تهاجم لفظي و فيزيكي به پزشكان تنها يك اتفاق نيست
رضا لاري‌پور ٭
تهاجم‌هاي لفظي و فيزيكي كه در سال‌هاي گذشته عليه پزشكان و پرستاران اتفاق افتاده مربوط به يك عامل نيست و پديده‌اي است كه بايد از چند وجه به آن نگاه كنيم. نخست آنكه در سال‌هاي گذشته، اخلاق در جامعه ما دچار دگر‌ديسي شده و به سمت بي‌اخلاقي رفته‌ايم كه در اين موضوع شكي نيست. رشد منفي آمار نزاع‌ها و تهاجم‌هاي لفظي عليه پزشكان و پرستاران، از همان دست وقايعي است كه در سطح كوچه و خيابان هم شاهد آن هستيم. اما چرا اين تهاجم‌ها عليه خدمت‌دهندگان درمان افزايش يافته است؟ مسائل طبابت و درمان از جمله مسائل بسيار محبوب براي رسانه‌هاي ما است و كوچك‌ترين خطا در خدمات پزشكان و پرستاران فضا را براي تبليغات وسيع رسانه‌ها آماده مي‌كند. در عين حال اعتماد مردم هم نسبت به جامعه خدمت‌دهنده خدمات درماني دچار خدشه شده كه شايد اين حرف بر اساس شواهد نباشد اما قراين آن را تاييد مي‌كند. آنچه از سال‌هاي گذشته در رسانه ملي و با پخش برنامه‌هايي همچون «ثريا» اتفاق افتاد و از همان زمان هم شاهد افزايش هجمه‌هاي فيزيكي و كلامي به خدمت‌دهندگان درمان بوديم نارضايتي مردم را دامن زده است. از سوي ديگر راه‌اندازي سامانه 1690 كه البته در نوع خود اقدام مثبتي بود كه براي شكايت مردم از خدمت‌دهندگان درمان ايجاد شد اما به همان اندازه، شاهد بوديم كه فراواني شكايات واهي در اين سامانه افزايش داشت. اگر نرخ شكايت از جامعه پزشكي در سامانه 1690 را با تعداد شكايات پيش از ايجاد اين سامانه مقايسه كنيم، مي‌بينيم كه تعداد شكايات واقعي پس از ايجاد اين سامانه با دوران قبل از راه‌اندازي آن تفاوتي نداشته است. البته متاسفانه برخي خطاهاي غير قابل اجتناب هم به وسيله خدمت‌دهندگان درمان اتفاق مي‌افتد و ادعاي بي‌خطا بودن اين قشر صحيح نيست. علت آن چيست ؟ در دانشكده‌هاي پزشكي و پرستاري ما به دليل توجه بيشتر به مقوله درمان، آموزش اخلاق پزشكي هنوز جايگاهي ندارد چنانكه 30درصد از موارد شكايات بيماران به دليل نوع برخورد و رفتار پزشكان است و 30 درصد شكايات بيماران ناشي از ناآگاهي جامعه پزشكي از حقوق حقه ايشان است. سازمان نظام پزشكي به عنوان نهادي كه وظيفه استيفاي حقوق بيماران و پزشكان را بر عهده دارد با اين آمار روبه‌روست در حالي كه واقعا پاسخ مطلوب و كامل يك پزشك مي‌تواند بيمار را از شكايت و نارضايتي منصرف كند. البته افزايش تعداد بيماران در مقابل ثابت ماندن تعداد مراكز درماني در سال‌هاي گذشته، اين مواجهات را هم دامن زده است. از ياد نبريم كه بيمار مراجعه‌كننده به يك مركز درماني، معمولا از نظر جسمي دچار اضطراب و فشار رواني است و كوچك‌ترين رفتار نامناسب ارايه‌دهندگان خدمات درماني مي‌تواند كنترل رفتار را از او سلب كند.
٭سخنگوي سازمان نظام‌پزشكي كشور