سيگنال كاخ سفيد به عربستان و پاسخ مثبت بنسلمان
مقدمهچيني ترامپ براي پروژه عاديسازي-2
براساس گزارش رسمي رسانههاي سعودي، محمد بنسلمان وليعهد عربستانسعودي روز چهارشنبه به دونالد ترامپ رييسجمهور امريكا گفت كه اين كشور قصد دارد طي چهار سال آينده حداقل 600 ميليارد دلار به سرمايهگذاري و تجارت با ايالاتمتحده بيفزايد. وليعهد سعودي در ادامه بيانيه كشورش مدعي توانايي ايجاد رفاه اقتصادي بيسابقه در ايالاتمتحده شده است. اين درحالي است كه پيشتر يعني در دولت اول دونالد ترامپ در 2017 رياض اولين مقصد رييسجمهور وقت بود كه نشان از اهميت پادشاهي براي ايالاتمتحده داشت. در آن دوره نيز ايالاتمتحده قراردادهاي بزرگي در حوزه تسليحاتي با عربستان امضا كرد؛ توافقهايي كه حاشيههاي بسياري را به دنبال داشت. پس از آن بود كه ترامپ و خانوادهاش چندين قرارداد تجاري شخصي در حاشيه خليجفارس، به ويژه در عربستانسعودي و امارات متحده عربي امضا كردند.
نيويورك تايمز طي گزارشي در اين راستا آورده است كه حتي بعد از پايان دولت اول دونالد ترامپ، جرارد كوشْنِر، دامادش در سال 2021، يك سرمايهگذاري 2 ميليارد دلاري در صندوق دولتي سعودي براي شركت سرمايهگذاري خصوصياش انجام داد. در همين راستا ترامپ روز دوشنبه به خبرنگاران گفت كه عربستانسعودي اولين مقصد خارجي او در دولت اولش بود، چراكه سعوديها پذيرفتند 450 ميليارد دلار از محصولات امريكايي را خريداري كنند. او در ادامه افزود اگر رياض بخواهد 450 يا حتي 500 ميليارد دلار ديگر كالاي امريكايي وارد كند احتمالا براي نخستين سفر خارجياش در دوره دوم مجددا به رياض خواهد رفت. به ادعاي اين نشريه امريكايي يكي ديگر از اولويتهاي دولت ترامپ، متقاعد كردن عربستانسعودي جهت پيوستن به توافق ابراهيم است، توافقي كه در دوره اول رياستجمهوري رييسجمهوري منجر به برقراري روابط ديپلماتيك رسمي چندين كشور عربي با اسراييل شد. در گزارشي كه روز پنجشنبه توسط خبرگزاري عربستان منتشر شد، سعوديها اعلام كردند كه ترامپ و محمد بنسلمان درباره راههاي ترويج صلح، امنيت و ثبات در خاورميانه رايزني داشتهاند هرچند اين بيانيه به هيچ بحثي درباره احتمال گسترش توافقات موسوم به ابراهيم اشاره نكرده است. اين درحالي است كه ترامپ پيش از آن نيز يعني در روز تحليفش مدعي شده بود «تصور نميكنم نيازي به فشار آوردن در اين زمينه باشد. احتمالا اين اتفاق خواهد افتاد، اما شايد هنوز كمي زود باشد. اما سعوديها درنهايت به اين توافق خواهند پيوست.» اين درحالي است كه سال گذشته، وليعهد سعودي اعلام كرد كه پادشاهي بدون تعيين تكليف وضعيت فلسطينيها، تن به عاديسازي رابطه با اسراييل نخواهد داد.
همزمان با اين گمانهزنيها وبسايت العربيه طي يادداشتي به قلم عبدالرحمن آل راشد آورده است حتي كساني كه با دونالد ترامپ مخالف هستند، اذعان دارند كه ايالاتمتحده تحت رهبري او از همان روز اول در حال تجربه يك تحولي تاريخي است كه منجر به تغييرات قابلتوجهي خواهد شد، حتي اگر او نتوانسته باشد تمام وعدههايش را به طور دقيق محقق كند. اما آنچه در دولت دوم ترامپ مهم و نيز متفاوت جلوه ميكند اين است كه ترامپ تنها يك فرد نيست، بلكه نماينده و عامل يك حركت گسترده است. او با آمادگي و تسليحات لازم پروژههايي وارد كاخ سفيد شده كه حمايت اكثريت جمهوريخواهان را در باب آنها داراست. با اين شتابي كه او تاكنون در اجرايي كردن فرمانهايش داشته به واقع يك انقلاب رخ داده كه با هيچ يك از دورههاي رياستجمهوري قبلي قابل مقايسه نيست و حتي با دوره اول رياست خودش نيز متفاوت است. براي كشورهاي حوزه خاورميانه كه پيش از اين نيز شناخت خوبي از ترامپ داشتهاند، برنامههاي اعلامي ترامپ احتمالا براي پادشاهيها مثبت خواهد بود و
در راستاي منافعشان قابل ارزيابي است، چراكه او به صلح فلسطيني-عربي-اسراييلي تمايل دارد. همچنين ميخواهد مساله ايران را با يكي از دو گزينه حل كند: آشتي و توقف فعاليتهاي هستهاي يا رويارويي. درمورد سوريه نيز ترامپ اعلام كرده ميخواهد به حل مسائل اين كشور بپردازد، ازجمله نقش نظامي تركيه در اين جغرافيا. او احتمالا از حاكميت عراق حمايت خواهد كرد كه احتمالا به معناي كاستن از فعاليتهاي نيروهاي مقاومت اين كشور و درنهايت خروج نظاميان امريكايي است. در يمن، نيز ترامپ حوثيها را به عنوان هدف اول حملاتش قرار داد و آنها را به ليست سياه بازگرداند و بدينترتيب سياستي مقابلهاي را اتخاذ كرد. در ادامه يادداشت العربيه در رابطه با نوع مراودات واشنگتن و رياض در دولت دوم ترامپ آمده است كه ترامپ در دولت اول خود تصميم گرفت نخستين تماس تلفنياش را با وليعهد سعودي برقرار كند و اكنون نيز قصد خود را براي بازديد دوباره از عربستانسعودي اعلام كرد. به ادعاي ناظران وقتي ترامپ موضعگيري ميكند، با مخاطبانش به زبان بازار و سود و زيان صحبت ميكند. فراموش نكنيم همانگونه كه تعاملات اقتصادي با ايالاتمتحده يك سود براي طرف مقابل محسوب ميشود، اين خطر وجود دارد كه بازيگران طرف معامله از توافق با رقباي امريكا منع شوند.
ترامپ در دوران نخست رياستجمهورياش، پس از آنكه محمدبن سلمان پروژه بزرگ «چشمانداز 2030» خود را كليد زد، به رياض سفر داشت و در جريان اين سفر توافقاتي درباره پروژههاي بزرگ انجام شد، اما برخي از آنها به دليل محدوديتهاي قانوني از سوي قانونگذاران امريكايي در آن زمان يا ساير ملاحظات به نتيجه نرسيدند. درنهايت، در بعد اجرايي كمتر از آنچه كه اعلام شده، عملياتي شد. اما بيشتر قراردادهاي وعده داده شده در اقساط بلندمدت اجرا شدند. آل راشد در ادامه يادداشت خود در العربيه آورده است كه رابطه بين رياض و واشنگتن همواره استراتژيك بوده است تا تصادفي. با ورود ترامپ به كاخ سفيد احتمالا روابط نزديكتر و گرمتري ميان سعوديها و امريكا برقرار خواهد شد. در ادامه نميتوان از پروژه بزرگ ديگري كه در دولت ترامپ ادامه خواهد يافت غافل شد و آن تمايل دستيابي به صلح منطقهاي و پيگيري راهحل دو دولتي از طريق تاسيس يك دولت فلسطيني است. به ادعاي گروهي از ناظران، ترامپ شخصيتي غيرقابل پيشبيني با روياهاي بزرگ و ارادهاي فوقالعاده است. آنچه او در روز اول ورودش به كاخ سفيد انجام داد مشابه آن چيزي كه قبلا مشاهده نشده است. احتمالا ترامپ مجدد با استقبال گرمي از سوي اعراب خليجفارس مواجه خواهد شد و همچنين براي آنها مهم خواهد بود كه با اين شخصيت تاريخي همراستا و همچنين در ادامه از حمايت او بهرهمند شوند.