گروه اقتصادي
افزايش احتمال درگيري نظامي ميان ايران و اسراييل، بورس تهران را براي دومين روز معاملاتي متوالي با ريزش سنگين بيش از 61 هزار واحدي شاخص كل مواجه كرد. اهالي بازار سرمايه در انتهاي سال 1402 سال پيش رو را سالي پر از اميد مي‌دانستند سالي كه مي‌توانست براي بازار سرمايه يك سال شاد و پر انرژي باشد. اما از همان روزهاي ابتدايي سال با سخت‌ترين چالش‌ها مواجه شد.
روز گذشته تصويري از تالار بورس اوراق بهادار تهران در فضاي مجازي دست به دست مي‌شد با اين عنوان كه معامله‌گران به نشانه اعتراض به وضعيت بازار دست از معامله برداشته‌اند. در كنار اين موضوع كه اين كارهاي اين افراد چقدر مهم و تاثيرگذار بوده است بايد اين نكته را اضافه كرد كه ديگر خريداري در بازار وجود ندارد و همه فروشنده هستند به اين ترتيب معامله‌گران نمي‌توانند معامله‌اي را ثبت كنند. پس مي‌توان به اين موضوع به اين ديد هم نگاه كرد كه به دليل عدم خريدار در بازار معامله‌گران استيشن‌هاي معاملاتي را رها كرده‌اند.
حالا شاخص كل فقط در دو روز بيش از 100 هزار واحد خود را از دست داده است. بازاري كه مي‌توانست در محدوده‌هاي حمايتي ميانگين‌هاي 55 روزه و 200 روز مورد حمايت قرار بگيرد (از نظر تكنيكالي) در نهايت با از دست دادن اين سطوح كار را براي برگشت به اعداد و ارقام بالاتر سخت‌تر ديد و شاخص بايد انرژي بسيار مضاعف‌تري را براي رشد دريافت كند تا بتواند از پس مقاومت‌هاي ايجاد شده برآيد.
توصيه مشاور رييس‌جمهور به سهامداران
اما حسين عبده تبريزي مشاور مسعود پزشكيان در كانال شخصي خود در تلگرام از سرمايه‌گذاران و فعالان بازار سرمايه درخواست كرد تا به حفظ آرامش بازار كمك كنند.
عبده تبريزي در كانال تلگرامي خود نوشت: «همه شما از مشكلات بازار سرمايه در سال‌هاي اخير آگاهيد. از وضعيت جاري بازار و اتفاقات چند روز اخير هم مطلعيد. وظيفه همه ما هم كمك به حفظ موقعيت و رشد بازار سرمايه و كمك به دولت آقاي پزشكيان است.
اينجانب تا امروز شنبه ۱۳ مرداد ۱۴۰۳ كوچك‌ترين دخالتي در شرايط جاري بازار نداشته و در مورد افراد يا موضوعات بازار نيز با هيچ يك از اعضا و اركان دولت جديد صحبتي نكرده‌ام.
امروز صبح (ديروز) مديريت سازمان از اينجانب و چند نفر ديگر از فعالان بازار و مديران قبلي سازمان دعوت كردند كه در مورد وضعيت جاري و اقداماتي كه بايد از فردا صورت گيرد، نظر مشورتي بدهيم، و اين كار انجام شد. به‌علاوه، بنده بعد از آن جلسه در مورد وضعيت جاري بازار گزارش كوتاهي تهيه و به مسوولان ارشد دولت چهاردهم تقديم كردم و توجه آنان را به وضعيت نامناسب جاري جلب كردم.
از همه سرمايه‌گذاران و فعالان بازار سرمايه درخواست مي‌كنم، با توجه به ناترازي‌ها و مشكلات جاري، به هر شيوه كه صلاح مي‌دانند به حفظ آرامش بازار كمك كنند. مهم‌ترين ابزار در اين عرصه بي‌توجهي به شايعات و خبرهاي نادرستي است كه با نيات مختلف انتشار مي‌يابد. بي‌شك دولت آقاي دكتر پزشكيان متعهد به برنامه‌هايي است كه مطرح كرده و به‌رغم هر شرايط محيطي، برنامه‌هاي خود را دنبال خواهد كرد.»
تحولات اخير بورس كوتاه‌مدت
و رواني است
در اين‌باره، شاهين شايان آراني كارشناس بازار سرمايه مي‌گويد: تحولات اخير كوتاه‌مدت، زودگذر و رواني است و پتانسيل‌هاي بازار سرمايه و سهام كشور بسيار بيشتر از وضعيت فعلي است.
شايان آراني در گفت‌وگو با ايسنا با اشاره به افت شاخص كل بازار سرمايه و عوامل اثر گذار در ريزش اخير بورس گفت: هر زماني كه فضاي پيش رو و دورنماي آينده كه شامل دورنمايي كوتاه‌مدت، ميان مدت و بلندمدت است، در هر جاي دنيا دچار ابهام، تلاطم و چالش باشد، جذابيت دارايي‌هاي فيزيكي مثل طلا، مسكن، خودرو و ارز و همچنين برخي كالاهاي استراتژيك مثل نفت و انرژي براي سرمايه‌گذاري بيشتر مي‌شود.
وي ضمن تشريح علت خروج برخي از بازار سرمايه در شرايط ريزشي گفت: در طرف ديگر ارزش دارايي‌هاي مالي، مثل سهام شركت‌ها و اوراق قرضه به علت تمايل براي تبديل دارايي‌ها به منابع فيزيكي، كاهش پيدا مي‌كند. بنابراين، هر زماني كه بحران سياسي، چالش بين‌المللي، خطر جنگ، احتمال درگيري نظامي و حتي دعواهاي سياسي دروني احساس شود، طبيعتا بازارهاي سرمايه و بورس با كاهش ارزش روبه‌رو مي‌شوند. اين كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: در حال حاضر و به دليل وقايع سياسي پيش آمده، ما شاهد يك فضاي تلاطم در منطقه خاورميانه هستيم و نه تنها كشور ما بلكه بازار بيشتر كشورهاي منطقه را نيز تحت تاثير خود قرار داده است و طبيعتا بورس و بازار سرمايه در كشور ما نيز تحت تاثير اين موضوع قرار دارد. به عبارتي مي‌توان ريزش شاخص بورس را از پيامدهاي رواني اين وقايع به حساب آورد كه يك پديده كوتاه‌مدت، زودگذر و موقتي است.
پتانسيل‌هاي بازار سرمايه بسيار بيشتر است
آراني افزود: اين افت شاخص ناشي از ساختار اقتصادي كشور نيست و پتانسيل بورس و بازار سرمايه كشور بسيار بالاتر از وضعيت موجود است، اما به دليل دولتي بودن برخي از شركت‌هاي بورسي و همچنين سايه رواني بحران سياسي پيش آمده شاهد كاهش و زيرش در شاخص كل بورس هستيم كه يك پديده كوتاه‌مدت رواني هم در داخل كشور و هم در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي است. وي با اشاره به اثر و پيامد تنش‌هاي سياسي در سطح جهاني گفت: بي‌شك شاخص بورس كشورهاي ديگر مثل شاخص بورس لندن نيز تحت‌الشعاع اين وقايع قرار گرفته است؛ چراكه در صورت وقوع تنش‌هاي بيشتر آنها نيز به صورت مستقيم و غير مستقيم درگير مي‌شود.
سوداگران كوتاه‌مدت به بازار بورس
وارد نشوند
اين كارشناس بازار سرمايه اظهار كرد: يك قاعده كلي و علمي در رابطه با بازار سرمايه و سهام وجود دارد و آن قاعده اين است كه خريد و فروش سهام براي كساني است كه تاب تحمل و اشتهاي پذيرش ريسك را داشته باشند. يعني در زمان شرايط سقوط بازار نيز مي‌دانند ارزش واقعي شركت‌هاي سهامي چقدر است و اين افت و ريزش به خاطر شرايط سياسي بوده و در بنيان و پتانسيل توليدي و ارزش واقعي سهام اين شركت‌ها شك و شبه‌اي ايجاد نمي‌كند، بنابراين در اين شرايط اتفاقا بسياري از كساني كه نگاه بلندمدت داشته، سرمايه و سهام خود را به فروش نمي‌رسانند.
آراني تاكيد كرد: اما به كساني كه صرفا در بازار سهام حضور داشته و قصد دارند با خريد و فروش لحظه‌اي و كوتاه‌مدت كسب سود كنند، پيشنهاد مي‌كنم كه اين افراد اصلا به بازار سهام به ويژه در شرايطي فعلي وارد نشوند.
وي در پايان خاطرنشان كرد: بنابراين در شرايط فعلي كه شاخص بورس با افت و ريزش روبه‌رو است بسياري از كساني كه سرمايه‌گذار و سهامدار واقعي هستند از اين بازار خارج نمي‌شوند، بلكه فرصت‌ها را شناسايي و سهام مورد نظر خود را بر عكس انتظار خريداري مي‌كنند.