گروه گزارش
انفجار پيجرها و بيسيمها، يك حمله تروريستي به اعضاي حزبالله لبنان بود كه طي ۲ روز پياپي رُخ داد و طي آن پيجرها و بيسيمهايي كه حزبالله لبنان از آنها براي برقراري ارتباط بين اعضاي اين گروه استفاده ميكرد، بهطور همزمان در سراسر لبنان منفجر شدند. در انفجارهاي روز سهشنبه ۱۷ سپتامبر (۲۷ شهريور) حداقل ۱۲ نفر - از جمله دو كودك - شهید و حدود 3 هزار نفر مجروح و بسياري قطع عضو شدند. در انفجارهايي كه روز بعد، چهارشنبه ۱۸ سپتامبر (۲۸ شهريور) رخ داد حداقل ۲۰ نفر كشته و ۴۵۰ نفر مجروح شدهاند.
حزبالله در بيانيه نخست خود متهم را معرفي نكرد، اما در بيانيه دوم متعهد شده كه به حمله اسراييل با استفاده از انفجار پيجرها در روز سهشنبه پاسخ دهد. حزبالله در بيانيه ديگري كه در كانال تلگرامي خود منتشر كرده تاييد كرده كه «كاركنان» بخشهاي مختلف حزبالله در اين انفجار آسيب ديدهاند و تعداد زيادي از آنها مجروح شدهاند.
نيويوركتايمز به نقل از مقامات امريكايي و ديگر مقاماتي كه در مورد اين حمله مطلع شده بودند، نوشته كه اسراييل در يك عمليات ظاهرا هماهنگ شده با هدف حزبالله، مواد منفجره را در محموله پيجرهاي طلا آپولو وارد كرده است.
به گزارش نيويورك تايمز، مواد منفجره در كنار باتري در هر پيجر كار گذاشته شده بود و يك سوييچ براي منفجر كردن آنها از راه دور تعبيه شده بود.منابع خبري به رويترز هم گفتهاند كه موساد اسراييل «۳ گرم مواد منفجره» را در داخل ۵۰۰۰ پيجر وارد شده توسط حزبالله جاسازي كرده است.يك منبع بلندپايه لبناني نيز به رويترز گفته كه اين دستگاهها در مرحله توليد يا در جايي در زنجيره تامين در حين ساخت يا ترانزيت، توسط موساد دستكاري شدهاند.اين منبع با بيان اينكه «موساد يك برد داخل دستگاهها كار گذاشته كه مواد منفجرهاي دارد كه كد دريافت ميكند»، تاكيد كرد كه « تشخيص وجود اين برد از هر طريقي حتي با هر دستگاه يا اسكنر بسيار سخت است»منابع خبري سي ان ان نيز گفتهاند كه اين پيجرها پس از دريافت پيامي در بعدازظهر سهشنبه بهطور همزمان منفجر شدند.بعد از اين رخداد كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس دوازدهم با ابراز نگراني اعضاي اين كميسيون نسبت به بروز «اتفاقي مشابه» انفجار پيجرهاي حزبالله لبنان در ايران از بررسي اين مساله در جلسه كميسيون با حضور وزير ارتباطات و تعدادي از معاونان او، دستيار وزير خارجه و مديركل غرب آسيا و شمال آفريقا و كارشناسان و نمايندگاني از مركز پژوهشهاي مجلس خبر داد و گفت كه «اعضاي كميسيون ابراز نگراني كردند از اينكه كار مشابهي در ايران هم انجام شود» و خواستار «مراقبت از مراكز حساس و حياتي كشور» شدند.به گفته رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس، در اين جلسه، وزير ارتباطات هم در ارتباط با اقلام وارداتي مخابراتي گفت كه «بايد سامانه رجيستري تقويت شود.»حسين طائب، مشاور فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز در همايش جهاد تبيين در حسينيه ثارالله دزفول نيز با اشاره به عجله اسراييل براي اجراي انفجار پيجرها گفت: تنها يك سهم از محموله سفارش داده شده حزبالله وارد شده بود و اگر اسراييل صبر ميكرد تا كل خريد لبنان از كشور ثالث را آلوده كند، ميتوانست خسارتهاي سنگيني وارد نمايد ولي رژيم در چنان شرايط دشواري قرار دارد كه اين اقدام ويژه را به سرعت و با عجله عملياتي كرد. نكته قابل توجه در ترور تكنولوژي كه اسراييل آن را در تاريخ بشر ظاهر كرد، ترورهاي هدفمند اسراييل در ماههاي اخير در ارتباط با نخبگان حوزه فناوري بوده است. فروردينماه سال جاري، يك مركز حقوق بشر اروپايي در گزارشي مطرح كرد كه ارتش اسراييل در عمليات خود به نوار غزه به صورت هدفمند اقدام به ترور نخبگان علمي فلسطيني ساكن غزه از جمله كارشناسان علوم اطلاعات، برنامهنويسان، پزشكان و چهرههاي دانشگاهي ميكند.اين مركز در بيانيهاي كه منتشر شد اظهار داشته است كه ارتش اسراييل اقدام به كشتن بسياري از افراد نخبه و كارشناس در حوزههاي كليدي همچون فناوري اطلاعات، برنامهنويسي، مهندسي رايانه و افراد تاثيرگذار در حوزههاي كليدي همچون پزشكان و چهرههاي دانشگاهي فلسطيني ساكن در نوار غزه كرده است.مركز رصد يورومديترانه با انتشار فهرستي از نخبگان فلسطيني فعال در حوزه فناوري اطلاعات، برنامهنويسي و هوش مصنوعي از ترور اين افراد توسط ارتش اسراييل در خلال نبرد اخير در غزه خبر داد.
جزييات فني ترور با پيجر
پيش از اين حمله، حزبالله برند جديدي از پيجرها به نام 924 -Gold Apollo ARرا خريداري كرد كه اخيرا به لبنان وارد شده بود. نيويورك تايمز گزارش داد كه سرويسهاي اطلاعاتي اسراييل محمولهها را رهگيري كردند و مقادير كمي مواد منفجره را در پيجرها جعل كردند. نيويوركتايمز نيز به نقل از مقامات امريكايي و ديگر منابع مطلع گزارش داد كه اسراييل مواد منفجره را در دستگاههاي منفجرشده پيجر تعبيه كرده است.رويترز هم اين بخش را تاييد كرده و گفته ۳۰۰۰ پيجر همزمان پيام رمزگذاري شدهاي دريافت كرده و سپس منفجر شدند.يكي ديگر از منابع امنيتي حزبالله به رويترز گفته كه پيجرهاي جديدي كه اعضاي حزبالله حمل ميكردند باتريهاي ليتيومي داشتند كه ظاهرا همين باتريها منفجر شدهاند.سيانان هم در گزارشي به يافتههاي خود اشاره و با تاكيد بر اين كه« اين انفجارها نتيجه عمليات مشترك موساد، و ارتش اسراييل بوده است»، به شباهت حادثه انفجار پيجرها با پروژه ويروس استاكس نت اشاره كرده و نوشته اسراييل و امريكا تجربه اجراي يك پروژه پيچيده كامپيوتري عليه تاسيسات هستهاي ايران در سالهاي ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ را دارند. از سوي ديگر اسراييل سال ۲۰۲۰ با استفاده از كنترل از راه دور محسن فخريزاده را ترور كرده است.
از ترور انساني تا ترور تكنولوژي
اسراييل در تمام طول دوره ظهور خود بارها ماهيت تروريستي خود را در بخشهاي مختلف منطقه اثبات كرده است. اگر تا پيش از اين ترورها انساني - به صورت جمعي يا هدفمند- بود حالا با اين اقدام اسراييل باب جديدي را در ادبيات و حوزه تروريسم به نام خود ثبت كرد؛ ترور تكنولوژي.اگرچه حزبالله لبنان به دليل موضوعات امنيتي از تكنولوژيهاي روز استفاده نميكرد و حتي تلفن همراه را وسيله ارتباط بين اعضاي خود قرار نداده بود اما تكنولوژي كه نزديك به دو دهه قبل نيز منسوخ شده است از سوءاستفاده اسراييل در امان نماند و ابزاري براي ترور اعضاي حزبالله لبنان شد.نبايد از نظر دور داشت كه برخلاف ادعاهاي مطرح شده توسط اسراييل، در جريان عمليات تروريستي انفجار پيجرها در لبنان تنها نيروهاي حزبالله هدف قرار نگرفتهاند و بسياري از نگهبانان مجتمعهاي مسكوني كه از سيستمهاي پيجر براي كنترل و نظارت در مراكز مسكوني استفاده ميكردند نيز در جريان اين عمليات مجروح يا به شهادت رسيدهاند.سيد حسن نصرالله، دبيركل فقيد حزبالله لبنان بهمنماه سال گذشته در يك سخنراني از عوامل حزبالله و خانوادههاي ساكن در شهرهاي مرزي با اسراييل خواست تلفنهاي همراه خود را كنار بگذارند، چون «موبايلي كه در دستان شما و خانوادهتان است جاسوس اصلي است و جاسوس قاتلي است. آنها را ببنديد، دفن كنيد، در صندوق آهني بگذاريد و قفلش كنيد».او همچنين با بيان اينكه « تلفنهاي همراه ميتوانند يك وسيله شنود باشند؛ از برادران خود در روستاهاي مرزي و جنوب به ويژه رزمندگان و خانوادههايشان ميخواهيم براي حفظ و حراست از خون و كرامت مردم، تلفن همراه خود را كنار بگذارند»، تاكيد كرد كه « تلفن همراه عامل مرگباري است كه ميتواند اطلاعات خاصي را در اختيار دشمن قرار دهد؛ بنابراين به نظر ميرسد با دستور صريح سيد حسن نصرالله، سياست كنار گذاشتن تلفنهاي همراه و استفاده از پيجر از بهمن سال گذشته در بين نيروهاي حزبالله جديتر شده است».سال ۱۹۹۶ يحيي عياش يكي از عوامل مهم حزبالله در اثر انفجار تلفن همراه در دستش ترور شد. حزبالله با آگاهي از همين رخنهها و همچنين احتمال ردگيري مكالمات تلفن همراه، پيجر را جايگزين موبايل كرده است.سيانان نيز در گزارشي در اين باره نوشته است كه حزبالله مدتهاست استراتژي نظامي خود را بر پايه محافظهكاري گذاشته و استفاده از ابزارهاي پيشرفته را با هدف جلوگيري از نفوذ نرمافزارهاي جاسوسي اسراييل و امريكا كنار گذاشته است.
تبعات اقدام اسراييل براي استارتاپها
علي بختيار نماينده ادوار مجلس شوراي اسلامي و كارشناس ارشد فناوري اطلاعات، در گفتوگو با ايسنا، نيز به همين نكته اشاره و تاكيد كرده است كه «ترورهاي اخير رژيم صهيونسيتي در لبنان با استفاده از ابزار ارتباطي و مخابراتي بيشترين ضربه را به شركتها و استارتآپهاي فعال در اين حوزه خواهد زد و جهانيان را نسبت به فناوريهاي روز دنيا بدبين خواهد كرد»وي با اشاره به جنايات اخير رژيم صهيونيستي در لبنان، بيان كرد: درندهخويي رژيم صهيونسيتي باعث شد تا اينبار با توسل بر وسايل ارتباطي كه موجب نزديكي و همدلي بيشتر نوع بشر است، دست به جنايتي فجيع بزند و تعداد زيادي از انسانها را در لبنان به خاك و خون بكشد و در ظاهر فتحالفتوحي براي خود قائل شود، اما حقيقت اين است كه اين اعمال وحشيانه ذات پليد و ضد بشري اين رژيم را بيشتر نمايان كرد و ضربه بزرگي بر پيكره دستاوردهاي علمي و فناوري بشر بود و نشان داد كه براي صهيونيستهاي غاصب هدف هر نوع وسيلهاي را توجيه ميكند.بختيار همچنين با تاكيد بر لزوم هوشياري و تسلط بر فناوريهاي نوين با توجه به رخدادهاي اخير تاكيد كرده است كه « در جنگ فناوري هم بايد به بهترين وسايل و امكانات مجهز بود تا دشمن را كنترل كرد، اما نكتهاي كه بسيار حائز اهميت است، نوع مقابله و مواجهه جبهه مقاومت و مسلمانان با اين عمل قبيح و شنيع است. احتمالا اين جنايت آخرين نوع از سلسله جنايتهاي ضد انساني رژيم صهيونسيتي نباشد و بايد آمادگي هر نوع اقدامي را از سوي دشمنان داشته باشيم».
ترور تكنولوژي و جنايت عليه بشريت
اسراييل در طول درگيري با ايران، حزبالله لبنان و فلسطين بارها و بارها به نقض قوانين جنگ و ارتكاب به جنايت جنگي متهم شده است. بسياري از حقوقدانهاي مختلف در كشورهاي غربي نيز تاكيد دارند كه اين عمليات اسراييل نقض پروتكل يك است. پروتكل ۱ يك سند گسترده شامل ۱۰۲ ماده است كه در سال ۱۹۷۷ در حمايت از قربانيان درگيريهاي بينالمللي به كنوانسيون ژنو اضافه شد. در ماده ۳۷ اين پروتكل اقدامات فريبآميز ممنوع و قوانين جنگ را از موارد فريب متمايز ميسازد.
علاوه بر اين از آنجا كه تعداد كثيري از غيرنظاميان ازجمله كودكان در ميان كشتهشدگان و مجروحان اين حمله قرار داشتند، بسياري از رسانهها و شخصيتها اين رويداد را به عنوان جنايت جنگي يا حمله تروريستي توصيف كردند.
عمليات اسراييل همچنين مغاير با كنوانسيون مربوط به استفاده از تله انفجاري (Convention on Certain Conventional Weapons) است كه اسراييل نيز آن را امضا كرده است. اين كنوانسيون مشخصا «تله انفجاري يا ساير وسايل به شكلِ اشياء قابلِ حملِ ظاهرا بيخطر، كه بهطور خاص حاوي مواد منفجره طراحي و ساخته شدهاند.» را ممنوع كرده است.سارا لي ويتسون وكيل و مدير بخش خاورميانه و شمال آفريقا در ديدبان حقوق بشر نيز اين اقدام را خلاف قوانين بينالمللي توصيف و تصريح كرده است كه «هدف اسراييل استفاده از اين انفجارها براي ايجاد هرج و مرج در لبنان است و دقيقا به همين دليل است كه استفاده از تله انفجاري بدين روش در قوانين بينالمللي جنگ منع شده است.او همچنين گفته است كه «دقيقا به همين دليل است كه تلههاي انفجاري اشياء عادي غيرنظامي غيرقانوني است - زيرا نه تنها باعث آسيب جسمي و آسيب ميشود، بلكه باعث آسيب روحي و رواني ميشود».مجله فرانسوي انگليسيزبان Worldcrunch ضمن توصيف اين حملهها به عنوان جنايت جنگي مينويسد: «اين عمل از كدام زمينه اخلاقي سرچشمه گرفته است؟ اكثر اعضاي حزبالله هدف قرار گرفته خارج از سنگرهاي جنگ زندگي ميكردند و تصميم براي كشتن همه آنها به اين معني است كه هدف فقط كشتن آنها نبود، بلكه گسترش دايره مرگ به زادگاهشان بود. اين همان رويكرد نسلكشي است كه 40 هزار فلسطيني را در غزه به شهادت رسانده است. از اين رو، اين حمله جديد كه هدف آن «شهر زادگاه» آنها بود، به عنوان يك جنايت جنگي شناخته ميشود، زيرا هدف فراتر از جنگجويان است و به خانوادهها و فرزندان آنها ميرسد.
ادوارد اسنودن انفجارهاي اخير پيجر در لبنان را محكوم كرد و آن را «تروريسم بيپرواي اسراييل» خواند.
اسراييل، خالق حوزههاي جديد تروريسم
سوءاستفاده اسراييل از تكنولوژي براي ترور موضوع جديدي نيست. در دهه ۱۹۸۰، در اوج درگيري بين لبنان و رژيم اشغالگر، گزارشهاي متعددي مبني بر استفاده از تجهيزات مخابراتي در توطئههاي ترور منتشر شد. يكي از اين نمونهها ترور صبحي الصالح، رهبر برجسته مقاومت لبنان بود. در آن زمان، سازمانهاي اطلاعاتي اسراييل مكررا متهم به استفاده از دستگاههاي فناوري پيشرفتهاي بودند كه در ابتدا براي ارتباطات غيرنظامي براي رديابي، هدفگيري و از بين بردن چهرههاي مقاومت در نظر گرفته شده بود. خبرگزاري ايرنا در گزارشي با اشاره به اين موضوع نوشته است: «اين واقعيت كه دستگاههاي مخابراتي كه بهطور گسترده توسط شهروندان عادي مانند پزشكان، مهندسان و پرسنل امنيتي مورد استفاده قرار ميگيرد، با مواد منفجره ساخته شده بود، عميقا نگرانكننده است. اين دستگاهها به صورت آزاد در بازار لبنان خريد و فروش ميشدند و هيچ نشانهاي از دستكاري مشاهده نميشد. با اين حال، نتيجه فاجعهبار انفجارهاي آنها به تلاشي عمدي و سازمانيافته براي ايجاد هرج و مرج و ويراني در لبنان و هدف قرار دادن مردم بيگناه در اين فرآيند اشاره دارد». مساله مهم در اين پرونده اما اين است كه تبديل كليت يك دستگاه ارتباطي به سلاحي كه از راه دور كنترل ميشود و همزمان در تعداد بسيار بالا قابليت انفجار دارد در واقع حمله به كاركرد و ماهيت صلحآميزِ فناوريهاي اطلاعاتي - ارتباطي است. با اين حساب تمامي مردم دنيا بايد از اين پس با اين ابهام مواجه باشند كه آيا وسايل ارتباطيشان حتي تلويزيونهاي خانهشان توسط يك دستگاه اطلاعاتي تروريستي هدف دستكاري قرار نگرفته است؟! درواقع اسراييل با تبديل يك وسيله ارتباطي جمعي به يك ابزار ترور ضربه كاري به اعتبار شركتهاي توليدكننده اين وسايل وارد كرد. پيجرهايي كه در لبنان و سوريه منفجر شدند گفته ميشود ساخت كشور تايوان بودند. اگرچه شركت مذكور اين مساله را رد كرد و گفته در ساخت اين پيجرها نقشي نداشته و تنها حق نشان تجاري دستگاه را در اختيار دارد.فارغ از صحت و سقم اين ادعاي شركت تايواني مساله اصلي رويه تازهاي است كه اسراييل در ترور آغاز كرده است. رويهاي كه آينده تكنولوژي و خدمت رساني آن به بشر را با ابهام و ترديد مواجه ميكند كه هر دستگاهي ميتواند ابزار ترور اسراييليها باشد. با اين حساب اسراييل از اساس رشد زندگي بشر با استفاده از وسايل تكنولوژي را براي هميشه متوقف كرد.