وال استريت ژورنال با انتشار گزارشي اختصاصي ادعا كرد
ردپاي دلال روس در يمن
روزنامه وال استريت ژورنال در گزارشي اختصاصي به نقش ويكتور بوت، معروف به «تاجر مرگ» پرداخته كه سالهاست در جنگهاي مناطقي از جهان به طرفين درگير اسلحه ميفروشد. ويكتور بوت، دلال سلاح روسي و معروف به «تاجر مرگ»، تقريبا دو سال پيش در جريان تبادل زندانيان روسي و امريكايي، با ستاره بسكتبال امريكايي، بريتني گرينر، از زندان ايالاتمتحده آزاد شد. وال استريت ژورنال اكنون در گزارشي مدعي است اين تاجر اسلحه به كار سابق خود بازگشته و تلاش دارد تسليحات سبك را به انصارالله يمن بفروشد.
اين تاجر روسي 57 ساله كه ظاهرا زندگي او الهامبخش فيلم هاليوودي سال 2005 به نام «ارباب جنگ» با بازي نيكلاس كيج بود، دههها وقت را صرف فروش سلاحهاي ساخت شوروي در آفريقا، امريكاي جنوبي و خاورميانه كرد تا اينكه در سال 2008 در عمليات ضربتي نيروهاي امريكايي دستگير شد. بوت، از زمان آزادياش به اين سو، به حزب راست افراطي طرفدار كرملين پيوسته و در سال 2023 در مجلس محلي برنده انتخابات شد. آنطور كه گزارش والاستريت ژورنال نشان ميدهد، ظاهرا دست سرنوشت او را دوباره به سمت قاچاق اسلحه كشانده است. وال استريت ژورنال مدعي است مقامات انصارالله يمن كه در ماههاي اخير در جنگ غزه مشاركت چشمگيري داشتهاند، براي خريد اسلحه به مسكو سفر كردهاند. اين گروه براي معاملهاي در ماه آگوست جهت خريد 10 ميليون دلار سلاح خودكار از روسيه، با مردي وارد رايزني شدند كه به ادعاي مقامات امنيتي اروپايي، كسي نبوده جز ويكتور بوت يا همان «تاجر مرگ»!
در همين رابطه، دولت بايدن با ابراز نگراني در اين باره هشدار داد و گفت طرح ادعايي نقل و انتقالات احتمالي تسليحات به يمن، كه بهزعم مقامات امنيتي امريكا فناوري اطلاعات آن هنوز به انصارالله تحويل داده نشده است و همچنين فروش موشكهاي ضدكشتي يا ضدهوايي روسيه، ميتواند تهديدي مهم براي ارتش امريكاي درگير با انصارالله باشد. دولت بايدن نگران است روسيه چنين تسليحات پيشرفتهاي را دراختيار انصارالله قرار دهد تا با ضربه زدن به منافع امريكا در درياي سرخ، به نوعي حمايت واشنگتن از كييف را تلافي كند. اما هيچ مدركي مبني بر ارسال اين نوع موشكها يا دست داشتن ويكتور بوت در چنين معاملهاي وجود ندارد. با اين حال، حتي ارسال تسليحات كوچك به انصارالله يمن نيز با مخالفت واشنگتن مواجه خواهد شد.
از نظر واشنگتن، تسليح گروهها و بازيگران متخاصم در جنگ عليه منافع امريكا و به ويژه در مناقشه خاورميانه نشاندهنده افزايش تنش با روسيه است. به ادعاي وال استريت ژورنال، مسكو روابط امنيتي خود را با تهران تقويت كرده است، اما به طور كلي از رويارويي بين اسراييل، ايران و متحدين منطقهاي تهران عليه اسراييل و امريكا دور مانده است. استيو زيسو، وكيل بينالملل اهل نيويورك، كه وكالت بوت در ايالاتمتحده را برعهده داشت، از گفتوگو با والاستريت ژورنال در مورد اينكه آيا موكلش با انصارالله ديدار داشته يا خير، امتناع كرد. اما گفت ويكتور بوت بيش از بيست سال است كه در تجارت فعال نبوده است. همزمان سخنگوي انصارالله يمن از اظهارنظر درباره اين موضع خودداري كرد. همچنين، كرملين درخواستي براي اظهارنظر در مورد ادعاي روزنامه وال استريت ژورنال ارايه نداد. به ادعاي روزنامه وال استريت ژورنال به نقل از منابع امنيتي اروپايي، دو محموله اول تسليحات روسي AK-74، نسخه ارتقا يافته تفنگ تهاجمي AK-47 خواهد بود. به گفته مقام امنيتي اروپايي و ساير افراد آشنا، در طول اين سفر نمايندگان انصارالله، همچنين درباره دريافت سلاحها، از جمله موشكهاي ضدتانك كورنت و سلاحهاي ضدهوايي، كه طرف روسي ممكن است بهطور بالقوه به انصارالله بفروشد، رايزني داشتند. اين مقامات امنيتي مدعي شدند اين محموله ميتواند از اوايل اكتبر به بندر حديده تحت پوشش مواد غذايي ارسال شود. پيش از اين نيز روسيه چندين محموله غله را در بندر حديده يمن دراختيار انصارالله قرار داده است. زماني كه بوت در مبادله زندانيان در دسامبر 2022 آزاد شد، مقامات كاخ سفيد آن را تصميمي دشوار اما تنها راه براي آزادي گرينر از اردوگاه كيفري روسيه در سيبري توصيف كردند. آنها تاكيد كردند كه بوت پيشتر 12 سال را در زندانهاي ايالاتمتحده سپري كرده است.
جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي امريكا در آن بازه زماني گفت كه دولت ايالاتمتحده خطرات آزادي بوت را پيش از مبادله زندانيان ارزيابي كرده و به اين نتيجه رسيده است كه اين خطرات قابل قبول است. ساليوان گفت: ما در كاخ سفيد معتقديم ميتوانيم اين چالشها را مديريت كنيم، اما به طور مداوم در برابر هر تهديدي كه ويكتور بوت ممكن است براي امريكاييها و ايالاتمتحده در آينده ايجاد كند، هوشيار خواهيم بود. اين درحالي است كه سخنگوي مشاور امنيت ملي كاخ سفيد به درخواست والاستريت ژورنال براي اظهارنظر درباره فعاليتهاي فعلي بوت پاسخي نداد. بوت از زمان آزادي از زندان، اغلب در تلويزيون روسيه به عنوان مفسر سياست و منتقد ايالاتمتحده ظاهر شده است. او همواره مدعي شده ايالاتمتحده قصد دارد روسيه را از بين ببرد. همچنين گهگاه در رسانههاي روسي از او به عنوان كارشناس تجارت اسلحه ياد ميشود. بوت گفت در دوران حبس تصويري از ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه را روي ديوار سلول خود نصب كرده بود و قويا از حمله روسيه به اوكراين حمايت ميكند. فروش ادعايي تسليحات به انصارالله يمن ميتواند فعاليت چند دههاي بوت را به يكي از بحثبرانگيزترين موضعات جهان تبديل كند. بوت كه در سال 1967 در دوشنبه، تاجيكستان، كه در آن زمان بخشي از اتحاد جماهير شوروي بود، به دنيا آمد، براي كمك به نيروهاي آنگولا در طول جنگ داخلي دهه 1980 سفر داشت. «تاجر مرگ»، پس از انحلال بلوك كمونيست در سال 1991، هواپيماهاي باري نظامي روسيه را خريد و از آنها براي انتقال نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل در آفريقا استفاده كرد. بوت اولينبار پس از آنكه ايالاتمتحده در سال 2005 او را به دليل تجارت اسلحه و الماس با چارلز تيلور، رييسجمهور سابق ليبريا و مجرم جنگي محكوم كرد، مورد توجه رسانهها و افكار عمومي قرار گرفت.
كارشناسان سازمان ملل همچنين او را به نقض تحريمهاي بينالمللي تسليحاتي عليه آنگولا و جمهوري دموكراتيك كنگو متهم كردند. او در سال 2008 در عملياتي در تايلند توسط ماموران اداره مبارزه با مواد مخدر ايالاتمتحده كه خود را به عنوان شورشيان چپ كلمبيايي معرفي كرده بودند، دستگير شد. سپس، در سال 2011 به اتهام توطئه براي كشتن امريكاييها و تلاش براي فروش سلاح به شورشيان كلمبيايي محكوم و به 25 سال زندان محكوم گشت. اكنون كه جنگ در منطقه خاورميانه به اوج خود رسيده است، رسانهها دوباره به نقش بوت در فروش تسليحات به بازيگران متخاصم در جنگ عليه امريكا و اسراييل روي آوردهاند و ادعاهايي را در اين زمينه مطرح ميكنند. پيشتر نيز رسانههاي امريكايي و مقامات غربي اين ادعا را مطرح كرده بودند كه روسيه قصد دارد به انصارالله يمن موشك مافوق صوت و ضدكشتي تحويل دهد، ادعايي كه از سوي كرملين رد شد.