تا بفهميم چقدر نسبت به پارسال، قدرت خريد بيشتري نصيب خانوارها شده است. به همين دليل هم هست كه برخي كارشناسان تورم نقطه به نقطه را معيار بهتري براي نشان دادن وضعيت قيمت‌ها در بازه بلندمدت مي‌دانند.
اما بپردازيم به ديگر نكاتي كه در آمار تازه از تورم در نخستين ماه تابستان 1403 منتشر شده است.
تابستان با تورم شروع شد
پيش از هر چيز بايد گفت كه تورم در مقياس ماهانه همچنان در كانال 2 درصدي به حركت خود ادامه مي‌دهد. هر چند در تيرماه امسال، اندكي از شتاب تورم ماهانه گرفته شده، اما ماندگاري اين شاخص در كانال 2 درصد نگراني براي تورم آخر سال را بيشتر مي‌كند.
تورم ماهانه نشان‌دهنده تغييرات قيمت كالاها و خدمات يك سبد مشخص در يك ماه نسبت به ماه گذشته است. اين متغير از محاسبه رشد شاخص قيمت مصرف‌كننده (CPI) به دست مي‌آيد و به عنوان يك معيار براي سنجش افزايش هزينه زندگي و تغييرات قدرت خريد پول در يك ماه به كار مي‌رود. طبق گزارش مركز آمار، در تيرماه سال جاري تورم ماهانه 2.2 درصد برآورد شده كه نسبت به ماه قبل 0.6 واحد درصد كاهش يافته است. به عبارت ديگر، خانوارها براي خريد يك سبد يكسان از كالا و خدمات در تير امسال 2.2 درصد بيشتر از خرداد ماه هزينه كرده‌اند. با اينكه تورم ماهانه كاهش يافته و به عبارتي، از سرعت افزايش قيمت در يك ماه گذشته كاسته شده، اما تورم ماهانه همچنان بالاي 2 درصد مانده كه سطح مطلوبي براي تورم ماهانه نيست.
ركورد كاهشي تورم سالانه
نرخ تورم سالانه، درصد تغيير ميانگين اعداد شاخص قيمت در يك‌سال منتهي به ماه جاري، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در واقع تورم سالانه، ميانگين تغييرات قيمتي كالاها در يك‌سال نسبت به سال گذشته را اندازه‌گيري مي‌كند. اين شاخص از 36.1 درصد در خرداد به 35.5 درصد در تير ماه رسيده است. تورم سالانه تير در كمترين سطح خود از اسفند 1401 به بعد قرار گرفته و از اين نظر يك ركورد يكساله زده است.
حركت معكوس تورم نقطه به نقطه
برخلاف تورم سالانه، تورم نقطه به نقطه به صورت معكوس عمل كرده و راه ديگري رفته است. در ماه جاري تورم نقطه به نقطه مانند ماه گذشته به روند صعودي خود ادامه داده به‌طوري كه از 31.9 درصد در خرداد به 32.2 درصد در ماه جاري افزايش يافته است. بالاترين تورم نقطه به نقطه براي گروه مسكن برآورد شده است.
ركوردزني تورم اجاره مسكن
به گفته مركز آمار ايران، تورم نقطه به نقطه اجاره مسكن در تير ماه 43.2 درصد بوده است. به صورت ماهانه نيز اين شاخص نزديك به 3 درصد رشد كرده است.
پيش از اين آمارها نشان مي‌داد تورم اجاره پاييز در دو سال نخست دوره رياست‌جمهوري دولت سيزدهم بالاترين سطح را در ۱۲ سال گذشته داشته است. اين در حالي است كه از مهم‌ترين وعده‌هاي اين دولت، مهار قيمت‌ها در اين بازار بود. داده‌هاي آماري نشان مي‌دهد سهم شهرهاي كوچك از رشد اجاره در اين بازه زماني بيشتر بوده است.
تورم ماهانه اجاره مسكن در ارديبهشت سال گذشته 1.7 درصد بود. در مهر ماه به بيش از 4 درصد رسيده و در پايان سال 2.4 درصد شد.
حالا و با آمار تازه مشخص مي‌شود كه از ابتداي امسال روند تورم اجاره مسكن به صورت ماهانه به كار خود ادامه داده و حتي در بخش نقطه به نقطه يعني تير ماه امسال نسبت به تيرماه سال گذشته به سطح بالايي رسيده است.
بررسي آمارهاي رسمي بيانگر آن است كه فروردين ۱۳۹۶ متوسط قيمت مسكن نسبت به پايه حقوق، ماهانه ۴.۶ برابر برآورد مي‌شده و فروردين امسال، اين نسبت به ۱۱.۳ برابر رسيده است. اين بدان معناست كه افراد در سال جاري، بايد نسبت به سال ۹۶ زمان بيشتري را براي خريد خانه در انتظار سپري كنند. تورم مسكن طي سال‌هاي اخير سرعت بالايي داشته است. قيمت اين كالاي اساسي از دهه ۸۰ تاكنون بيش از دو هزار درصد رشد داشته و اين در حالي است كه ميزان افزايش دستمزدها كماكان نتوانسته خود را به آن برساند.
تورم 20 استان بالاتر از تورم عمومي
نرخ تورم سالانه تيرماه در 20 استان كشور بيشتر از نرخ تورم ماهانه كل كشور بوده است. بالاترين نرخ تورم ماهانه در تيرماه بين استان‌هاي كشور را همدان داشته است. تورم ماهانه اين استان نسبت به خرداد 3.4درصد بالاتر رفته است. كمترين نرخ تورم در ماه گذشته را هم استان كرمانشاه تجربه كرده است. تورم ماهانه در اين استان كمتر از يك درصد بوده است.
در بازه يكساله، بالاترين ميزان تورم متعلق به استان اصفهان بوده كه بيش از 40 درصد تورم را تجربه كرده است.
كمترين ميزان تورم سالانه نيز متعلق به سيستان و بلوچستان با عدد 36.5 درصد است.