در شرايطي كه تصميم‌گيري در كابينه جنگي اسراييل درباره نوع و دامنه پاسخ ادعايي اين بازيگر به ايران بي‌نتيجه مانده، خبرگزاري رويترز در گزارشي اختصاصي مدعي شده كشورهاي حاشيه خليجفارس از امريكا خواسته‌اند اسراييل را از حمله به سايت‌هاي نفتي ايران بر حذر دارد، چراكه مي‌تواند علاوه بر زيان گسترده به فروش نفت اين كشورها، بازار انرژي در سراسر دنيا را نيز به التهاب بكشاند. اين درحالي است كه رژيم اسراييل تهديد كرده در پاسخ ادعايي‌اش به ايران، «همه گزينه‌ها را درنظر دارد.» همزمان يوآو گالانت، وزير جنگ اسراييل كه سفر مهمش به واشنگتن و ديدار با همتاي امريكايي‌اش، لوويد آستين، به تعويق افتاده، مدعي شد تمامي گزينه‌ها، از جمله حمله به سايت‌هاي انرژي و هسته‌اي درنظر گرفته شده است.
خبرگزاري رويترز به نقل از سه منبع آگاه از كشورهاي حاشيه خليجفارس مدعي است، پادشاهي هاي حاشيه خليجفارس در حال رايزني با واشنگتن هستند تا اسراييل را از حمله به سايت‌هاي نفتي ايران باز دارند. اين بازيگران عمدتا نفتي خليجفارس نگرانند در صورت تشديد درگيري، تاسيسات نفتي آنها نيز از جنگ مصون نماند. به ادعاي اين سه منبع، كشورهاي حوزه خليجفارس ازجمله عربستان‌سعودي، امارات متحده عربي و قطر در بخشي از تلاش‌هاي خود براي جلوگيري از گرفتار شدن در رويارويي احتمالي ايران و اسراييل، قصد دارند حريم هوايي خود را روي پرواز احتمالي جنگنده‌ها و بمب‌افكن‌هاي اسراييل در شرايط درگيري ببندند. اين منابع گفتند بازيگران نفتي خليجفارس اين موضوع را با ايالات‌متحده در ميان گذاشته‌اند. در همين رابطه، وال استريت ژورنال به نقل از منابعي گزارش داد اردن، عربستان‌سعودي، امارات متحده عربي و قطر به دولت بايدن گفته‌اند نمي‌خواهند اسراييل يا امريكا، در هر رويارويي احتمالي پيش رو، از جانب آنها عليه ايران اقدام كنند. تل‌آويو بارها ادعاهايي را در ارتباط با حمله ادعايي به ايران مطرح كرده است. اين درحالي است كه تهران تاكيد دارد كه هر گونه اقدام تلافي‌جويانه با ويراني گسترده شهرها و زيرساخت‌هاي اسراييلي در سرزمين‌هاي اشغالي مواجه خواهد شد. اين امر سبب شده است ناظران از نگراني فزاينده خود از وقوع يك جنگ گسترده‌تر در منطقه بگويند و مقامات امريكايي نيز در آستانه انتخابات در اين كشور نگرانند به جنگي ناخواسته در خاورميانه كشيده شوند. به ادعاي رويترز، تحركات كشورهاي حاشيه خليجفارس پس از آن صورت مي‌گيرد كه ايران در اقدامات ديپلماتيك خود با اين كشورها از آنها خواسته از ايالات‌متحده بخواهند بر تل آويو فشار آورد تا به ماجراجويي خصمانه‌اش عليه ايران پايان دهد. همزمان، اكسيوس به نقل از سه مقام امريكايي و اسراييلي مدعي است دولت بايدن «حمله بزرگ» اسراييل به ايران را پذيرفته، اما نگران است حمله به برخي اهداف، كه مي‌تواند شامل تاسيسات هسته‌اي يا انرژي باشد، منجر به رويارويي منطقه‌اي شود.
همچنين، رويترز به نقل از يك مقام ارشد ديپلمات ايراني مدعي شد تهران در ديدارهاي اين هفته عباس عراقچي، وزير امور خارجه ايران با مقامات عربستان‌سعودي به آنها هشدار داد در صورت هرگونه كمكي به اسراييل در انجام حمله احتمالي اين رژيم عليه ايران، تهران نمي‌تواند تضمين كند تاسيسات نفتي اين بازيگر از آسيب مصون بماند. علي شهابي، تحليلگر مسائل خاورميانه در گفت‌وگو با خبرگزاري فرانسه نيز گفت: طرف ايراني به سعودي‌ها هشدار داد اگر كشورهاي خليجفارس حريم هوايي خود را به روي اسراييل باز كنند، تهران اين امر را به مثابه اقدامي خصمانه و جنگي عليه خود تعبير خواهد كرد.
رويترز به نقل از اين ديپلمات ايراني، اين ادعا را مطرح كرد كه تهران پيام روشني به رياض ارسال كرده است كه در صورت وجود هرگونه حمايت از سوي كشورهاي منطقه به نفع اسراييل عليه ايران، متحدانش در كشورهايي مانند عراق يا يمن ممكن است به آن پاسخ متقابل دهند. منابع آگاه در منطقه خليجفارس و ايران گفتند، حمله احتمالي اسراييل محور گفت‌وگوهاي روز چهارشنبه ميان محمد بن سلمان، وليعهد عربستان‌سعودي و عباس عراقچي، وزير امور خارجه ايران بود. وزير امور خارجه ايران در تور منطقه‌اي به برخي كشورهاي خليجفارس سفر كرده تا در بحبوحه تحولات منطقه‌اي، با مقامات اين كشورها رايزني كند. به گزارش فايننشال تايمز، سازمان كشورهاي صادركننده نفت، اوپك، كه عملا از سوي عربستان‌سعودي رهبري مي‌شود، ظرفيت نفت مازاد كافي براي جبران هرگونه توقف عرضه نفت ايران، در صورت حمله احتمالي اسراييل به تاسيسات نفتي را دارد. اما مشكل اينجاست كه بخش عمده‌اي از اين ظرفيت در منطقه خليجفارس و در تيررس قرار دارد. بنابراين، ناظران هشدار مي‌دهند اگر شرايط در منطقه به بن بست نزديك شد و تاسيسات نفتي در كشورهايي همچون عربستان‌سعودي يا امارات نيز هدف قرار گرفتند، جهان با مشكل عرضه نفت مواجه خواهد شد. عربستان‌سعودي از زمان حمله انصارالله يمن در سال 2019 به ميدان نفتي آرامكو كه بيش از 5درصد از عرضه جهاني نفت اين كشور را متوقف كرد، سياست منطقه‌اي خود را با احتياط بيشتري پيش برده است. در همين رابطه، رويترز به نقل از يك منبع آگاه از سياست كشورهاي خليجفارس ادعا كرد بازيگران اين منطقه به اسراييل اجازه نمي‌دهند از حريم هوايي آنها عليه ايران استفاده كند. همچنين، سه منبع آگاه در خليجفارس در گفت‌وگو با رويترز تاكيد كردند اسراييل مي‌تواند حملات خود را از طريق اردن يا عراق انجام دهد، اما استفاده از حريم هوايي عربستان، امارات يا قطر به هيچ‌وجه براي اسراييل امكان پذير نخواهد بود. تحليلگران همچنين خاطرنشان كردند اسراييل گزينه‌هاي ديگري ازجمله قابليت سوخت‌گيري در هوا دارد كه جت‌هايش را قادر مي‌سازد از درياي سرخ به اقيانوس هند پرواز كنند و به سمت خليجفارس حركت كنند. به نظر مي‌رسد اكنون، با افزايش نگراني‌ها در باب ثبات منطقه‌اي، تمركز كشورهاي منطقه بر يافتن راه‌هاي ديپلماتيك براي كاهش تنش‌ها است،در حالي كه منطقه در انتظار اقدامات خصمانه بيشتر رژيم اسراييل براي دامن زدن به تنش‌ها است، تحليلگران منطقه بر آنند هرگونه اقدامي از سوي اسراييل عليه ايران مي‌تواند به آشوبي بزرگ در منطقه منجر شود. در همين رابطه، منبعي آگاه از كاخ سفيد نيز مدعي شد واشنگتن از جزييات كم و كيف حمله احتمالي اسراييل به ايران آگاه نيست، اما مدعي شد در گفت‌وگوي تلفني سي دقيقه‌اي بايدن و نتانياهو در روز چهارشنبه، ايالات‌متحده از اسراييل خواسته به تاسيسات هسته‌اي و انرژي ايران حمله نكند. ازسوي ديگر، تحركات نظامي اسراييل در غزه و لبنان نيز شدت گرفته و تلفات و ويراني‌هاي زيادي را رقم زده است. الجزيره به نقل از وزارت بهداشت لبنان گزارش داد حمله بامداد جمعه اسراييل به مركز شهر بيروت به تخريب دو ساختمان مسكوني و كشته شدن دست‌كم 22 نفر و زخمي شدن 117 نفر منجر شد. اين رژيم همچنين در اقدامي خصمانه از سوي رژيم اسراييل در روز پنجشنبه در حمله به تجمع نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل، يونيفل، دو صلح‌بان اندونزيايي مجروح شدند. به علاوه، الميادين گزارش‌هايي از حملات سنگين اسراييل به جنوب لبنان مخابره مي‌كند.
تحولات اخير در منطقه موجب شده تا رسانه‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي تلاش كنند تا از زواياي مختلف گزينه‌هاي احتمالي اسراييل و پيامد‌هاي توسل بدان‌ها براي منطقه را بررسي كرده و از طرفي ديگر به نقش ايالات‌متحده در كاهش تنش‌هايي كه مي‌تواند زمينه‌ساز رويارويي تمام عيار شود بپردازند.درهمين رابطه، روزنامه اعتماد به بررسي نگاه دو نشريه اكونوميست و ريسپانسيبل اسيت كرافت پرداخته است.
اكونوميست: اسراييل گزينه‌هاي زيادي براي پاسخ به ايران ندارد
تهديدات اسراييل عليه ايران درحالي ادامه دارد كه يوآو گالانت، وزير جنگ اين رژيم در لفاظي اخير خود مدعي شد حملات عليه ايران «دقيق و غافلگيركننده» خواهد بود. در همين رابطه، هفته‌نامه اكونوميست در گزارشي به گمانه‌زني در رابطه با نوع حمله احتمالي اسراييل به ايران پرداخته است. اين هفته‌نامه در وبگاه خود مدعي است تاكنون دست‌كم دو بار، در سال‌هاي 2010 و 2011، بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل به ژنرال‌هاي خود دستور داده تا براي حملات قريب‌الوقوع به ايران آماده شوند. در هر دو مورد، سران امنيتي اسراييلي، قانوني بودن اين دستور را كه بدون مجوز لازم از كابينه امنيتي صادر شده بود، زير سوال برده و آن را رد كردند. اسراييل در هيچ يك از اين موارد وارد رويارويي با ايران نشد، اما به نظر مي‌رسد امروز اسراييل بار ديگر در آستانه اقدام نظامي ديگري عليه ايران باشد. اكونوميست مدعي است اين‌بار نتانياهو هيچ مشكلي براي دريافت تاييديه از كابينه امنيتي نخواهد داشت، چراكه سران ارتش اين رژيم، مانند گذشته مخالف چنين اقدامي نيستند. از سوي ديگر، اسراييل مدعي است اين‌بار بخت و اقبال به نفع اين بازيگر است.
در همين باره، اين هفته‌نامه بريتانيايي ادعا كرد، به نظر اسراييل چند نوع هدف را در ايران در نظر گرفته است. نتانياهو مدت‌هاست خواهان بمباران سايت‌هاي غني‌سازي اورانيوم ايران است. اما اين سايت‌ها در سراسر ايران پراكنده‌اند و بسيار مستحكم و محافظت شده به نظر مي‌رسند. اين تاسيسات عمدتا در زيرزمين با استحكامات استاندارد قرار دارند و از محافظت شده‌ترين تاسيسات در ايران محسوب مي‌شوند. بنابراين، از نگاه ناظران اكونوميست، حمله به آنها براي اسراييل به هيچ روي كار راحتي نخواهد بود. ناظران همچنين گفتند ايجاد خسارت قابل‌توجه به اين تاسيسات مستلزم آن است كه اسراييل به بمب‌هاي سنگر شكن متوسل شود؛ بمب‌هايي كه بايد از ده‌ها هواپيما در فاصله حداقل 1200 كيلومتري از اسراييل پرتاب شوند؛ امري كه براي اسراييل بسيار دشوار است.
به ادعاي اكونوميست، هدف راهبردي و در عين حال آسيب‌پذيرتر براي اسراييل ممكن است بنادر مهم و پايانه‌هاي نفتي در جنوب ايران باشد. اين هفته‌نامه مدعي است آسيب به اين پايانه‌ها مي‌تواند به اقتصاد ايران كه بر پايه فروش انرژي قرار دارد، لطمه وارد كند. استراتژيست‌هاي اسراييلي بارها اين ادعا را مطرح كرده‌اند كه ضربه به تاسيسات نفتي و انرژي مي‌تواند به اقتصاد ايران آسيب جدي وارد كند. اين درحالي است كه اين تاسيسات كه عمدتا در جنوب ايران قرار دارند، با پدافند فشرده و حضور پايگاه‌هاي نظامي در اطراف آنها، به‌شدت حفاظت مي‌شوند.
گزينه ديگر به ادعاي اكونوميست -و شايد واضح‌ترين هدف حمله احتمالي اسراييل عليه ايران- حمله به پايگاه‌هاي موشكي ايران باشد. اكونوميست به نقل از ناظران خود مدعي است شايد اين گزينه كمترين احتمال را براي پاسخ انتقامي ايران در پي داشته باشد. اين در حالي است كه مقامات ايران هشدار داده‌اند به هر اقدام خصمانه‌اي از سوي اسراييل پاسخ شديدي خواهند داد. از گزينه‌هاي ديگري كه اكونوميست مطرح مي‌كند، خرابكاري در تاسيسات ايران است. ناظران اما معتقدند اسراييل براي هر اقدامي نمي‌تواند بدون هماهنگي با متحد اصلي خود، ايالات‌متحده، دست به كار شود. از سويي، جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا نيز علنا مخالفت خود را با حمله اسراييل به زيرساخت‌هاي نفتي ايران اعلام كرده است، چراكه بيم آن مي‌رود اين حمله به افزايش قيمت جهاني انرژي در آستانه انتخابات امريكا منجر شود. رييس‌جمهور امريكا همچنين تاكنون با حمله احتمالي اسراييل به تاسيسات هسته‌اي ايران نيز مخالف است. سران نظامي اسراييل نيز نگرانند اقدام نظامي عليه ايران به جنگ همه‌جانبه با ايران منجر شود. اين درحالي است كه اسراييل همچنان در حال جنگ با حماس در غزه است و حزب‌الله در جنوب لبنان است. بنابراين، برخي ژنرال‌هاي اين رژيم درگيري در چند جبهه را براي اسراييل غيرقابل تحمل مي‌دانند.
ريسپانسيبل استيت كرافت: بايدن در تله تل‌آويو افتاد
پايگاه تحليلي ريسپانسيبل استيت كرافت در يادداشتي به قلم دانيل لاريسون، اين پرسش را مطرح مي‌كند كه آيا اسراييل قصد دارد براي تداوم ماجراجويي‌اش عليه ايران، امريكا را هم صدا كرده و پاي اين بازيگر را به رويارويي منطقه‌اي بكشاند؟ در همين راستا منابعي در گفت‌وگو با وال استريت ژورنال و شبكه خبري ان بي‌سي نيوز مدعي‌اند، مقام‌هاي اسراييلي بايدن را در جريان جزييات طرح ادعايي‌شان عليه ايران نگذاشته‌اند. به ادعاي لاريسون، عدم تعامل اطلاعاتي اسراييل با ايالات‌متحده به خودي خود قابل توجه است، اما اين واقعيت كه ارتش ايالات‌متحده ممكن است در انجام حملات هوايي به اهدافي در ايران براي حمايت اسراييل به ميدان بيايند، نگران‌كننده است.
ايالات‌متحده نمي‌تواند از نظر قانوني، در حمايت از اقدام تلافي‌جويانه اسراييل، عليه ايران وارد جنگ شود. همچنين تحت نظام قانون اساسي امريكا، شركت نيروهاي امريكايي در حمله ادعايي به كشوري ديگر، بدون كسب مجوز كنگره، كاملا غيرقابل قبول است. تا زماني كه حمله‌اي به ايالات‌متحده يا نيروهاي آن صورت نگيرد، رييس‌جمهور نمي‌تواند به تنهايي به ارتش دستور دهد وارد درگيري شود. همچنين، ارتش ايالات‌متحده نمي‌تواند صرفا به اين دليل كه رييس‌جمهور چنين مي‌خواهد، در هر حمله‌اي شركت يا به طرفين درگير ياري رساند.
از نگاه تحليلگر وبگاه ريسپانسيبل استيت كرافت، هر گونه حمايت امريكا از حمله اسراييل به ايران اشتباهي جدي خواهد بود. حملات ادعايي مستقيم اسراييل به ايران نيز بعيد است به چرخه پاسخ‌هاي طرفين به هم خاتمه دهد و ممكن است منطقه را نيز به بحران بكشاند. از طرفي، اگر واشنگتن به هر طريقي به حمله احتمالي اسراييل كمك كند، اين امر مي‌تواند نيروها و منافع امريكايي در منطقه را به اهداف ايران و مقاومت تبديل كند. بديهي است كه حملات مستقيم ايالات‌متحده به نيروها يا تاسيسات ايران، حملات بيشتري را عليه پرسنل و منافع امريكايي رقم خواهد زد. درحالي كه دولت امريكا به حمايت بي‌قيد و شرط از رژيم اسراييل متعهد مانده روابط بايدن و نتانياهو به پايين‌ترين حد خود رسيده است. تل‌آويو، بدون اينكه به واشنگتن اطلاع دهد، بارها حملاتي را در سوريه، لبنان و ايران انجام داده است.
به گفته لارا روزن، روزنامه‌نگار وال استريت ژورنال، بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل، اين هفته يوآو گالانت، وزير جنگ اين رژيم را از سفر به ايالات‌متحده براي ديدار با وزير دفاع و مشاور امنيت ملي جيك ساليوان منع كرد. بنا بر گزارش‌ها، نتانياهو اصرار داشت كه تا زماني كه بايدن با او تماس نگيرد و كابينه اسراييل طرح حمله را تاييد نكند، اجازه نخواهد داد به واشنگتن برود. اين امر نشان از شكاف در نگاه بايدن و نتانياهو در قبال حمله احتمالي به ايران است. ناظران اين اقدام نتانياهو را در راستاي فشار بر دولت بايدن براي تاييد خواسته‌هايش ارزيابي مي‌كنند. لويد آستين، وزير دفاع امريكا نيز به اين فشار و خودسري رژيم اسراييل پاسخ داده است و معتقد است نتانياهو قصد دارد ايالات‌متحده را در عمل انجام شده قرار دهد.
از نظر لاريسون، ايالات‌متحده بايد از اسراييل بخواهد از اقدامات تحريك‌آميز و خصمانه بيشتر عليه ايران و نيروهاي ايراني خودداري كند. در اين راه، واشنگتن بايد از اهرم قابل‌توجه خود عليه اسراييل استفاده كند. در غير اين صورت، نيت نتانياهو اين است كه واشنگتن را به جنگ خود در منطقه سوق دهد. در پايان، لاريسون مي‌نويسد به نظر هيچ اراده‌اي در دولت بايدن براي توقف حركت در مسير اسراييل به درگيري بزرگ‌تر كه شامل نيروهاي امريكايي باشد، وجود ندارد.