گروه حوادث
كارآگاهان اخيرا اعضاي يك باند مخوف را دستگير كرده‌اند كه اعضاي اين باند با بريدن اعضاي بدن قربانيان از جمله انگشت و گوش و ارسال فيلم‌هاي خشونت‌آميز به خانواده‌هاي‌شان از آنها اخاذي مي‌كردند... .
چندي قبل، پرونده‌اي با موضوع ربوده شدن يكي از اتباع در دستور كار پليس تهران قرار گرفت. اوايل آبان امسال زني افغان به شعبه هفتم دادسراي جنايي تهران رفت و گفت كه پسر ۲۱ ساله‌اش ناپديد شده و از او بي‌خبر است. شاكي در توضيحات بيشتر گفت: «پسرم در كارگاهي در جنوب تهران كار مي‌كرد. چند روز قبل يكي از دوستانش به او زنگ زد و گفت كار خوبي برايش سراغ دارد كه درآمدش دلاري است. مجيد براي صحبت درباره كار رفت، اما ديگر برنگشت. روز بعد با موبايل مجيد به من زنگ زدند و گفتند پسرم را ربوده‌اند. آنها درخواست 2هزار دلار كردند و گفتند اگر اين پول را پرداخت نكنم جان پسرم را مي‌گيرند. آنها حتي فيلمي از پسرم فرستادند كه نشان مي‌داد او را غل و زنجير كرده و بي‌رحمانه شكنجه‌اش مي‌كنند، چون پولي نداشتم كه به آدم‌ربايان پرداخت كنم، تصميم گرفتم شكايت كنم.»
با اين شكايت، كارآگاهان اداره يازدهم پليس آگاهي تهران وارد عمل شدند و از مادر گروگان خواستند تا به بهانه اينكه دلارها را تهيه كرده، با گروگانگيران قرار بگذارد. در نخستين مرحله، پس از چندين تماس متهمان با شاكي، او موافقت كرد كه مبلغ درخواستي را تحويل دهد. طبق برنامه‌ريزي، شاكي با يك ساك در محل قرار حاضر شد، همزمان ماموران پليس به صورت نامحسوس محل را زير نظر داشتند. در همان حين، مردي از اتباع به محل قرار آمد و به محض ورود، توسط كارآگاهان دستگير شد.
گروگانگيري سريالي
بررسي‌ها حكايت از آن داشت كه نصير، سركرده باند گروگانگيري است. اعضاي اين باند طعمه‌هاي‌شان را از ميان هموطنان خود انتخاب مي‌كردند و آنها را گروگان مي‌گرفتند تا از خانواده‌هاي‌شان اخاذي كنند. همچنين مشخص شد كه نصير همزمان يك باند ديگر را هم اداره مي‌كرده است؛ همان باند 6نفره‌اي كه به تازگي از سوي پليس پايتخت شناسايي و منهدم شده بود. اعضاي اين گروه كه جز نصير بقيه بازداشت شده بودند، گروگان‌هاي‌شان را شكنجه مي‌كردند و فيلم شكنجه‌ها را براي خانواده‌هاي آنها مي‌فرستادند تا مجبورشان كرده پول درخواستي‌شان را پرداخت كنند. اين باند در جريان شكنجه يكي از طعمه‌هاي‌شان، گوش او را بريده و فيلمش را براي خانواده‌اش فرستاده بودند كه انتشار اين فيلم در فضاي مجازي جنجال زيادي به راه انداخته بود.
بررسي‌ها نشان مي‌داد كه نصير هم با گروهي كه اعضاي آن دستگير شده بودند، كار مي‌كرد و هم گروه ديگري راه انداخته بود. او به بهانه كار مناسب با درآمد بالا، اتباع افغان را فريب مي‌داد و با كشاندن به باغ‌ويلاهاي غرب استان تهران، آنها را گروگان مي‌گرفت و از خانواده‌هاي‌شان اخاذي مي‌كرد كه يكي از طعمه‌ها، مجيد، همان پسري بود كه مادرش گزارش ربوده شدنش را اعلام كرده بود. با اين اطلاعات نصير دستگير شده، اما در بازجويي‌ها سكوت كرده و حاضر نيست درباره سرنوشت مجيد (جوان ربوده شده) چيزي بگويد. اين در حالي است كه يكي از افرادي كه توسط نصير و همدستانش ربوده شده بود به ماموران گفت: «در مدتي كه در اسارت نصير و همدستانش بودم، مجيد (پسر ربوده شده) را در همان باغي كه زنداني بودم، ديدم. او هم مانند من در غل و زنجير بود و نصير و دار و دسته‌اش با بي‌رحمي شكنجه‌اش مي‌كردند. يك روز آنقدر كتكش زدند كه دستان مجيد شكست و از هوش رفت. بعد او را از پيش ما بردند كه گمان مي‌كنيم جانش را از دست داده يا او را به قتل رسانده‌اند؛ چون خانواده‌اش پولي را كه گروگانگيران خواسته بودند، تهيه نكرده بود.» با مطرح شدن اين اظهارات، فرضيه ارتكاب جنايت از سوي نصير و همدستانش قوت گرفته و تحقيقات در اين پرونده ادامه دارد.
پرونده مشابه
در هفته‌هاي اخير، پليس آگاهي چند باند گروگانگيري را منهدم كرده كه اعضاي آن اتباع افغان هستند و كارشان ربودن و شكنجه كردن هموطنان‌شان براي اخاذي از خانواده‌هاي آنها بوده است؛ مانند دستگيري تازه‌ترين اعضاي باند گروگانگيري در تهران. اين گروه كه انگيزه‌شان پول بوده، يك تاجر پولدار افغان را ربودند، اما صبح ۱۳ آذر ماه جاري اعضاي باند توسط ماموران اداره يازدهم پليس آگاهي تهران دستگير شدند. ماجرا از اين قرار بوده كه چندي قبل مرد ميانسالي به اداره پليس تهران رفته و گفته كه پسرش را ربوده‌اند. پسرش تاجر و بنكدار آجيل و خشكبار بوده است. او آخرين بار براي رفتن به محل كارش از خانه خارج شده و ديگر برنگشته است. خانواده جوان تاجر گفته‌اند كه 24ساعت پس از ناپديد شدن پسرشان، گروگانگيران به آنها زنگ زده و براي آزادي او درخواست 20هزار دلار كرده‌اند.
بعد از اين شكايت پليس به اين خانواده آموزش داد تا به بهانه تحويل پول با گروگانگيران قرار بگذارند، اما وقتي خانواده جوان تاجر با گروگانگيران قرار گذاشتند، آنها خودشان را نشان ندادند. به نظر مي‌رسيد كه متوجه حضور پليس شده و فرار كرده بودند. در اين شرايط بود كه آدم‌ربايان، جوان تاجر را رها كردند. تاجر ربوده شده بعد از رهايي به پليس گفت كه توسط هموطنانش ربوده شده و در اتاقي زنداني بوده است. با انجام تحقيقات گسترده و اقدامات اطلاعاتي هويت يكي از گروگانگيران به دست آمد. او باربر بود و در بازار آجيل‌فروشان كار مي‌كرد. ماموران او را دستگير كردند و مشخص شد او با همدستانش، جوان تاجر را ربوده تا از خانواده‌اش اخاذي كنند. تحقيقات از متهمان توسط كارآگاهان اداره يازدهم پليس آگاهي تهران همچنان ادامه دارد... .
رسيدگي به جرايم اتباع بيگانه
با توجه به اين اصل كه هر جرمي مستوجب مجازات است، دادگاه‌هاي كيفري ايران صلاحيت رسيدگي به جرايم ارتكابي بيگانگان در ايران را دارند و اگر جرمي نسبت به اتباع بيگانه در محدوده جغرافيايي كشور ارتكاب يابد باز هم دادگاه‌هاي كشور صلاحيت رسيدگي به جرم را دارند. زماني كه جرمي اتفاق مي‌افتد بزه‌ديده براي مجازات مرتكب توسط قانون به مراجع قضايي مراجعه مي‌كند كه مراجع قضايي بايد به آن دسته از شكايت افراد رسيدگي كرده و بعد از تعقيب و تحقيق متهم در صورت احراز مجرميت او حكم مقتضي را صادر كند. با توجه به اين اصل كه هر جرمي مستوجب مجازات است، گاهي ممكن است يك فرد ايراني مرتكب جرمي در خارج از كشور شود. در اينجا سوالي كه مطرح است كدام دادگاه صلاحيت رسيدگي به جرم را دارد يا اين امكان وجود دارد كه يك فرد خارجي داخل ايران مرتكب جرمي شود در اين صورت به جرم فرد خارجي در كجا رسيدگي مي‌شود و كدام يك از اتباع خارجي داراي مصونيت در امور كيفري هستند.
گاهي جرمي كه در خارج از كشور اتفاق مي‌افتد توسط اتباع بيگانه محقق مي‌شود. اتباع در لغت به معناي وابستگان، شهروندان و تابعان است كه طبق قانون، اتباع بيگانه؛ اشخاص حقيقي يا اشخاص حقوقي و كساني كه تبعه ايران محسوب نمي‌شوند و جزو اتباع بيگانه محسوب مي‌شوند. در واقع اتباع بيگانه افرادي هستند كه با تابعيت يك كشور وارد كشور ديگري مي‌شوند، ولي اگر اين افراد مرتكب جرمي شوند، مجازات مي‌شوند. در كشور ما قانونگذار هم در دعاوي كيفري و هم در دعاوي حقوقي موادي از قوانين حقوقي و كيفري را به نحوه رسيدگي به جرايم و دادگاه صالح براي رسيدگي به جرايم آنان اختصاص داده است. اگر فردي كه تابعيت ايراني نداشته باشد و در داخل ايران مرتكب جرمي شود يا جرمي نسبت به او محقق شود طبق قانون قابل رسيدگي است. اگر يك نفر كه داراي تابعيت بيگانه است در داخل كشور مرتكب جرمي شود يا جرمي بر او واقع شود چگونه و كجا به اين جرم رسيدگي مي‌شود.
بر همين اساس در ماده 316 قانون آيين دادرسي كيفري اين‌گونه بيان شده است كه به اتهامات اشخاصي كه در خارج از قلمرو كشور مرتكب جرم مي‌شوند، مطابق قانون، دادگاه‌هاي ايران صلاحيت رسيدگي به آنها را دارند. به‌طور مثال اگر يك تبعه ايراني توسط دو فرد تبعه عراقي در بغداد به قتل برسد، محاكم ايران صلاحيت رسيدگي به جرم را دارند.