فوتبال مربيان بزرگ و تاثيرگذار زيادي به خود ديده است. دستهبنديهاي مختلفي براي پيدا كردن برترين مربيان وجود دارد. كسب عناوين، بيشترين پيشرفت، موفقيتهاي باشگاهي، موفقيتهاي بينالمللي و... يكي از دستهبنديهاي جالب در مربيان، تاثيرگذاري آنها بر خود فوتبال است. اينكه كدام مربيان فوتبال با ابداعات تاكتيكي خود اين ورزش را يك يا چند پله جلو بردند. در زير ما فهرستي از اين مربيان را داريم:
يوهان كرايف
يوهان كرايف، شايد تاثيرگذارترين چهره تاريخ فوتبال، در حالي كه هنوز بازي ميكرد، ذهنيت مربيگري به خود گرفت. ذهنيت او در قلب فلسفه تاكتيكي رينوس ميشل قرار داشت. نماد آژاكس، بارسلونا و هلند همهچيزهايي را كه از ميشل آموخته بود گرفت و آن را با دقت در حرفه مربيگري خود به كار برد، كه مهمترين آن موفقيتهاي بزرگي براي بارسا در اواخر دهه 80 و اوايل دهه 90 بود. كرايف در زمينه فني، دقيقا همانطور كه در زمين كارش را پيش ميبرد، تأثير عميقي بر بازي گذاشت ؛تأثيري كه تا به امروز به وضوح قابل مشاهده است، به ويژه در سبك بازي مبتني بر مالكيت با افتخار بارسلونا.
سر الكس فرگوسن
شايد فوتبال هرگز مربي ديگري را به اندازه سر الكس فرگوسن، سرمربي كه 27سال منچستريونايتد را هدايت كرد و بهترين مربي تاريخ ليگ برتر لقب گرفت مسلط نبيند. در هسته اصلي قهرماني 1998/1999 و موفقيت مرد اسكاتلندي، توانايي شگفتانگيز او براي بازسازي تيمش آن هم بارها و بارها به منظور حفظ رقابت يونايتد در اوج ديده ميشد. شياطين سرخ در 21 كمپين پرميرليگ خود تحت هدايت فرگي كه هميشه سازگار بود، هرگز كمتر از سوم نشدند.
رينوس ميشل
شايد او تنها مخترع شكل خاصي از فوتبال نبوده باشد، اما رينوس ميشل بيش از هر كس ديگري با مفهوم توتال فوتبال مترادف است. فلسفه ماندگار هلندي كه در دهه 1970 متولد شد و آژاكس و هلند را به ترتيب به صدر جدول باشگاهي و بازيهاي بينالمللي ارتقا داد. ميشل با استفاده از توتال فوتبال، آژاكس را به قهرماني در جام ملتهاي اروپا، بارسلونا را به موفقيت در لاليگا و هلند را به اولين فينال جام جهاني هدايت كرد. ويژگي بارز سيستم او، اساسا توانايي هر بازيكن بيرون زمين براي به عهده گرفتن نقش ديگري، در تاكتيكها قابل مشاهده است. از بسياري از مربيان امروزي كه راه او را ميروند ميتوان به گوارديولا اشاره كرد.
پپ گوارديولا
از لحظهاي كه او در اولين دوره مديريتي خود بارسلونا را به سهگانه هدايت كرد، واضح بود كه پپ گوارديولا مربي خاصي است. يك استاد با مهارتي بينظير براي بهينهسازي مداوم تاكتيكهاي خود براي اطمينان از موفقيت پايدار در ورزشي كه هميشه به سرعت در حال تكامل است. پپ با وسواس به داشتن مالكيت كه دومين سهگانه او را در سال 2023 به ارمغان آورد، اينبار به عنوان سرمربي منچسترسيتي، نوآوريهاي بسيار موثري كرده است. از استفاده از دو شماره 10 در هافبك سهنفره تا بازي موثر بدون مدافعان كناري.
آرسن ونگر
بزرگترين سرمربي آرسنال است. ورود آرسن ونگر در سال 1996 به شمال لندن با بيش از كمي شك و ترديد مورد استقبال قرار گرفت اما اين مرد فرانسوي دقيق با ايجاد انقلابي در فوتبال انگليس منتقدين خود را ساكت كرد. ونگر با نام مستعار «Le Professeur» (بدون نياز به ترجمه)، نقش مهمي در رشد ليگ برتر به بهترين ليگ جهان ايفا كرد. به لطف اعتقاد راسخ او به فوتبال هجومي، هيجانانگيز و نگرش تأثيرگذار پيشرويش نسبت به ليگ برتر.
آريگو ساكي
آريگو ساكي، يكي ديگر از مربيان برجسته در سبك پرسينگ و مربي نمادين ايتاليايي است. او نوع خط دفاعي كه بسيار بالا بازي ميكند را كه امروز با موفقيت توسط بسياري از تيمهاي برتر امروزي استفاده ميشود، رايج كرد. همچنين مفهومي به اسم تله آفسايد، چيزي كه در فوتبال ايتاليايي براي اولينبار در بالاترين سطح خود در ميلان اواخر دهه 80 به ثبت رسيد را ابداع كرد. چيزي كه در آن زمان اصلا معمول نبود. ساكي ايده سنتي فوتبال دفاعي را به چيزي پوياتر تبديل كرد. او با همين روش جامهاي متوالي اروپا را براي روسونري در سالهاي 1989 و 1990 به ارمغان آورد.
والري لوبانوفسكي
توتال فوتبال شديدا با هلنديها مرتبط است، اما والري لوبانوفسكي افسانه اوكرايني يكي ديگر از اجداد اصلي آن بود. مهاجم سابق ديناموكييف و اتحاد جماهير شوروي كه چندين دوره هدايت هر دو تيم را در اختيار داشت، دينامو را در دو جام برندگان جام و نيمهنهايي ليگ قهرمانان اروپا 1998/99 رهبري كرد. همچنين به دليل تمركز شديدش روي علم ورزش، به شكل طولاني مدت، برجسته بود. قبل از اينكه پرس شديد يك جنبه فراگير از فوتبال شود او به تيمهايش اجازه ميداد تا 90 دقيقه پرس شديد را حفظ كنند.
هلنيو هررا
نام هلنيو هررا آرژانتيني، احتمالا بهترين مربي امريكاي جنوبي در تمام دوران، مترادف با تيم گراند اينتر است كه در دهه 1960 سه عنوان قهرماني سري آ و جام باشگاههاي اروپا را به دست آورد. هررا كه گاهي به عنوان اولين مربي تاثيرگذار در نمايشهاي تيمش شناخته ميشود (تا پيش از آن رسم نبود به مربي چندان بها داده شود) تاكتيك دفاعي كاتناچيو را با استفاده از استراتژي «پيچ و مهره» اتريشي كارل راپان («catenaccio» ايتاليايي به معناي «دربست») از دهه 1930 توسعه داد.
هربرت چپمن
هربرت چپمن كه دوبار در هادرزفيلد در دهه 1920 و دوبار با آرسنال قهرمان ليگ دسته اول انگليس شد، از زمان خود جلوتر بود و جزو اولين مربياني بود كه كنترل كامل تيم را در دست گرفت (در سالهاي اوليه بازي، تيم بهطور كلي توسط هياتمديره نظارت ميشد) . اما مطمئنا برجستهترين نوآوري او ساختار WM بود. (اين روش به دليل شباهت آن به دو حرف انگليسي وقتي با خط رو به جلو در بالاي تصوير مشاهده ميشد نامگذاري شد) روشي كه پايه و اساس اكثر اشكال امروزي شد.
ژوزه مورينيو
«فكر ميكنم فردي خاص هستم»: اينها كلماتي بود كه ژوزه مورينيو در اولين كنفرانس مطبوعاتي خود به عنوان سرمربي چلسي در سال 2004 بهطور فراموش نشدني بيان كرد. تاكتيكدان پرتغالي كه قبلا با پورتو قهرمان ليگ قهرمانان اروپا شده بود، با پيشبرد سبك فوتبال واكنشي و دفاعيتر، آن هم در دوراني كه فوتبال بهشدت براي حفظ مالكيت توپ طراحي شده بود، خود را از همعصرانش متمايز كرد. و رويكرد او هرگز بهاندازه اولين فصل حضورش در استمفوردبريج تاثير خيرهكنندهاي نداشت؛ زماني كه آبيها اولين قهرماني خود در ليگ برتر را به دست آوردند در حالي كه در 38 بازي تنها 15 گل دريافت كردند.