يك سالگي طرح بازگشت به سنت بنيان‌گذار
احمد مازني
روز پانزدهم آذرماه ۱۴۰۲ پس از بررسي و مشورت با صاحب نظران، «پيشنهاد بازگشت به سنت بنيان‌گذار » با يادداشت اينجانب در روزنامه اعتماد مطرح شد.
در آن يادداشت با اشاره به نظريه مرحوم دكتر داود فيرحي كه هدف نهضت عاشورا را بازگشت به سنت بنيان‌گذار (حضرت محمد(ص)) مي داند، اين عنوان از آن مرحوم وام گرفته شد و بدون آنكه قصد شبيه‌سازي باشد، راه‌حل عبور از بحران‌هاي جاري در جامعه ايران بازگشت به سنت بنيان‌گذار انقلاب و جمهوري اسلامي دانسته شد. آن روز علت طرح اين پيشنهاد چنين توضيح داده شد:
«چهار جريان، در مورد انديشه و عمل امام خميني(ره) در قالب‌هاي متفاوت ظاهر شدند و ذهنيت جامعه ايران را هدف قرار داده‌اند.
۱- جريان معاند خارجي كه به دليل مبارزات ضد استعماري، دشمن امام بوده و تاكنون نه تنها از دشمني با امام و آرمان‌هاي او دست برنمي‌دارد بلكه بيش از گذشته در جهت تخريب انديشه، شخصيت و عملكرد امام خميني عمل مي‌كند.
۲- گروه ديگري كه در تخريب امام از هيچ كوششي دريغ نمي‌كند عناصر وابسته به جريان‌هاي داخلي هستند كه از انديشه و عمل امام‌خميني ضربه خوردند كه تبارشناسي اين جريان طيف وسيعي از سلطنت‌طلبان، گروه‌هاي چپ، وابستگان به بلوك‌هاي قدرت غرب و شرق و منافقان التقاطي تا مقدس مآبان متحجر را در بر مي‌گيرد.
۳- گروه سوم كه به انديشه و شخصيت امام ضربه مي‌زند جرياني است كه در قالب نقد وضع موجود، كاستي‌ها را ناشي از انديشه و عملكرد امام معرفي مي‌كند.
برخي از اين افراد در گذشته‌اي نه‌چندان دور افراطي‌ترين مواضع را در دفاع از وضع موجود داشتند و امروز با تغيير موضع در مقابل حاكميت و جرياني كه خود قبلا به آن منتسب بودند تندترين مواضع را اتخاذ مي‌كنند و همه ناكامي‌ها را به امام خميني و اصل انقلاب نسبت مي‌دهند و البته برخي از اين عناصر مسووليت ناكامي‌ها را متوجه حاكميت ديني و يك گام جلوتر اصل دين و دينداري معرفي مي‌كنند!
۴- جريان ديگري كه به جايگاه و منزلت امام ضربه مي‌زنند كساني هستند كه عملكرد اشتباه خود و برخي نهادهاي حاكميت را مساوي با عمل به انديشه‌هاي امام خميني معرفي مي‌كنند و وضع موجود را همان وضع مطلوب امام مي‌دانند.
و بالاخره در يك اتحاد نامبارك مدعيان مطلوبيت وضع موجود و مدعيان نامطلوب بودن وضع موجود هر دو اين وضعيت را معلول انديشه و عملكرد امام خميني (ره) معرفي مي‌كنند. »
و در پي آن طي بيش از ۳۰ يادداشت با عناوين زير مواضع امام‌خميني در روزنامه ارايه و برخي رسانه‌هاي ديگر نيز به بازنشر آن پرداختند، عناوين يادداشت‌ها عبارت بود از:
«مردم‌سالاري سازگار با دين»، «ولايت فقيه حكومت سازگار با مردم‌سالاري»، «ميزان رأي ملت است»، «اسلام به ما اجازه ديكتاتوري نداده است»، «بازگشت به اسلام ناب محمدي»، «رهبري انقلاب بدون خشونت»، «قطاري كه براي همه جا داشت»، «انتخابات در انديشه امام‌خميني»، «انتظار موعود از ديدگاه امام‌خميني»، «امر به معروف و نهي از منكر از ديدگاه امام‌خميني»، «رابطه دين، اخلاق و سياست از ديدگاه امام‌خميني»، و بالاخره چهارده يادداشت تحت عنوان:
«از حكومت اسلامي تا جمهوري اسلامي» كه به ويژگي‌هاي حكومت مطلوب از ديدگاه بنيان‌گذار اشاره شدكه عبارت بود از: ۱- نفي حكومت موروثي. ۲- اتكاء اصل و تداوم نظام به آراي عمومي ۳-مردم‌سالاري سازگار با دين. ۴- عدم وابستگي به بيگانگان. و در آخرين بخش از اين يادداشت‌ها به گام‌هاي پنج‌گانه امام‌خميني در نفي سلطنت و طراحي و تأسيس نظام جديد پرداخته شد:
۱- گام اول نفي سلطنت و طرح حكومت اسلامي در نجف
۲-گام دوم طرح جمهوري اسلامي در پاريس
۳- گام سوم طرح مساله زمان و مكان و تشخيص مصلحت
۴- گام چهارم طرح ولايت مطلقه
۵- گام پنجم بازنگري و راه بازنگري قانون اساسي.
اينك و در يك‌سالگي طرح، شاهد تحولات بسياري در عرصه داخلي و خارجي هستيم. اما هم‌چنان انديشه امام‌خميني راه‌گشا است. بنا‌براين در ادامه اين سلسله يادداشت‌ها از چند منظر اين بحث ادامه خواهد يافت.
۱- درباره برخي نقدها توضيح داده و البته هم چنان از نقد عالمانه و منصفانه استقبال خواهد شد.
۲- در ادامه اين سلسله يادداشت‌ها موضوعات ديگري از سنت‌هاي امام ارايه خواهد شد.
۳- در مورد روش بازگشت به سنت بنيان‌گذار توضيح بيشتري داده خواهد شد.
و از تمامي عالمان، انديشمندان و صاحب‌نظران، به ويژه شخصيت‌هاي حقيقي و حقوقي منتسب به امام راحل انتظار مي‌رود در اين زمينه از هر‌گونه اقدامي دريغ نورزند.