مهدي بيك اوغلي/ واكنش مجلس دوازدهم به وزراي معرفي شده چه خواهد بود؟ آيا كابينه چهاردهم به سلامت از دالان بهارستان عبور مي‌كند يا اينكه برخي از وزرا به دلايل سياسي يا تخصصي از حضور در پاستور باز مي‌مانند؟ احمد فاطمي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس دوازدهم در پاسخ به اين پرسش ضمن اشاره به برخي برخوردهاي جناحي و سياسي چهره‌هايي چون احمد ميدري (وزارت كار) و محمدرضا ظفرقندي (وزارت بهداشت) و حتي صالحي‌اميري (وزارت ميراث) راي اعتماد به اكثريت وزراي پيشنهادي را محتمل می‌داند. او معتقد است، فرجام راي اعتماد به وزراي كابينه، از دل هماهنگي‌هايي شكل مي‌گيرد كه ميان فراكسيون مستقلين و جريان نواصولگرا به ليدري قاليباف در مجلس ايجاد مي‌شود. به اعتقاد او جريان پايداري با حدود 65 نماينده به دنبال يارگيري از دل جريان نواصولگراست تا از آن براي مانع‌تراشي در روند بررسي صلاحيت چهره‌هاي اصلاح‌طلب كابينه بهره برد. اما براي يافتن پاسخي براي ابهامات وجود بايد ديد كدام طيف‌ها، گروه‌ها و فراكسيون‌ها در مجلس دوازدهم در شمايل بازيگران اصلي فعال هستند. پزشكيان 20ارديبهشت ماه و پس از پيروزي در انتخابات مجلس دوازدهم و قبل از توفيق در انتخابات رياست‌جمهوري چهاردهم در گفت‌وگوي اختصاصي با «اعتماد» در تشريح بازيگران اصلي مجلس دوازدهم گفت: «بافت و ساختار مجلس دوازدهم، با مجلس يازدهم متفاوت است. قدرت به‌طور كامل در اختيار اكثريتي كه در مجلس يازدهم هر كاري دوست داشتند مي‌كردند، نخواهد بود.»
پزشكيان در ادامه مي‌گويد: «طيف قوي‌تري از مستقلين و اصلاح‌طلبان در مجلس دوازدهم شكل گرفته و اصولگرايان با اختلافاتي كه در درون خود دارند به راحتي نخواهند توانست، همه منويات و خواسته‌هاي خود را در مجلس به كرسي بنشانند.» دست سرنوشت اما كمتر از 2ماه پس از اين گفت‌وگو، پزشكيان را از صندلي‌هاي سبز بهارستان به راس هرم ساختار اجرايي در پاستور رساند تا براي كسب راي اعتماد كابينه‌اش، منتظر نظر و راي همكاران بهارستاني‌اش شود. در اين ميان، 3جريان و فراكسيون اصلي در مجلس دوازدهم فعال هستند. جريان نخست شامل اعضاي جبهه پايداري و طيف‌هاي راديكال‌تر جناح راست است كه بر اساس ارزيابي‌هاي «اعتماد»، 65 تا 70 نماينده در آن عضو هستند. جريان دوم اثرگذار در مجلس، نواصولگرايان هستند كه بين 85 تا 90 نماينده در آن عضويت دارند. فراكسيون سوم، طيف مستقلین و نمايندگان اصلاح‌طلب است كه محدوده‌اي حول و حوش 105 تا 110 نماينده را در بر مي‌گيرند. جدا از اين تعداد نماينده، حدود 20نماينده هم متناسب با شرايط، تغيير رويكرد داده و اقدام به تغيير ديدگاه مي‌كنند. بر اساس اعلام برخي نمايندگان با پيروزي پزشكيان در انتخابات رياست‌جمهوري، پيش‌بيني مي‌شود كه تعداد نمايندگان عضو فراكسيون مستقلين به 125 تا 130نفر افزايش پيدا كند. اعتماد براي آگاهي از وضعيت صف‌كشي طيف‌هاي مختلف در مجلس گفت‌وگويي را با احمد فاطمي نماینده بابل و عضو كميسيون اجتماعي مجلس ترتيب داده تا تصويري از همه احتمالات و جريانات اثرگذار در مجلس به دست آورد.
روند بررسي برنامه و صلاحيت وزراي پيشنهادي پس از حضور وزرا در كميسيون‌ها در مجلس آغاز مي‌شود. فضاي ذهني نمايندگان مجلس دوازدهم را چطور مي‌بينيد؟
آقاي رييس‌جمهور با ارايه فهرست 19نفره وزراي پيشنهادي، به قولش براي ارايه كابينه‌اي مبتني بر وفاق ملي و حضور همه طيف‌هاي سياسي در اداره كشور وفا كرد. امروز توپ در زمين مجلس است تا برادري خود را با ايده وفاق ملي ثابت كند؛ متاسفانه در روند بررسي‌ها، شاهديم كه در كميسيون‌هاي مختلف از جمله كميسيون اجتماعي كه من در عضو دارم، نمايندگان جبهه پايداري، نوعي تفتيش عقايد در خصوص برخي وزرا راه انداخته‌اند. اين روند برخورد سياسي به خصوص در مورد احمد ميدري وزير پيشنهادي كار، دكتر ظفرقندي وزير بهداشت، عباس عراقچي وزير خارجه و سيدرضا صالحي‌اميري وزارت ميراث و گردشگري جدي‌تر است.
يعني مي‌فرماييد كه نمايندگان به جاي رويكردهاي تخصصي و شايستگي فني وزراي پيشنهادي به عقايد آنها توجه نشان مي‌دهند؟
تنها يك جريان خاص اين نوع برخوردها را دارد. تحليل من اين است كه امروز مجلس در آزمون بزرگي قرار دارد . اين آزمون كه آيا مي‌خواهد كنش همدلانه رييس‌جمهور را با واكنش مثبت پاسخ دهد يا اينكه دعواهاي سياسي را تداوم مي‌بخشد؟ نبايد فراموش كرد كه بسياري از چهره‌هاي اصولگرا در كابينه حضور دارند. شخصا فكر مي‌كنم اگر سعيد جليلي هم رييس‌جمهور مي‌شد، 40الي 50درصد كابينه با حضور همين چهره‌ها يا هم‌رديف آنها شكل مي‌گرفت. اتفاقا پزشكيان با اين رويكرد انتقادات بسياري را به جان خريد. ما به عنوان فراكسيون مستقلين علي‌رغم نقدهايي كه به ليست ارايه شده داريم و معتقديم مي‌شد چهره‌هاي اصلاح‌طلب بيشتري در كابينه باشند، ولي براي شكل‌گيري دولت وفاق ملي و تحقق آشتي ملي از اين نقدها عبور مي‌كنيم. لازم است، دوستان اصولگرا هم اخلاق را رعايت كرده و وزراي اصلاح‌طلب اين ليست را به چالش نكشند. نبايد تنها وزراي اصولگرا را تاييد كرده و به سايرين راي عدم اعتماد دهند. اين رفتار يك كنش غير اخلاقي و دور از مروت و جوانمردي است كه معتقدم مجلس به سمت آن نمي‌رود. البته من شخصا معتقدم مجلس حق دارد كه مطابق قانون و وظايفش نسبت به وزراي پيشنهادي راي اعتماد يا عدم اعتماد دهد. اما رويكردهاي مورد نظر بايد تخصصي و فني و مبتني بر شايسته‌سالاري باشد، نه سياسي و جناحي و مبتني بر منافع گروهي. همه بايد در چهارچوب فرمايشات مقام معظم رهبري رفتار كنيم. ايشان تاكيد كردند مجلس سريعا كار كابينه را حل و فصل كرده و كارهاي عقب‌مانده را نهايي كند تا دولت معطل نماند. انتظار مي‌رود مجلس به اين ضرورت توجه كرده و به كل كابينه راي دهد.
در شرايط فعلي سمت و سوي ديدگاه نمايندگان به چه صورت است. كدام وزرا شانس عبور از بهارستان را دارند و كدام وزرا با نقدهاي بيشتري مواجهند؟
غير از خانم صادق براي وزارت راه و شهرسازي و محسن پاك‌نژاد براي وزارت نفت كه بر اساس مسائل فني، نقدهايي متوجه آنهاست، دو الي 3 وزير هستند كه به دلايل سياسي و جناحي با مخالفت برخي طيف‌ها در مجلس مواجه شده‌اند. در مورد خانم صادق نظرات مثبت زيادي وجود دارد در عين حال برخي از نمايندگان پرسش‌هايي را در خصوص توانايي آنان براي تصدي حوزه مهمي چون راه و شهرسازي مطرح كرده‌اند. اين بحث‌ها و پرسش‌ها مطرح مي‌شود و درباره آنها استدلال مي‌شود و اسناد و مدارك توانايي ايشان ارايه مي‌شود. اما اشكالاتي كه به وزير كار يا وزير ميراث و وزير بهداشت گرفته مي‌شود، سياسي و جناحي است. در واقع عقايد سياسي اين افراد به چالش كشيده شده و تفتيش مي‌شود.
به نظر شما آيا جبهه پايداري مي‌تواند در روند كلي راي اعتماد به اين وزرا مانع‌تراشي كند؟
خير، جبهه پايداري در مجلس دوازدهم اقليت است و نهايتا 60 تا 65 نماينده را شامل مي‌شود. انتظار داريم كه صداي اكثريت مجلس كه صداي عقلانيت و وفاق و خردگرايي است، در صحن بيشتر طنين‌انداز شده و بلندتر شود.
اشاره كرديد تعداد فراكسيون پايداري در مجلس حدود 65 نماينده را در بر مي‌گيرد. غلامرضا نوري‌قزلجه رييس فراكسيون مستقلين مجلس دوازدهم هم قبلا تعداد نمايندگان طيف مستقلين و اصلاح‌طلب را حدود 100نفر اعلام كرده. باقي نمايندگان را بايد ذيل طيف نواصولگرايان، جبهه انقلاب و طرفداران قاليباف تعريف كنيم؟
تعداد فراكسيون مستقلين مجلس حدود 105نفر است.از سوي ديگر، نمايندگان طيف قاليباف، انسجامي كه جريان پايداري از آن برخوردار است را ندارند. من نگرانم كه كه گروهي از نمايندگان جريان قاليباف در ماجراي راي اعتماد به چهره‌هايي چون احمد ميدري و ظفرقندي به ديدگاه پايداري نزديك شوند و رايي به صندوق بيندازند كه نظر جريان پايداري است. در اين صورت در خصوص برخي چهره‌ها، شاهد رقابت نزديكي خواهيم بود و وزرا با راي نزديكي وارد فعاليت‌هاي اجرايي مي‌شوند. انتظار اين است كه عقلانيت در مجلس دوازدهم بيشتر شود. بايد بين فراكسيون‌هاي مستقلين، پايداري و فراكسيون جبهه انقلاب (جريان قاليباف) همراهي و همگرايي براي حضور تمام وزرا در دولت ايجاد شود.
با اين توضيحات سرنوشت راي به وزراي پيشنهادي را چطور مي‌بينيد؟ آيا احتمال راي به همه وزرا محتمل است؟
با اين روند به نظرم مي‌توان فرجام خوبي را متصور شد. هرچند 2الي 3وزير لب مرز هستند اما بعید نيست كه همه وزرا راي بياورند. نبايد فراموش كرد كه جريان مستقلين در مجلس جريان پويايي است و مي‌تواند كنشگري موثري داشته باشد. با پيروزي آقاي پزشكيان در انتخابات برآيند آراي خاكستري در مجلس به سمت دولت مستقر ميل مي‌كند و 20 الي 25نماينده باقي مانده نيز به مواضع جريان اصلاح‌طلب و مستقلين مجلس نزديك مي‌شوند. در اين صورت تعداد نمايندگان سمپات اين طيف تا 130 نماينده هم بالا مي‌رود.