اشتاين ماير در پاسخ به «اعتماد»: مخالفت بعضي‌ها با برجام درآينده در حد شايعه است
ادامه از صفحه اول
دايره هر روز وسيع‌تر از ديروز همكاري‌هاي ايران – آلمان
اشتاين ماير سومين مقام آلماني است كه پس از حصول توافق هسته‌اي در ماه جولاي به ايران آمد. تنها چند روز پس از آنكه هيات مذاكره‌كننده ايران با دست پر از وين به تهران بازگشت، هيات آلماني گوي سبقت را از ساير همتاهاي اروپايي ربود و معاون صدر‌اعظم و وزير اقتصاد اين كشور به همراه هياتي عاليرتبه راهي تهران شدند. در دو ماه و نيم گذشته هيات‌هاي تجاري و بازرگاني و اقتصادي، سرمايه‌گذاري و صنعتي آلمان به علاوه هيات‌هاي مختلف فرهنگي اين كشور به ايران آمدند تا از فضاي گشايش سياسي به وجود آمده براي ايران در سطح بين‌المللي بيشترين استفاده را بكنند. محمدجواد ظريف كه ميزبان همتاي آلماني خود در ساختمان مركز مطالعات وزارت امور خارجه بود، در ابتداي نشست خبري با اشتاين‌ماير به زمينه‌هاي همكاري ميان ايران و آلمان اشاره كرده و گفت: موضوعات مورد گفت‌وگوي دو كشور شامل افراط‌گرايي، تروريسم، مواد مخدر، حقوق بشر، خلع سلاح، موضوعات منطقه‌اي و غيره است و همچنين در مورد روابط سياسي دو كشور نيز بحث‌هايي صورت گرفته و اين گفت‌وگو همچنان ادامه خواهد داشت.
بخش اعظم سخنان مقدماتي ظريف در اين نشست خبري به بحران‌هاي منطقه‌اي و راهي كه ايران و آلمان مي‌توانند مشتركا طي كنند، اختصاص يافت. رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان با اشاره به همكاري تهران و برلين در موضوعات منطقه‌اي گفت: ما از گسترش نقش آلمان در اين منطقه استقبال مي‌كنيم و معتقديم كه آلمان مي‌تواند نقش بسيار خوبي را براي ثبات و امنيت در منطقه خليج فارس و منطقه پيراموني ما ايفا كند؛ بنابراين معتقديم روابط بين ايران و آلمان مي‌تواند يك روابط زنده‌اي براي منطقه و براي روابط ما با اروپا باشد.
اجازه حذف ايران را به عربستان نمي‌دهيم
رابطه ايران با همسايگان به خصوص عربستان سعودي نخستين پرسشي بود كه در نشست خبري وزراي امور خارجه ايران و آلمان از جانب يك خبرنگار كشور مهمان از محمدجواد ظريف پرسيده شد. ظريف كه در چند هفته اخير لحن موضع‌گيري‌هايش در خصوص عربستان اندكي تند و تيزتر از پيش شده است، در اين خصوص گفت: ما به دنبال حذف عربستان نيستيم و از طرف ديگر اجازه نمي‌دهيم كه عربستان ايران را از منطقه حذف كند. تلاش اين كشور براي حذف ايران از معادلات منطقه‌اي در چند سال گذشته باعث خونريزي و دامن زدن به درگيري‌ها در منطقه شد و اين موضوع بايد متوقف شود.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان در ميانه سخنانش اشاره‌اي به فاجعه منا كرده و گفت: عربستان بايد هرچه زودتر وضعيت مفقودان ايراني را مشخص كند و آنها را به سلامت به خانواده‌هاي‌شان برگرداند و اگر فوت كرده‌اند پيكرهاي پاك آنها را به ايران تحويل دهد. متاسفانه در اين زمينه شاهد تاخير از سوي عربستان بوده‌ايم و در اين زمينه عربستان بايد به نحوي عمل كند كه هم عدالت در مورد اين موضوع اجرا شود و هم جلوي تكرار چنين حوادثي گرفته شود.
ايران آماده همكاري با تمام كشورهاي موثر در سوريه است
در ادامه اين نشست، خبرنگار «اعتماد» از محمدجواد ظريف سوال كرد: فرانك والتر اشتاين ماير بر لزوم به پايان رساندن بحران در سوريه تاكيد كرده است اما فاصله ميان مواضع ايران و كشورهاي اروپايي در سوريه بسيار زياد است. چگونه امكان كاستن از اين فاصله وجود دارد؟ رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان در پاسخ گفت: در مورد مواضع ايران و اروپا در خصوص سوريه بايد بگويم كه به نظر من مقداري واقع‌گرايي در غرب هم به وجود آمده است اما راه بسيار همواري در اين خصوص وجود دارد. اصولي وجود دارد كه همه ما مي‌توانيم روي آنها توافق كنيم. اين اصول به شرح زير است: درگيري‌ها در سوريه بايد به اتمام برسد. بايد حكومتي مبني بر خواست مردم سوريه در سوريه روي كار بيايد. دخالت خارجي در سوريه بايد متوقف شود و دخالت دولت‌هاي خارجي در سوريه هم بايد براي كمك و تسهيل راه‌حل در اين كشور باشد و نه براي ديكته كردن و تحميل نظرات خود. كمك‌هاي انساني بايد به مردم سوريه برسد و موج آوارگان در سوريه متوقف شود و آوارگان به سوريه بازگردند. جامعه بين‌المللي و مردم سوريه بايد يكپارچه عليه تروريسم اقدام كنند و با فرقه‌گرايي مبارزه كنند. بايد مقررات و ضوابطي در سوريه حاكم شود كه همه اطمينان پيدا كنند كه خواست و راي مردم سوريه است كه اجرايي مي‌شود و نه فشار بر مردم سوريه و تحميل نظرات از بيرون بر آنها.
ظريف در ادامه افزود: مواردي كه ايران و اروپا مي‌توانند بر سر آن توافق كنند بسيار زياد است. بايد يك راه‌حل سياسي را بر اين موارد مبتني كنيم. متاسفانه اصراري كه در چند سال اخير بر برخي افراد شكل گرفته است و اينكه ضرورت دارد برخي افراد در روند سياسي حضور نداشته باشند يا در آينده سياسي سوريه نباشند باعث شده ما به نتيجه‌اي نرسيم. ما اعتقاد داريم كه در خارج از سوريه بايد كمك كنيم به شكل‌گيري قواعد و ضوابط و نهادهاي حكومتي و اجازه بدهيم كه مردم سوريه در خصوص افراد تصميم‌گيري كنند. در اين صورت است كه سريع‌تر مي‌توانيم به جنگ و خونريزي در اين منطقه پايان دهيم. ايران آمادگي دارد براي رسيدن به راه‌حل سياسي با همه همكاري كند و اين مساله را در نيويورك هم اعلام كرديم كه ايران آمادگي همكاري با تمام كشورهاي همسايه و كشورهاي موثر در سوريه را دارد.
اقدامات روسيه در سوريه براي مبارزه با تروريسم است
اقدام نظامي روسيه در سوريه سوالي بود كه از سوي خبرنگار آلماني در اين نشست مطرح شد تا ظريف براي چندمين بار در دو هفته گذشته حمايت تهران از اين اقدام مسكو را اعلام كند: همه بايد در مقابله با گروه‌هاي تروريستي و تكفيري در سوريه همكاري كنيم. اقدامات روسيه را در سوريه در جهت مقابله با تروريسم داعش مي‌بينيم و معتقديم كه همه مي‌توانند در روند مبارزه با داعش حضور داشته باشند و ضرورت آن است كه همه كشورها در اين اقدام حضور داشته باشند. براي مبارزه منطقي و جدي با داعش لازم است همه كشورها حضور داشته باشند. البته مبارزه با داعش نمي‌تواند صرفا نظامي باشد. ما نياز به يك مبارزه همه‌جانبه و فعال با داعش داريم. در اين مبارزه‌ها بايد مبارزه فرهنگي و ايدئولوژيك هم داشته باشيم. قبل از هر چيز بايد به دنيا اعلام كنيم كه داعش هيچ ارتباطي با اسلام ندارد و دوستان ما در غرب هم بايد اقداماتي را كه باعث مي‌شود گروه‌هاي افراطي مثل داعش رشد كنند و اقداماتي مانند اسلام‌ستيزي در اروپا را متوقف و كمك كنند حركت‌هاي اسلام‌ستيزانه شكل نگيرند.
ايران از نفوذ خود بر بشار استفاده كند
وزير امور خارجه آلمان سخنان خود در نشست خبري با همتاي ايراني را با اشاره به مهمان‌نوازي ايراني‌ها و هواي باراني تهران آغاز كرد و از وجود مسائل متعدد براي همكاري ميان ايران و آلمان سخن گفت. وي با اشاره به اينكه در نشست صبح روز گذشته دو طرف در خصوص اجراي برجام صحبت كرده‌اند، گفت: «بخش عمده‌اي از كار را در اجراي اين توافق در پيش‌رو داريم و بايد همگي در اين زمينه تلاش كنيم. فردا مرحله اجراي واقعي برجام فرا مي‌رسد و تاكنون دو طرف به تعهدات خود عمل كرده‌اند.» رييس دستگاه ديپلماسي آلمان در اين نشست از احتمال امضاي توافقنامه همكاري فرهنگي و همچنين همكاري‌هاي ايران و آلمان در آينده نزديك در زمينه محيط زيست هم خبر داد.
وزير خارجه آلمان پس از سخناني كوتاه در خصوص برجام ترجيح داد بخش عمده سخنان خود را به مسائل منطقه اختصاص دهد و در اين خصوص گفت: در پرونده سوريه منافع مشتركي وجود دارد كه ما مي‌توانيم در سايه آن با همكاري يكديگر بحران سوريه را به پايان برسانيم. ضمن اينكه سوريه به عنوان يك كشور مستقل به فعاليت خود ادامه دهد. آنچه ثبات را به اين منطقه باز مي‌گرداند فقط در مقابله كردن با خشونت خلاصه نمي‌شود بلكه بايد واقع‌بين باشيم و ديگر مسائل را نيز در نظر بگيريم و در واقع در صورتي مي‌توانيم به موفقيت برسيم كه فقط با خشونت مقابله نكنيم بلكه همان‌طور كه گفتم در كنار آن واقع‌بينانه رفتار كنيم.
گريز به توافق وين و توسل به تجربه موفق آن را مي‌توان شاه كليد سخنان اشتاين ماير دانست كه در خبرگزاري‌هاي غربي هم واكنش بسيار داشت. اشتاين‌ماير در اين خصوص گفت: ما از تجربه توافق خوب وين مي‌توانيم براي حل ديگر مشكلات منطقه استفاده كنيم. توافق هسته‌اي ميان ايران و 1+5 مي‌تواند مقدمه‌اي براي همكاري‌هاي ديپلماتيك بيشتر ميان ايران و غرب براي حل بحران‌هاي خاورميانه باشد. خاورميانه به ديپلماسي بيشتر و نه كمتر نياز دارد. ما آماده هستيم كه اين مسائل را با ايران مطرح كنيم. از تهران مي‌خواهيم كه نقش سازنده‌اي را در مواجهه با همسايگان خود ايفا كند. راهكارهاي صلح‌آميز تنها به يك بازيگر اختصاص ندارند و به همين دليل است كه سفر من در منطقه تنها به تهران محدود نخواهد شد.
رييس دستگاه ديپلماسي آلمان در پاسخ به سوال خبرنگار هموطن خود مبني بر اينكه شما چه توقعي از ايران براي حل بحران‌هاي موجود در منطقه از جمله سوريه داريد؟ گفت: درخواست ما اين است كه ايران از نفوذ خود در منطقه و بر بشار اسد استفاده كند تا گام‌هاي اوليه را براي كاستن بحران برداريم. بايد از قطعنامه‌هاي سازمان ملل در ارتباط با بحران سوريه حمايت شود و بايد در اين راستا جامعه جهاني را بسيج كنيم؛ از ديگر سو مردم سوريه به كمك‌هاي انسان‌دوستانه نياز دارند و اين كمك‌ها بايد به همكاري جامعه جهاني به اين مردم صورت بگيرد. اميدوارم ايران نقش سازنده‌اي ايفا كند تا براي حل اين بحران به راه‌حل سريع‌تر دست پيدا كنيم.
به شايعات مخالف‌ها با برجام
توجه نكنيد
در ادامه اين نشست، «اعتماد» از فرانك والتر اشتاين ماير سوال كرد: شما توافق هسته‌اي با ايران را تاريخي خوانديد اما در داخل امريكا، سياستمداراني كه شايد در آينده سياسي اين كشور در دولت آتي حرفي براي گفتن داشته باشند از رد برجام به محض به قدرت رسيدن، سخن مي‌گويند. شما به عنوان اعضايي از اتحاديه اروپا كه در اين مذاكرات حضور داشتيد در صورت رد برجام در آينده از سوي امريكا چه رويكردي را اتخاذ خواهيد كرد؟ اشتاين ماير در پاسخ گفت: شايعات يا نشانه‌هايي وجود دارد از اينكه كساني اينجا يا آنجا اجراي اين توافق را نمي‌خواهند. بايد بگويم كه من نخستين بار 10 سال پيش در اين مذاكرات شركت كردم اگر در اين 10 سال به شايعات گوش مي‌كرديم و مي‌كرديد اين [مذاكرات] هرگز به فرجام نمي‌رسيد. به همين دليل توصيه من اين است كه اجازه دهيد زياد به شايعات گوش ندهيم بلكه ببينيم در حال حاضر در چه مرحله‌اي هستيم و چه چيزي در جريان است. در حال حاضر من نشانه‌اي نمي‌بينم كه اين طرف يا طرف مقابل به دنبال اين هستند كه توافق وين را اجرا نكنند. من در حال حاضر هيچ دليلي براي شك نمي‌بينم و اجراي توافق مطابق توافقنامه‌اي كه امضا كرديم ادامه دارد. حال اگر [اجراي توافق ] در آينده شكل ديگري به خود بگيرد بايد در مورد آن در همان زمان صحبت كنيم.
از اشاره ظريف به صندوق راي تا تاكيد اشتاين ماير بر نقش ايران
در نشست نوبت صبح گروه اصلي كنفرانس امنيتي مونيخ، وزراي امور خارجه ايران و آلمان در جمع همتاهاي خود از ديگر كشورها و همچنين صاحب‌نظران شركت كرده و به پرسش‌هاي مطرح از جانب حضار پاسخ‌هاي كوتاهي دادند.
در بخشي از اين نشست از وزير امور خارجه آلمان سوال شد كه آيا شما هنوز بر اين باوريد كه حل بحران سوريه بدون حضور ايران ممكن است؟ كه ظريف، وزير خارجه كشورمان قبل از پاسخ همتاي آلماني‌اش به مزاح به اين سوال اين‌طور پاسخ داد كه آيا مي‌خواهيد بين ما جنگ به راه بيندازيد؟ مهم‌ترين جملات محمدجواد ظريف در اين نشست به شرح زير است:
ما معتقديم بايد بر نهادها و روندهاي موجود در سوريه توجه شود. بايد شرايطي فراهم شود كه همه سوري‌ها به خانه‌هاي‌شان بازگردند و براي اين بايد با خشونت تكفيري‌ها مقابله كنيم همچنين بايد به حقوق اقليت‌ها و حكومت قانوني در سوريه احترام گذاشت. ما مي‌خواهيم اطمينان حاصل شود كه آينده سوريه مطمئن است و آنها بايد آينده كشورشان را از طريق صندوق راي تعيين كنند نه اسلحه.
من در رابطه با اين موضوع كه گفته مي‌شود براي حل بحران سوريه زمان كم داريم مي‌گويم كه ما طي سه سال گذشته مرتب اعلام كرديم كه خواستار راه‌حل سياسي براي حل بحران سوريه هستيم و سال گذشته در داووس و همچنين سال‌ها پس از آن خواهان راه‌حل سياسي براي سوريه بوديم ولي پيش‌شرط‌هايي كه گذاشتند باعث ايجاد جنگ شد.
ايران حتي براي ايجاد آتش‌بس در داخل سوريه نيز كه به دلايل بشردوستانه صورت مي‌گرفت تلاش‌هاي بسياري داشت كه يكي از اين آتش‌بس‌ها در حال حاضر در سوريه در جريان است.
در مورد پرونده جيسون رضاييان نيز بايد بگويم كه اتهاماتي كه مربوط به پرونده جيسون رضاييان مطرح شده است مباحث قانوني و حقوقي و البته سنگيني است ولي ما از ديدگاه بشردوستانه پيگير آن هستيم.
وزير امور خارجه آلمان نيز در بخش‌هايي از اين نشست با اشاره به اينكه شروع پروسه سياسي براي تعيين آينده سوريه بايد در دستور كار قرار بگيرد تاكيد كرد كه براي حل بحران در سوريه فرصت‌هاي زيادي از دست رفته اما بايد از گذشته درس آموخت. مهم‌ترين سخنان وي به شرح زير است:
حتي اگر تصويري كلي براي آينده سوريه پيدا كنيم بايد شرايط را براي برقراري ثبات در سوريه فراهم كرد.
ايران بايد نقش سازنده خود را ايفا كند چون ما بدون ايران به راه‌حل سياسي در سوريه دست نمي‌يابيم.
هيچ آتش بسي بدون اسد ممكن نيست و هيچ آينده‌اي هم با اسد در سوريه وجود ندارد.
ما فكر مي‌كرديم اجلاس نيويورك مكان و زمان مناسبي براي حل سياسي بحران سوريه است ولي به خاطر مداخله غيرمنتظره روسيه ما فرصت نكرديم شركاي مورد نظر را در نيويورك جمع كنيم.
توافق بين مسكو و واشنگتن در سوريه مي‌تواند جنگ را پايان دهد.
بشار بايد تا پايان دوره رياست‌جمهوري‌اش بماند
گروه ديپلماسي|كمال خرازي، رييس شوراي راهبردي روابط خارجي كشورمان در حاشيه نشست گروه اصلي كنفرانس امنيتي مونيخ به سه سوال «اعتماد» پاسخ داد كه به شرح زير است:
با توجه به اينكه فاصله زيادي ميان مواضع جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي اروپايي در رابطه با سوريه و به‌خصوص بشار اسد وجود دارد، آيا امكان همكاري فراگير ميان ايران و اتحاديه اروپايي كه منجر به دستيابي به راهكار سياسي در سوريه شود، وجود دارد؟
بله، امكان همكاري ميان ايران و اتحاديه اروپا براي حل بحران سوريه وجود دارد. در اين خصوص موقعيت ميداني و آنچه در ميدان نبرد رخ مي‌دهد، از اهميت بسياري برخوردار است. طبيعتا زماني فراخواهد رسيد كه ديگران چاره‌اي جز مذاكره سياسي در رابطه با سوريه ندارند. ايران هم همواره از اين مساله استقبال كرده است كه بخواهد از طريق مسائل سياسي، مسائل حل و فصل شود. در حال حاضر صحبت اين نيست كه اتحاديه اروپايي در گفت‌وگوهاي سياسي شركت نكند. وقتي يك گروه بين‌المللي در رابطه با سوريه تشكيل شود، نمايندگان كشورهاي مختلف مي‌توانند شركت كنند تا بتوان يك راه‌حل سياسي در خصوص سوريه به دست آورد.
آيا حضور بشار اسد خط قرمز ايران است؟
بله، همواره گفته شده است كه آقاي بشار اسد بايد بماند تا دوران رياست‌جمهوري‌اش تمام شود و آينده سوريه تابع اراده مردم آنجا است نه خواست كساني كه بيرون از سوريه هستند و با پول و سلاح خود ثبات سوريه را برهم زده‌اند. بنابراين بايد ديد خواست مردم سوريه چيست و از طرفي، بشار اسد نقش سازنده و مهمي را در حفظ كيان سوريه داشته است.
اگر ايران و عربستان بتوانند درخصوص مسائل مختلف به يك راهكار مشترك دست‌يابند، بسياري از مشكلات حل خواهد شد. فكر مي‌كنيد گره روابط ايران و عربستان چه زماني حل خواهد شد؟
عربستان بايد از جاه‌طلبي‌اي كه امروز دارد كوتاه بيايد و به فكر ثبات منطقه و ثبات خود باشد. جمهوري اسلامي ايران همواره علاقه‌مند بوده است با عربستان در مورد مسائل منطقه مذاكره كند و با يكديگر همكاري مشترك داشته باشند ولي اين مساله بستگي به اراده عربستان دارد كه چقدر بخواهند وارد مذاكره جدي با ايران شوند.
آژانس پايان ابهام در مورد برنامه هسته‌اي را اعلام كرد
گروه ديپلماسي| علي‌اكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي در حاشيه نشست گروه اصلي كنفرانس امنيتي مونيخ در پاسخ به اين سوال «اعتماد» كه آيا گزارش روز پنجشنبه آژانس را مي‌توانيم اختتاميه پرونده مورد ادعاي غرب در خصوص ابعاد احتمالي برنامه نظامي ايران بدانيم؟ گفت: آژانس بين‌المللي در اطلاعيه‌اي كه صادر كرد، اعلام داشت كه جمهوري اسلامي ايران تعهدات خويش را در چارچوب نقشه راه توافق شده ميان ايران و آژانس انجام داده است. خوشبختانه اين قدم بزرگي است، يعني ابهامي براي آنها در زمينه‌هاي مختلف، چه از حيث بازرسي و چه از حيث سوال و نمونه‌برداري ديگر براي‌شان باقي نمانده است. البته ارزيابي اين داده‌ها موكول به 15 دسامبر مي‌شود كه طي آن آژانس بايد گزارشي را به شوراي حكام بدهد. ما براساس علايمي كه تا به امروز آنها را ديده‌ايم، اميدوار هستيم گزارش 15 دسامبر آژانس به گونه‌اي باشد كه پرونده فعاليت‌هاي گذشته و حال هسته‌اي‌مان براي هميشه بسته شود. وي در ادامه با اشاره به رفع تحريم‌ها عليه ايران گفت: تحريم‌ها به صورت رسمي رفع خواهند شد اما عملياتي شدن آن يكي دو ماه طول مي‌كشد و خوشبختانه مشكلات زيادي باقي نمانده و ان‌شاءالله در اواخر آذر يا اوايل دي‌ماه شاهد به نتيجه رسيدن برجام خواهيم بود.
نقش امريكا در سوريه تروريست‌پروري است
گروه ديپلماسي| علاء‌الدين بروجردي، رييس كميسيون امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي در حاشيه نشست گروه اصلي كنفرانس امنيتي مونيخ در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار «اعتماد» مبني بر اينكه با توجه به اينكه ايران با امريكا و عربستان در خصوص سوريه مذاكره‌اي انجام نمي‌دهد، چگونه مي‌توان به راهكار سياسي فراگير در خصوص سوريه برسيم؟ گفت: نقش امريكايي‌ها، نقش مبارزه با تروريسم نيست بلكه آنها نمايشي مي‌دهند و سپس همان‌طور كه بارها اعلام كرده‌اند سلاح و بودجه به گروه‌هاي تروريستي مي‌دهند و آنها را مورد آموزش قرار مي‌دهند. نقش امريكا در سوريه، تروريست‌پروري است، اقداماتي مانند كنفرانس امنيتي مونيخ براي چنين مباحثي است.
بروجردي در پاسخ به سوال ديگر «اعتماد» مبني بر اينكه عربستان در اين اجلاس نماينده‌اي ندارد و آيا برنامه‌اي براي گفت‌وگو با اين كشور وجود دارد؟ گفت: دليل نيامدن عربستان آن است كه اين كشور معتقد به مبارزه با تروريست‌ها نيست. آنها در حال كمك به تروريست‌ها هستند و وزير امور خارجه اين كشور دو روز پيش در تركيه با صراحت اين موضوع را بيان كرد.