مختصات جنگ در اوكراين پيچيدهتر ميشود؟
شبح سنگين «سايه توفان» بر روسيه
به نظر ميرسد تنش ميان مسكو و غرب رو به فزوني است و اين امر را ميتوان در لفاظيها و اقدامات دوطرف عليه يكديگر به وضوح مشاهده كرد. به گزارش رسانههاي بريتانيايي، در تازهترين اقدام روسيه عليه غرب، كرملين روز جمعه اعلام كرد قصد دارد شش ديپلمات بريتانيايي متهم به جاسوسي را اخراج كند. بلافاصله، لندن در بيانيهاي گفت كه اقدام كاملا بياساس روسيه هفتهها پيش انجام شد و به موضع مسكو در ماه مه براي لغو اعتبارنامه يكي از وابستههاي سفارت روسيه و محدود كردن فعاليتهاي ديپلماتيك مسكو در لندن مرتبط است. با اين حال سرويس امنيت فدرال روسيه در بيانيهاي اعلام كرد كه وزارت امور خارجه اعتبارنامههاي نمايندگان بريتانيا را پس گرفت و تلويزيون روسيه به نقل از يك مقام سرويس امنيت فدرال روسيه گفت تصميم گرفته شده تا آنها اخراج شوند. سرويس امنيت فدرال اعلام كرد كه اسنادي دريافت كرده كه نشان ميدهد «ديپلماتهاي بريتانيايي ازسوي يك بخش از وزارت خارجه بريتانيا كه وظيفه اصلي آن تحميل يك شكست استراتژيك به كشور ما است و درگير فعاليتهاي اطلاعاتي و خرابكارانه به روسيه هستند، فرستاده شدهاند.» اين بيانيه به هويت اين شش ديپلمات اشارهاي نكرده است.آخرين تنشهاي شرق و غرب درحالي آشكار شده كه كاير استارمر، نخستوزير بريتانيا به واشنگتن رفته تا به گفتوگوهايي بپردازد كه شامل درخواست اوكراين براي استفاده از تسليحات غربي براي حمله به اهدافي در داخل روسيه ميشود. همزمان وال استريت ژورنال نوشت كه از محورهاي مهم مذاكرات نخستوزير انگليس با رييسجمهور امريكا كه هماكنون در واشنگتن بهسر ميبرد، موضوع تجويز كييف در حمله به عمق خاك روسيه است.در اين گزارش آمده، در نشست دوجانبه بايدن و استارمر دو طرف درباره پرونده اعطاي مجوز به اوكراين در حمله به عمق خاك روسيه با موشك كروز ساخت اروپا رايزني كردهاند.از سوي ديگر، خبرگزاري يونيوز لبنان در خبري فوري گزارش داد كه جو بايدن، رييسجمهور امريكا و كيير استارمر، نخستوزير بريتانيا، تصميمگيري درباره پرونده مجوز استفاده اوكراين از موشكهاي دوربرد دريافتي از غرب عليه روسيه را به تعويق انداختند. در همين راستا نخستوزير بريتانيا در پاسخ به اين سوال كه آيا جو بايدن را قانع كرده به اوكراين اجازه دهد از موشكهاي دوربرد «استورم شدو» (سايه توفان) عليه روسيه استفاده كند، گفت كه آن دو «يك بحث طولاني و سازنده درباره شماري از مسائل مهم از جمله اوكراين» داشتند كه همچنين شامل خاورميانه ميشد. در همين رابطه، مايكل مك كال، رييس كميته روابط خارجي مجلس نمايندگان امريكا پا را فراتر گذاشت و خواستار دادن چنين مجوزي به اوكراين از سوي دولت بايدن شد. او بر اين باور است كه بلينكن در واقع خبر لغو محدوديتها را به اوكراين خواهد رساند. مك كال به خبرنگاران گفت «آنچه من ديدهام و در مورد آن توضيح داده شده به نظر ميرسد پيامي است كه مقامات امريكايي قرار است به اوكراينيها بدهند، پيامي مبني بر اينكه اين كشور ميتواند از تسليحات راهبردي و دوربرد عليه روسيه استفاده كند.» مك كال به نوعي به تفسير لحن و سخن بلينكن پرداخت و آن را پاسخي مثبت به درخواست اوكراين تعبير كرد. او گفت اين اظهارات «به نظرم اميدواركننده بود.»
در همين حال، لويد آستين وزير دفاع امريكا روز جمعه بر طرح پيشين امريكا در قبال عدم صدور مجوز به اوكراين تاكيد كرد و گفت موشكهاي تاكتيكي ارتش با برد 300 كيلومتري كه اوكراين ميخواهد در داخل روسيه استفاده كند، روند جنگ را تغيير نميدهد.
ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه روز پنجشنبه هشدار داد اگر كشورهاي ناتو اجازه حمله به عمق روسيه را صادر كنند، عملا بهطور مستقيم در جنگ شركت خواهند كرد. پوتين به تلويزيون دولتي روسيه گفت: بحث اين نيست كه آيا اوكراين بايد روسيه را با اين سلاحها مورد حمله قرار دهد يا خير بلكه مساله اين است كه آيا كشورهاي ناتو مستقيما وارد يك درگيري نظامي ميشوند يا نه. اگر اين تصميم گرفته شود، معنايي جز دخالت مستقيم كشورهاي ناتو، امريكا و كشورهاي اروپايي در جنگ اوكراين نخواهد داشت. اين مشاركت مستقيم آنها در جنگ خواهد بود و اين امر بهطور قابلتوجهي ماهيت درگيري را تغيير ميدهد.
به گزارش رويترز، سلاحهاي غربي از ابتداي جنگ براي غرق كردن كشتيهاي روسي، ضربه زدن به توپخانه روسي، سرنگوني هواپيماهاي روسي و بيرون راندن تانكهاي روسي مورد استفاده قرار گرفته است. كشورهاي ناتو همچنين مختصات هدف را دراختيار نيروهاي مسلح اوكراين قرار دادهاند، اما پوتين گفت كه پرسنل ناتو اكنون مسيرهاي پرواز را براي موشكهاي ساخت ناتو برنامهريزي ميكنند و اين نشانه تشديد تنش است. برخي ناظران نيز از خطر جنگ هستهاي گفتهاند و بر ترس استفاده روسيه از تسليحات هستهاي بر خويشتنداري غربيها تاكيد ميكنند. اما روز يكشنبه هفته گذشته، ويليام برنز، رييس سيا، تهديدهاي مسكو در زمينه استفاده از تسليحات هستهاي را بياهميت خواند. او گفت: «پوتين يك قلدر است» و افزود كه گهگاه در كنار رييسامآي6 بريتانيا در لندن و در جريان يك رويداد رسانهاي به اين لفاظيهاي پوتين پاسخ خواهد داد. رييس سيا گفت: ما نميتوانيم از آن تهديدات پوتين مرعوب شويم، چراكه مسكو قبلا لحظهاي را در جنگ اوكراني پشت سر گذاشته است كه به او نشان داده است سودمندي استفاده از سلاحهاي هستهاي تاكتيكي برايش ناچيز بلكه خطرناك است.