دفتر خاطرات مريم اللقيس
بن گوريون نخستين نخست‌وزير و موسس اسراييل گفته است: «پيرمردان و پيرزنان مي‌ميرند و كودكان و جوانان هم فلسطين را فراموش مي‌كنند.» چنين نشد. اين خواب خوش و خيال خام تعبير نشد. هنگامي كه در سال ۱۹۷۳ بن گوريون مرد؛ يحيي السنوار و اسماعيل هنيه ۱۱ ساله، محمد ضيف ۸ ساله بودند. ابوعبيده سخنگوي گردان‌هاي قسام ۱۳ سال بعد از مرگ بن گوريون به دنيا آمده است! فلسطين به عنوان يك سرزمين نابود شدني نيست. ملت فلسطين نابود نمي‌شود. همزمان با قتل هر فلسطيني در غزه كودكي غزاوي متولد مي‌شود. خاطره‌ها در بوته رنج و مرارت و حسرت فلسطيني‌ها براي هميشه در آينه ذهن كودكان و نوجوانان نقش مي‌بندد و مي‌بالد. از ميان همين كودكان و نوجوانان در آينده‌اي نزديك صدها يحيي السنوار و اسماعيل هنيه و محمد الضيف آفريده مي‌شود. به بشار اللقيس گفتم دخترش مريم خاطراتش را بنويسد! اسراييل دشمن خاطره است. با خاطره بايد به جنگ چنين دشمني رفت. اين روزها كتاب خاطرات فلسطيني‌ها در زندان‌هاي اسراييل تازه تاسيس شده يعني سال‌هاي ۱۹۴۸ و ۱۹۴۹ را مي‌خوانم. الياس خوري درباره اين كتاب مي‌گويد: «اسري بلا حرب» كه توسط مصطفي كيها و وديع عواده نوشته شده است. مي‌گويد: «الكلام الذي لم يقل و لا يقال!» سخني كه روايت نشده و روايت نخواهد شد! چنين است. سخناني است كه «ياد» را زنده نگه مي‌دارد. در اين باره در يادداشت‌هاي سفر به لبنان بيشتر خواهم نوشت.