واشنگتنپست فاش كرد
شبيخون زلنسكي به مذاكرات صلح در قطر
چگونه حمله به كورسك نشست محرمانه كييف و مسكو در دوحه را لغو كرد؟
واشنگتنپست به نقل از منابع آگاه از مذاكرات صلح ميان مسكو و كييف گزارش داد كه اوكراين و روسيه قرار بود در ماه جاري هياتهايي را به دوحه قطر بفرستند تا در مورد توافق تاريخي كه به حملات هر دو طرف به زيرساختهاي برق پايان ميدهد، مذاكره كنند. در اين مقاله اشاره شده است كه مذاكرات غيرمستقيم كه در آن قطر قرار بود به عنوان ميانجي عمل كند و ديپلماتهاي قطري قرار بود بهطور جداگانه با هياتهاي اوكرايني و روسي ديدار كنند كه با حمله غيرمنتظره اوكراين به منطقه غربي كورسك روسيه در هفته گذشته مختل شد. اين توافق احتمالي و نشست برنامهريزي شده پيش از اين گزارش نشده بود. واشنگتنپست افزود كه روسيه بيش از يكسال است كه شبكه برق اوكراين را با موشكهاي كروز و پهپادهاي فراوان هدف قرار داده است كه باعث آسيبهاي قابل توجهي به نيروگاهها شده و باعث ميشود كل اوكراين دچار قطعي برق شود. در همين حال، اوكراين تاسيسات نفتي روسيه را با حملات هواپيماهاي بدون سرنشين دوربرد هدف قرار داده كه باعث آتش گرفتن پالايشگاهها، انبارهاي نفت و مخازن شده است. اين گزارش ميافزايد: اين اقدامات اوكراين پالايش نفت مسكو را حدود 15 درصد كاهش داده و قيمت گاز را در سطح جهاني افزايش ميدهد.
به عقيده ناظران، تمايل به شركت در گفتوگوها نشان از تغييري براي هر دو كشور، حداقل براي آتشبس محدود داشت. ولوديمير زلنسكي، رييسجمهور اوكراين گفته است كه كييف آتشبس كامل را تنها در صورتي بررسي ميكند كه روسيه ابتدا تمام نيروهاي خود را از سرزمين اوكراين، از جمله شبه جزيره كريمه كه روسيه در سال 2014 به آن حمله و آن را ضميمه خود كرد، خارج كند. مناطق ادعايي اوكراين شامل برخي مناطقي است كه نيروهاي روسي طي جنگ اخير اشغال كردهاند و كرملين اخيرا آن را بخشي از روسيه اعلام كرده است.
يك ديپلمات شركتكننده در اين مذاكرات به واشنگتنپست گفت كه مقامات روسيه پس از حمله اوكراين به غرب روسيه، در منطقه كورسك، ديدار با مقامات قطري را به تعويق انداختند. او افزود كه هيات مسكو اين اقدام را تشديد تنش خوانده و خاطرنشان كرد كه به قطر در مورد حمله به داخل روسيه از پيش هشدار نداده بود. اين ديپلمات همچنين تاكيد كرد كه روسيه در نهايت مذاكرات را لغو نكرده، بلكه آن را به تعويق انداخته است. اين منبع خاطرنشان كرد كه اگرچه اوكراين ميخواست به هر حال هيات خود را به قطر بفرستد، اما قطر از اين امر امتناع كرد، زيرا هيچ فايدهاي در ديدار يكجانبه نميديد.
اين ديپلمات آشنا به مذاكرات گفت كه قطر در دو ماه گذشته در حال مذاكره با كييف و مسكو در مورد توافقي درباره توقف حملات به زيرساختهاي انرژي يكديگر بوده است. او افزود: طرفين براي برگزاري نشستي در دوحه به توافق رسيده بودند و تنها جزييات جزيي باقي مانده بود كه بايد درباره آن توافق ميشد. اما با حمله برقآسا و غافلگيركننده اوكراين به روسيه، به نظر اين مذاكرات براي مدت نامعلومي به تعويق افتاده است. يكي ديگر از آشنايان به مذاكرات به واشنگتنپست گفت: پس از حمله اوكراين به كورسك، روسها با ادامه مذاكرات مخالفت كردند. يك منبع روسي كه روابط نزديك با جامعه ديپلماتيك روسي دارد نيز تصريح كرد كه پوتين پس از حمله اوكراين به كورسك، تمايلي به مذاكرات دوحه ندارد. اين منبع افزود: رهبري روسيه معمولا تحت فشار سازش نميكند. دفتر رييسجمهور اوكراين در پاسخ به درخواست واشنگتنپست اعلام كرد كه نشست دوحه به دليل وضعيت ملتهب خاورميانه به تعويق افتاده است، اما از طريق ويديوكنفرانس در 22 آگوست برگزار خواهد شد. پس از آن، كييف با شركاي خود براي اجراي اين توافق مشورت خواهد كرد. كرملين به پرسشهاي واشنگتنپست در قبال ادعاي كييف پاسخ نداد.
كاخ سفيد نيز از اظهارنظر در مورد اين موضوع خودداري كرد. دولت بايدن مدتهاست گفته است كه اوكراين بايد زمان و شرايط آتشبس احتمالي با روسيه را به تنهايي تعيين كند. ديپلمات امريكايي در يك نشست خبري درباره اين مذاكرات مدعي شد كييف و مسكو تمايل خود را براي پذيرش توافق پيش از نشست نشان دادهاند. با اين حال، دو نفر از آشنايان به مذاكرات خاطرنشان كردند كه مقامات ارشد در كييف انتظارات متفاوتي در مورد موفقيت مذاكرات داشتند، بهطوري كه برخي احتمال موفقيت را 20 درصد تخمين ميزنند. برخي ديگر چشماندازهاي بدتري را، حتي اگر حمله كورسك رخ نداده بود، پيشبيني كردند. يك مقام اوكرايني نيز به واشنگتنپست گفت: ما اين فرصت را براي پشت سر گذاشتن اين زمستان داريم و آن در صورتي است كه روسها حملات جديدي به شبكه راهاندازي نكنند. مقامات اوكرايني و غربي تاكيد كردند كه گام رو به جلو كييف براي ديدار با مسكو كه حدود 20 درصد از خاك اوكراين را اشغال كرده تا حدي به منظور دادن اهرم بيشتر به اوكراين در مذاكرات آتي بوده است.
تحليلگران نظامي در مورد اينكه نيروهاي اوكرايني قادر خواهند بود كنترل خاك روسيه را حفظ كنند، ترديد دارند. مسكو همچنين به دستاوردها و پيشروي خود در منطقه دونتسك در شرق اوكراين ادامه داده و سربازان خود را از آنجا براي دفاع از حمله جديد اوكراين به منطقه كورسك، از اين مناطق تخليه نكرده است. ناظران هشدار ميدهند در حالي كه كييف ممكن است موقعيت مذاكرات آينده خود را با تصاحب زمين بهبود بخشيده باشد، به نظر ميرسد احتمال مذاكرات صلح قريبالوقوع كاهش يافته است. پوتين اين هفته علنا متعهد شد كه به دليل حمله به خاك روسيه، موضع خود را در مورد مذاكرات نرم نخواهد كرد.
همه اين تحولات در حالي است كه روسيه، اوكراين را به استفاده از موشكهاي غربي كه احتمالا ساخت ايالات متحده است براي هدف قرار دادن يك پل استراتژيك روي رودخانه سيم در منطقه كورسك متهم كرده است. اين انفجار منجر به كشته شدن داوطلباني شد كه تلاش ميكردند غيرنظاميان را از مناطق خطر تخليه كنند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، نيروهاي اوكرايني روز جمعه به پلي در منطقه گلوشكوفسكي كورسك حمله كردند. نيروهاي اوكرايني در حال پيشروي براي حمله به سمت قلمروهاي غرب روسيه بودند. ماريا زاخارووا، سخنگوي وزارت امور خارجه روسيه روز جمعه در كانال تلگرامي خود گفت كه منطقه كورسك براي اولينبار مورد اصابت راكتاندازهاي ساخت غرب احتمالا HIMARS امريكايي قرار گرفته است. او گفت: در نتيجه اين حمله، اين پل استراتژيك به كلي ويران شد و داوطلباني كه در حال كمك به جمعيت غيرنظامي كه تخليه شده بودند، كشته شدند. خبرگزاري تاس روسيه اسامي دو داوطلبان كشته شده در اين حمله را منتشر كرد. مقامات روسي همچنين مدعياند تخريب پل مانع خروج غيرنظاميان از منطقه خواهد شد و اين امر ميتواند فاجعه انساني در پي داشته باشد.
حمله اوكراين به كورسك تنها چند ماه پس از آن صورت ميگيرد كه ايالات متحده و چند تن از متحدان ناتو آن در ماه مه گفتند كه به كييف اجازه دادهاند از سلاحها و تجهيزات اهدايي غرب براي حمله به اهدافي در داخل روسيه استفاده كنند. الكس گاتوپولوس، تحليلگر امور نظامي و امنيتي به الجزيره گفت: بمباران اين پل از سوي نيروهاي اوكرايني در روز جمعه، دفاع از منطقه در برابر پيشرويهاي اوكرايني و دسترسي به تجهيزات را براي نيروهاي روسيه دشوار ميكند. واحدهاي روسي در آنجا بين يك رودخانه و يك مكان صعبالعبور گرفتار شدهاند. اين تحليلگر گفت كه نيروهاي روسي و غيرنظاميان به نوعي در اين منطقه محاصره شدهاند. او افزود كه اكنون اين چالشي بزرگ براي روسها خواهد بود، زيرا اگر نتوانند مهمات و سوخت مورد نياز اين واحدها را تامين كنند، مجبور خواهند شد با دادن تلفات بالا به پشت رودخانه عقبنشيني كنند.