رمزگشايي از نقش‌آفريني رياض در بيروت

فيصل بن فرحان، وزير خارجه عربستان‌سعودي روز پنجشنبه بعد از 15 سال روابط پرتنش بين اين پادشاهي ثروتمند با لبنان به بيروت سفر كرد. سفر وزير خارجه سعودي با گذشت تقريبا 2 ماه از اجرايي شدن توافق آتش‌‌بس كه درگيري‌ها ميان اسراييل و حزب‌الله را متوقف كرد صورت گرفت. همچنين اين سفر پس از يك شورش و يك سقوط زودهنگام در سوريه در دسامبر انجام شد كه به حاكميت بشار اسد و خاندان او در شام پايان داد. اين درحالي است كه لبنان نيز ماه پيش با گذشت بيش از 2 سال، رييس‌جمهور جديدي انتخاب كرد و به دنبال آن نيز نواف سلام به عنوان نخست‌‌وزير جديد منصوب شد. گروهي از تحليلگران مدعي‌اند به قدرت رسيدن اين دو چهره يعني، ژنرال جوزف عون به عنوان رييس‌جمهور و نواف سلام، ديپلمات و رييس سابق ديوان بين‌المللي كيفري به عنوان نخست‌‌وزير منتخب، شرايط بازيگري لبنان در معادلات منطقه را با تغييراتي مواجه كرده است.
در اين راستا واشنگتن پست با انتشار گزارشي در جهت واكاوي اهميت اين سفر آورده است فيصل بن فرحان پس از ديدار با جوزف عون رييس‌جمهور لبنان گفت: «ما اعتماد زيادي به توانايي‌هاي شما و همچنين نخست‌وزير منتخب در انجام اصلاحات لازم براي ايجاد امنيت، ثبات و يك لبنان متحد داريم.» اين درحالي است كه اين مقام سعودي در ادامه حمايت رياض از توافق آتش‌بس را تكرار كرد و همچنين خواستار خروج كامل نيروهاي اشغالگر اسراييلي از سرزمين لبنان شد. مقام سعودي همچنين طي اين سفر با نبيه بري، رييس پارلمان و نجيب ميقاتي، نخست‌‌وزير موقت پيشين ديدار كرد. به ادعاي واشنگتن پست از جمله دلايل انجام اين سفر بي‌سابقه اين است كه عربستان و ساير كشورهاي خليج‌فارس همواره نگران افزايش نفوذ ديگر گروه‌هاي لبناني در دولت اين كشور بوده‌اند. رياض نيز پيش از اين به دليل عدم توانايي مقامات لبناني در مبارزه با قاچاق مواد مخدر از لبنان به عربستان‌سعودي انتقاد كرده و در نهايت پس از اظهارات تلويزيوني وزير اطلاعات لبنان كه به انتقاد از جنگ عربستان در يمن عليه حوثي‌ها پرداخت، اقداماتي تنبيهي را اعمال كرد.
در ادامه عربستان‌سعودي واردات از لبنان را ممنوع كرد كه اين امر چالش‌هاي اقتصادي بزرگي را براي كشاورزان و صنعتگران لبناني به وجود آورد؛ آن‌هم در شرايطي كه بيروت درگير بجران عميق اقتصادي بود. مقامات لبناني از آن زمان تلاش كرده‌اند تا عربستان‌سعودي را به لغو اين ممنوعيت‌ها وادارند، اما اين تلاش‌‌ها تاكنون بي‌نتيجه بوده است. به ادعاي واشنگتن پست لبنان سال‌هاست كه آرزو دارد روابط خود با عربستان‌سعودي و ساير كشورهاي خليج‌فارس را احيا كند، بازيگراني كه پيش از آن نيز سال‌ها به عنوان شركاي تجاري كليدي شناخته مي‌شدند و اتباع آنها به لبنان سفر داشتند و همچنين به رونق صنعت گردشگري اين كشور كمك مي‌كردند. بنابراين بروز تحولات اخير در حاكميت لبنان براي پادشاهي‌ها و همچنين بيروت بسيار حياتي است، زيرا لبنان در يك بحران اقتصادي غرق شده و به ميلياردها دلار براي بازسازي ده‌ها شهر و روستاي آسيب‌‌ديده از جنگ نياز دارد.به باور ناظران احتمالا انگيزه بازسازي لبنان موجب شده است كه بن فرحان وزير خارجه سعودي ازجمله كساني باشد كه براي تعيين رييس‌جمهور جديد و همچنين تسريع تشكيل دولت جديد در اين كشور مشاركت داشته باشد. در همين راستا گروهي از ناظران مدعي‌اند كه عربستان‌سعودي در كنار امريكا، فرانسه، مصر و قطر جزو پنج كشوري است كه از زمان خلأ دو سال پيش دولت در لبنان كه براي اولين‌بار ظاهر شد، براي انتصاب رييس‌جمهور جديد اين كشور تلاش كرد.
در همين راستا نشريه عرب نيوز با انتشار گزارشي در باب پيامدها و سيگنال‌هاي مثبت سفر وزير سعودي به بيروت آورده است، اين سفر پس از آن صورت گرفته كه در اوايل اين هفته در مجمع جهاني اقتصاد در داووس، فيصل بن فرحان در سخناني گفت: ما بايد شاهد تعهد به لبنان باشيم؛ بازيگري كه به آينده نگاه مي‌كند نه به گذشته. مروان بركات، اقتصاددان ارشد بانك آئودي در گفت و گو با عرب نيوز گفت: در يك ماه و نيم گذشته سرمايه‌گذاران خصوصي خارجي و عرب براي سرمايه‌گذاري در لبنان خيزي جدي برداشته‌اند. بركت همچنين گفت كه برخي از قبل آمادگي خود را براي سرمايه‌گذاري در اين كشور اعلام كرده‌اند و قطعا ارسال اين سيگنال‌هاي مثبت تاثير قابل توجهي بر كاهش بحران اقتصادي در لبنان خواهد داشت. در ادامه اين گزارش آمده است كه همزمان با تحولات اخير در لبنان قيمت اوراق قرضه يورو لبنان از زمان اعلام آتش‌بس يعني در اوايل دسامبر افزايش يافته است. درحالي كه پيش از اين اوراق قرضه يورو پس از شروع بحران در سال 2019 به 6 سنت با احتساب واحد دلار كاهش يافت. ماه گذشته اما در بحبوحه گمانه‌زني‌ها مبني بر انتخاب رييس‌جمهور و همچنين پيش از ان نيز توافق آتش‌بس، به 9 سنت افزايش يافت. از آن زمان به بعد به 17 سنت رسيده كه بالاترين قيمت در بيش از پنج سال گذشته است. اين درحالي است كه به ادعاي ناظران سناريوي مثبت درمورد آينده لبنان اين است كه اين كشور پس از شش سال انقباض اقتصادي متوالي شاهد رشد توليد ناخالص داخلي واقعي 8درصدي در سال 2025 باشد. همزمان سرمايه‌گذاري خارجي به بانك مركزي فرصتي براي تقويت پوند لبنان و پر كردن ذخاير خارجي خود مي‌دهد.