ريزش بورس دلايل سياسي دارد يا اقتصادي؟

ندا جعفري

در پايان معاملات روز گذشته بازارسرمايه باز هم رمقي براي رشد از خود نشان نداد و شاخص بورس با افت همراه شد، به گونه‌اي كه شاخص‌ها با ريزش 9 هزار واحدي در نهايت در كانال 2 ميليون و 65 هزار و 510واحدي قرار گرفتند. در جريان دادوستدهاي روز گذشته بازار سرمايه، بيش از 7ميليارد و 94ميليون سهم و حق تقدم به ارزشي بالغ بر 4هزار و 66ميليارد تومان در بيش از 253هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با افت 9962واحدي در ارتفاع 2 ميليون و 65هزار و 510واحد قرار گرفت.
بيشترين اثر منفي بر دماسنج بازار سهام به نام نمادهاي معاملاتي فولاد، شپنا و شبندر شد و در مقابل نمادهاي معاملاتي رمپنا، شيران و دعبيد با رشد خود مانع افت بيشتر نماگر بازار سهام شدند.
بر اساس اين گزارش، در بازارهاي فرابورس ايران هم با معامله 4 ميليارد و 605ميليون ورقه به ارزش 16هزار و 901ميليارد تومان در 131هزار نوبت، شاخص فرابورس (آيفكس) 22واحد افت كرد و در ارتفاع 21هزار و 567واحد قرار گرفت. در اين بازار هم در اين روز بيشترين اثر منفي بر شاخص فرابورس به نام نمادهاي معاملاتي خاور، كگهر و شاوان شد و در مقابل نمادهاي معاملاتي وسپهر، ساوه و زاگرس بيشترين اثر مثبت را بر اين شاخص به نام خود ثبت كردند. حسين ايزدي، كارشناس بازار سرمايه در مورد ريزش‌هاي اخير بورس به «اعتماد» گفت: كاهش شاخص‌هاي بورس بيشتر از اينكه دلايل اقتصادي داشته باشد دلايل سياسي دارد. اما بر اين باورم كه تغييرات جديد در مديريت سازمان بورس مي‌تواند بسيار موثر باشد.
اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه گفت: البته تا زماني كه وضعيت سياسي كشور رو به بهبودي نرود اوضاع بورس به همين شكل باقي خواهد ماند، البته با تغييراتي كه به تازگي در بورس رخ داده است و تعيين هيات‌مديره جديد در سازمان بورس مي‌توان به راهكارهاي خروج از ركود در بورس هم اميدوار شد.

سرنوشت بازارهاي مالي
 به انتخابات امريكا گره خورده است
ايزدي تصريح كرد: در آبان ماه، انتخابات امريكا را پيش رو داريم و موضوع ديگر مربوط به اف‌اي‌تي‌اف و وضعيت برجام است كه هنوز سرنوشت آنها مشخص نشده است و ممكن است در اين بخش‌ها هم اتفاقاتي رخ دهد.
اين كارشناس حوزه بورس با اشاره به اتهامات نظامي كه به ايران زده شده، افزود: متاسفانه غرب ايران را محكوم به همكاري‌هاي نظامي با روسيه در مورد جنگ با اوكراين كرده است كه همه اين موارد موجب چالش‌هاي تازه‌اي براي اقتصاد ايران شده است. به عنوان نمونه هواپيمايي «ايران اير» چند روز پيش تحريم شد و تمامي رسانه‌هاي بين‌المللي و حتي داخلي خبر از تحريم پرواز‌هاي شركت ايران‌اير به اروپا دادند.

نيازمند بازگشت اعتماد به بورس هستيم 
او با بيان اينكه اينگونه اخبار منفي در مراودات تجاري كشور اثرگذار است، خاطرنشان كرد: همه اين موارد منجر به تشديد تنش‌هاي اقتصادي در كشور خواهد شد و هرگونه تنش اقتصادي بازار سرمايه را هم به هم مي‌ريزد.
ايزدي در ادامه با اشاره به قيمت‌هاي پايين سهام در بورس خاطرنشان كرد: آقاي صيدي نيز در اين مورد اعلام كرده‌اند كه قبل از اينكه قيمت‌ها حرف اول را بزنند اعتماد حرف اول را مي‌زند و اين اعتماد عمومي است كه بايد به بورس برگردد. اگر سهم‌ها هزار ريال هم معامله شوند تا زماني كه اعتماد مردم را جلب نكنند هيچ كس در اين بازار سرمايه‌گذاري نخواهد كرد و اين پول‌ها به سمت ساير بازارها و بيشتر به بازارهاي طلا و ملك سرازير مي‌شود.
او در پاسخ به اين پرسش كه در شرايط كنوني چه كساني سهم‌ها را خريداري مي‌كنند نيز گفت: يكي از استراتژي‌هاي كليدي براي سرمايه‌گذاري در دوران ركود اقتصادي، تمركز بر سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت است و سرمايه‌گذاراني كه نگاه بلندمدت‌تري دارند وارد اين بازار مي‌شوند.

چرا بازارهاي موازي جلوتر از بورس هستند؟
او در پاسخ به اين پرسش كه چرا ركود در بازار سرمايه اينقدر طولاني شده و ساير بازارهاي موازي از اين بازار جلو افتاده‌اند؟ ادامه داد: اين مساله به اين دليل بود كه ساير بازارهاي موازي همانند بورس عمليات‌محور نيستند. شما زماني كه ارزي را خريداري مي‌كنيد مسلما نرخ آن افزايش پيدا مي‌كند يا نرخ‌گذاري طلا با اونس جهاني تعيين مي‌شود، اما در بورس معاملات به سودآوري شركت‌ها و عمليات آنها وابسته است و به ارزش‌گذاري شركت‌ها مرتبط مي‌شود.

وضعيت انرژي چالش جديد شركت‌ها
 شده است
اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به وضعيت به وجود آمده در حوزه انرژي تصريح كرد: در حال حاضر با اتفاقاتي كه در بخش آب و برق كشور رخ داده است و اينكه كارشناسان اقتصادي پيش‌بيني مي‌كنند وضعيت انرژي در پاييز بدتر هم خواهد شد و نرخ‌گذاري‌ها در بخش حامل‌هاي انرژي در ماه‌هاي آينده مشخص نيستند و… تمام اين عوامل در وضعيت سودآوري شركت‌ها اثرگذار هستند.
ايزدي در ادامه خاطرنشان كرد: شرايط بورس بسيار پيچيده‌تر از اين است كه تنها به دليل اينكه قيمت‌ها در كف بازار هستند بخواهيم مردم را براي سرمايه‌گذاري در بورس ترغيب كنيم.

احتمال تغيير قيمت بنزين 
در ماه‌هاي آتي وجود دارد
او با تاكيد بر بازگشت اعتماد به بورس و بازار سرمايه افزود: به جز اين مساله كه مردم بايد به سرمايه‌گذاري در بورس اطمينان كنند، قيمت بنزين و ارز در ماه‌هاي آتي مطرح است كه همه اين موارد مي‌تواند در سرنوشت بورس اثرگذار باشد. ايزدي با بيان اينكه بسياري از سهم‌ها ارزي معامله مي‌شوند، گفت: بسياري از سهام پتروشيمي‌ها و پالايشگاهي‌ها در بورس به صورت دلاري معامله مي‌شوند يا در سهم‌هاي داروسازي‌ها و ساختماني‌ها و... نيز اوضاع بورس بهتر خواهد شد و اين موارد جزو متغيرهاي سيستماتيك است كه ريسك سيستماتيك هم ايجاد مي‌كند.

ركود اين‌بار بورس بي‌سابقه است 
اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه پيش‌بيني‌ها براي سرمايه‌گذاري در بورس بسيار سخت شده است، گفت: به همين دليل مردم براي سرمايه‌گذاري در بورس مردد هستند اما سياست‌گذاري‌هاي آقاي پزشكيان و آقاي همتي درست است و آقاي صيدي هم داراي تجربه و علم كافي است، هر چند مي‌بايست همه موارد سياسي و اقتصادي را در كنار هم در نظر گرفت.
او تصريح كرد: اگر بتوانيم فضاي سياسي را بهبود ببخشيم و تيم جديد دولت و رييس‌جمهور تصميمات جدي براي اين بازار بگيرند طبيعتا بورس نيز به سوددهي و بازدهي بسيار بيشتري دست خواهد يافت. اما اگر شرايط به همين منوال كنوني پيش برود تا عيد باز هم رشدي در بورس رخ نخواهد داد.
اين كارشناس بازار سرمايه در پاسخ به اين پرسش كه آيا در گذشته چنين ركودي در بورس سابقه داشته يا خير، گفت: خير، اگر هم ركودي بوده تنها دو سال به طول انجاميده اما ركود كنوني بورس از سال ۱۳۹۹ آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد و به همين علت هم نمي‌توان تحليل دقيقي از اين وضعيت ارايه داد.