احتمال تغيير در دكترين هستهاي كشور
شخصيتي ميانهرو و واقعگراست و برچسب ايدئولوژيك و تندرو به وي نميچسبد و نميتوان سخنان وي را دستاويز جدالهاي سياسي در داخل كشور قرار داد. بيان اين سخنان از سوي وي نشاندهنده اين است كه جمهوري اسلامي ايران با توجه به سطح تهديدات و روندهاي كلان نظام بينالملل و منطقه خاورميانه، دكترين دفاعي خود را تنظيم ميكند و اگر شرايط امنيتي و ژئوپليتيكي تغيير كند، دستگاه تصميمگيري جمهوري اسلامي از اين پويايي برخوردار است كه در دكترين دفاعي خود تجديدنظر كند.
آيتالله خامنهاي، رهبر انقلاب اسلامي نيز در ديدار اخير دانشآموزان و دانشجويان با تاسي از آيه «وأعِدّوا لهُم ما استطعتُم مِن قُوّةٍ» كه از لزوم آمادگي نظامي در برابر دشمنان متجاوز سخن ميگويد، بيان داشتند كه «در مقابله با استكبار، همه آنچه بايد و شايد براي آمادگي ملت ايران انجام بگيرد، چه از لحاظ نظامي، چه از لحاظ تسليحات و چه از لحاظ كارهاي سياسي حتما انجام ميدهيم». بيان اين سخنان در شرايط فعلي منطقه، نشان از رويكرد واقعگرايانه ايشان داشته و اين پيام را به طرف اسراييلي منتقل ميكند كه جمهوري اسلامي متناسب با شرايط ميداني، راهبردهاي كلان دفاعي خود را تنظيم ميكند.
بهره سخن : همانطور كه پيشتر در يادداشتهاي گذشته نيز بيان شد، جمهوري اسلامي در شرايط فعلي راهبرد «بازدارندگي هستهاي نهفته» يا «بازدارندگي هستهاي در آستانه» را در پيش گرفته است و سعي دارد تا با بهرهگيري از اين اهرم، رفتارهاي تهاجمي رژيم اسراييل را كنترل كند. اين راهبرد تاكنون تا حد زيادي موفق و كامياب بوده و توانسته از يك سو بر محاسبات هزينه-فايده دشمن در نوع مواجهه مستقيم با ايران اثر بگذارد و رفتار او را در چارچوب قواعد بازي حفظ كند و از سوي ديگر اين جسارت را به ايران بدهد كه در پاسخ به اقدامات اسراييل، عملياتهاي «وعده صادق 1»و «وعده صادق 2» را انجام دهد. اما با توجه به شرايط امنيتي و ژئوپليتيكي منطقه و تهديدات روزافزون اسراييل به نظر ميرسد كه نشانههاي عدم كاميابي و شكست راهبرد «بازدارندگي هستهاي نهفته»ي ايران در برابر اسراييل در حال ظهور بوده و احتمال انجام هرگونه اقدام نابخردانه و خارج از چارچوب قواعد بازي از سوي اسراييل وجود دارد. لذا با توجه به پويايي فقه شيعه و لزوم حفظ بقاي كشور در برابر دشمنان، بعيد نيست كه در صورت پيچيدهتر شدن معادلات و افزايش تعداد عملياتهاي رفت و برگشتي ميان ايران و اسراييل، شاهد تغيير در دكترين هستهاي و دفاعي كشور باشيم.
پژوهشگر امنيت بينالملل