گره کور مذاکرات اسرايیل و حماس کجاست؟
راه ناهموار آتش‌بس
تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش در خاورمیانه درحالی در جریان است و حتی تشدید شده که منطقه به انبار باروتی شبیه است که هر لحظه ممکن است منفجر شود. در همین رابطه، ارتش اسرايیل مدعی است با حمله به شرق لبنان، جنگنده‌های این رژیم موشک‌انداز حزب‌الله را در المنصوری و طیبه در جنوب لبنان منهدم کردند. این حملات در پی حمله ارتش اسرايیل به آنچه مدعی است انبارهای تسلیحات حزب‌الله در دره بقاع در شرق لبنان است، انجام شد. اما المیادین به نقل از وزارت بهداشت لبنان گزارش داد، حداقل هشت غیرنظامی در دره بقاع زخمی شدند که شش تن از آنها شهروند لبنان و دو تن از کودکان آواره سوری بودند. حزب‌الله لبنان و رژیم اسرايیل از ابتدای جنگ غزه به شکل پراکنده با هم درگیر بوده‌اند. حزب‌الله اعلام کرده است «جبهه حمایتی» برای فلسطینی‌ها تشکیل داده است. خبرگزاری رویترز تخمین می‌زند که از آغاز درگیری‌ها در سال گذشته، حدود 622 نفر در لبنان، از‌جمله 416 رزمنده حزب‌الله و 132 غیرنظامی، شهید شدند. در همین حال، آخرین تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران غزه ادامه دارد و دیپلمات‌های ارشد امریکایی در منطقه حضور دارند و امیدوارند بتوانند مذاکرات را به نتیجه برسانند. کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که مقامات ارشد پیش از پایان هفته مجددا در قاهره گردهم می‌آیند تا به مذاکرات درباره آتش‌بس در غزه ادامه دهند. او افزود: آنتونی بلینکن در منطقه است تا بر تعهد خود به امنیت رژیم اسرايیل تاکید کند و به تلاش‌های فشرده خود برای انعقاد این توافق ادامه دهد. دیپلمات‌های امریکایی به رویترز گفتند در تلاشند هر چه سریع‌تر این مذاکرات به نتیجه برسد، چراکه بیم آن دارند تهدیدات ایران و حزب‌الله هر لحظه اجرایی شده و در صورت نبود توافق آتش‌بس، چنین امری بسیار قریب‌الوقوع است. از موارد مورد اختلاف در مذاکرت، کنترل گذرگاه فیلادلفی است.
در همین حال، القاهره نیوز مصر گزارش داد قاهره درخواست اسرايیل برای حفظ کنترل کریدور فیلادلفی و گذرگاه رفح بین مصر و غزه را رد کرده است. این خبرگزاری در تهیه این گزارش به منبعی آگاه مصری استناد کرد. این منبع به القاهره گفت: گزارش‌های رسانه‌های اسرايیلی مبنی بر موافقت مصر با ادامه حضور نیروهای اسرايیلی در منطقه مرزی از نظر شکل و ماهیت نادرست است. در این بیانیه آمده است که قاهره بر اصرار خود جهت خروج کامل اسرايیل از این منطقه تاکید کرده است. پایگاه خبری امریکایی اکسیوس نیز گزارش داد که مصر این درخواست اسرايیل را رد کرده است. اکسیوس گزارش داد که مقامات اسرايیلی، مصری و امریکایی در روزهای یکشنبه و دوشنبه در قاهره دیدار کردند تا درباره کریدور فیلادلفی گفت‌وگو کنند. به گفته مقامات اسرايیلی، به دستور نتانیاهو، طرف اسرايیلی نقشه‌ای ارائه کرد که نشان می‌داد اسرايیل برخی از نیروهای خود را در آن منطقه کاهش می‌دهد، اما همچنان آنها در سراسر کریدور مستقر خواهند بود، امری که با مخالفت سرسختانه مصر مواجه شده است.
از سویی، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا که در سرزمین‌های اشغالی به‌سر می‌برد، با سران رژیم اسرايیل، اسحاق هرتزوگ، ريیس و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم دیدار و گفت‌وگو کرد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل، روز دوشنبه در دیدار با بلینکن مدعی شد متعهد به تبادل اسرا و توافق آتش‌بس غزه است. این ادعای نتانیاهو درحالی مطرح شد که مقامات اسرايیلی به اکسیوس گفتند نتانیاهو از دادن فضای کافی به مذاکره‌کنندگان خود برای به‌سرانجام رساندن توافق خودداری کرده است.
تیم مذاکره‌کننده نتانیاهو روز یکشنبه به نخست‌وزیر اسرايیل اطلاع داد که اگر نخست‌وزیر این رژیم فضا و قدرت انعطاف بیشتری به آنها بدهد، ممکن است توافق امکان‌پذیر باشد. دو مقام ارشد اسرايیلی به اکسیوس می‌گویند که نتانیاهو از این امر خودداری کرد و مذاکره‌کنندگان خود را به خاطر «تصمیمات سرخود» سرزنش کرده است. به گزارش رویترز، مذاکره‌کنندگان، شامل دیوید بارنیا، ريیس موساد؛ رونن بار، ريیس شین بت و ژنرال نیتزان آلون، نماینده ارتش اسرايیل در نشست خبری روز یکشنبه به نتانیاهو گفتند که آنها ماه‌ها در حال مذاکره بودند و توافق براساس مواضع فعلی او امکان‌پذیر نیست. اما نتانیاهو همچنان بر این استدلال و ادعا پافشاری می‌کند که «اگر اسرايیل محکم بایستد، حماس درنهایت نابود خواهد شد.»
به گزارش آسوشتیدپرس، حماس روز یکشنبه آخرین پیشنهاد ایالات‌متحده را رد کرد و مواضع تند نتانیاهو را مقصر شکست‌های پی‌درپی در مذاکرات دانست. این پس از آن بود که کاخ سفید ادعا کرد پیشرفت‌های قابل‌توجهی در جریان مذاکرات هفته گذشته در دوحه حاصل شده است و مقامات امریکایی گفتند که بایدن ريیس‌جمهور امریکا خواهان توافق تا پایان هفته است. بلینکن روز دوشنبه در جریان بازدید از اسرايیل نیز مدعی شد نتانیاهو پیشنهاد امریکا را پذیرفته است و اکنون توپ در زمین حماس است که از این موضوع پیروی کند. این بیانیه برخی مقامات اسرايیلی را نیز، که به اکسیوس گفته‌اند نتانیاهو مخالف توافق است، دچار سردرگمی کرده است.
مقامات بلندپایه اسرايیل به آکسیوس گفتند، می‌دانستند که پیشنهادات جدیدی که نتانیاهو به پیش‌نویس توافق افزوده است، مورد قبول حماس نخواهد بود. این منابع گفتند اظهارات علنی نتانیاهو مبنی بر اینکه مذاکره‌کنندگان اسرايیلی نسبت به انعقاد توافق «محتاطانه خوشبین» هستند، صرفا موضع‌گیری سیاسی است. این مقامات به اکسیوس گفتند هر شکافی که در دوحه کاهش پیدا کرد، بین مواضع امریکا و اسرايیل بود، نه اسرايیل و حماس. یکی از این مقامات اسرايیلی به آکسیوس گفت به‌رغم خوش‌بینی واشنگتن، میانجی‌های مصری و قطری که دايما با اعضای حماس در ارتباط هستند، باور نداشتند که هیچ پیشرفت واقعی حاصل شده است. مذاکره‌کنندگان اسرايیلی در آخر هفته به نتانیاهو اطلاع دادند که حماس این توافق را رد می‌کند، چراکه معتقد است مواضع امریکا به نفع اسرايیل است و در واقع امریکا نه میانجی که نماینده مواضع اسرايیل است. دو مانع اصلی در مذاکرات، خواسته‌های جدیدی است که نتانیاهو در هفته‌های اخیر مطرح کرد مبنی بر اینکه اسرايیل کنترل نظامی بر کریدور فیلادلفی در مرز مصر و غزه را حفظ کند و سازوکاری برای جلوگیری از انتقال سلاح از جنوب غزه به شمال ایجاد کند. حماس هر دو خواسته را رد کرده است.
به گزارش رویترز، یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرايیل و روسای سرویس‌های امنیتی اسرايیل به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توانند خطر خروج نیروها از کریدور فیلادلفی را کاهش دهند و ایجاد چنین سازوکار نظارتی ماه‌ها طول می‌کشد. علاوه بر این، به گزارش رویترز، گالانت و مذاکره‌کنندگان در نشست روز یکشنبه به نتانیاهو گفتند که به تعویق انداختن هرگونه توافق تا برآورده شدن این خواسته‌ها می‌تواند جان 115 اسیر اسرايیل را که هنوز در اسارت هستند به خطر بیندازد و خطر جنگ منطقه‌ای را افزایش دهد. مقامات اسرايیلی، مصری و امریکایی در روزهای یکشنبه و دوشنبه در قاهره دیدار کردند تا درباره کریدور فیلادلفی گفت‌وگو کنند. به گفته مقامات اسرايیلی، به دستور نتانیاهو، طرف اسرايیلی نقشه‌ای ارائه کرد که نشان می‌داد اسرايیل قصد دارد برخی از نیروهای خود را در این منطقه کاهش می‌دهد، اما ارتش اسرايیل همچنان در سراسر کریدور مستقر خواهد بود. یکی از مقامات اسرايیلی آگاه از مذاکرات در قاهره به اکسیوس گفت مصر به شدت نسبت به رویکرد اسرايیل عصبانی است و مذاکرات در قاهره بیهوده بود. این مقام اسرايیلی افزود که اسرايیل به شدت در مخمصه گرفتار شده است و به نظر راهی برای برون‌رفت از یک بحران منطقه‌ای وجود ندارد.