جواد اطاعت:
ائتلاف بين‌اصولگرايان و اصلاح‌طلبان موضوعيت ندارد
جواد اطاعت، استاد دانشگاه شهيد بهشتي و از تحليلگران سياسي اصلاح‌طلب است كه سال 92 براي انتخابات رياست‌جمهوري كانديدا شد و سپس از گردونه رقابت كناره‌گيري كرد. او اين روزها پس از استعفا از مسووليت‌هاي رسمي، خود را براي ورود به انتخابات مجلس آماده مي‌كند. اطاعت در تحليل فضاي سياسي جريان‌هاي مختلف در رقابت‌هاي انتخاباتي معتقد است لزومي ندارد بين دو جريان اصلي كشور در اين انتخابات ائتلافي صورت پذيرد. اطاعت همچنين پيروزي نهايي اصلاح‌طلبان را دور از دسترس نمي‌داند. او ديروز در گفت‌وگويي با ايلنا به تحليل وضعيت سياسي و اجتماعي گروه‌هاي سياسي پرداخت:
جريان اصلاح‌طلب در فراز ونشيبي كه اين سال‌ها با آن مواجه بوده به يك بلوغ سياسي خوبي رسيده است و ما بايد تشكيل شوراي عالي سياستگذاري را به فال نيك بگيريم. الان تقريبا همه احزاب و شخصيت‌هاي سياسي جريان اصلاح‌طلب در اين شورا حضور دارند اگر سه حوزه اجتماعي، احزاب و حوزه سياسي را در نظر بگيريم، در حوزه اجتماعي وضعيت اصلاح‌طلبان بسيار خوب است و از اقبال عمومي برخوردارند؛ در حوزه احزاب و تشكل‌هاي سياسي نيز ما با اقدام صورت گرفته در جهت تشكيل شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان قاعدتا وحدت و انسجام خوبي را در جريان اصلاحات شاهد خواهيم بود. اميدواريم در عرصه سياسي هم مشكلات اصلاح‌طلبان به حداقل ممكن كاهش پيدا كند و با نگاه وسيعي كه شوراي نگهبان نسبت به اصلاح‌طلبان خواهد داشت شاهد انتخابات پرشوري باشيم.
در نظام‌هاي اكثريتي بحث ائتلاف با نظام‌هاي تناسبي با يكديگر فرق مي‌كند. در اين نظام‌ها هر حزب با توجه به پايگاه اجتماعي خود راي مي‌آورد و در پارلمان حضور پيدا مي‌كند. در كشور ما كه نظام اكثريتي است و سيستم برنده- بازنده است ائتلاف‌ها بايد از قبل شكل بگيرد، اما آنچه براي كشور ما در شرايط فعلي مفيد است، اين است كه اصولگرايان نيازي به ائتلاف با اصلاح‌طلبان ندارند و اصلاح‌طلبان نيز نيازي ندارند كه با اصولگرايان ائتلاف كنند.
اصلا طرح ائتلاف ميان اين دو جريان موضوعيت ندارد. در انتخابات دو جناح سياسي با يكديگر رقابت مي‌كنند، يك جناح اصولگراست كه رهبران آن لاريجاني، ابوترابي‌فرد، باهنر، ناطق نوري و امثال آنها هستند. در طرف ديگر جناح اصلاح‌طلب است كه در راس آن رييس جمهور اصلاحات قرار دارد و در حال حاضر در قالب شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان فعاليت مي‌كنند. در اينجا تعارضي ميان لاريجاني و عارف به وجود نمي‌آيد چون آنها از دو جناح متفاوت هستند و هر كس براي جناح خود فعاليت مي‌كند.
ترجيح مي‌دهم حاميان دولت اگر مي‌خواهند در انتخابات فعال باشند با اصلاح‌طلبان با يكديگر فعاليت كنند و قبل از انتخابات با يكديگر به ائتلاف رسيده و كانديداهاي مشتركي را معرفي كنند. البته راه ديگري هم وجود دارد كه وقتي ليست‌ها نهايي شد اعتدالگرايان مي‌توانند از بين ليست‌ها افرادي را براي خود انتخاب كنند اين روند به نفع حاميان دولت است، اما اگر قرار باشد آنها تجربه رايحه خوش خدمت را تكرار كنند، به ضررشان خواهد بود.
حضور جريان‌هاي حامي دولت از جمله اعتدال و توسعه در جلسات شوراي عالي اصلاح‌طللبان بسيار خوب و بهتر است حزب اعتدال و توسعه در كنار اصلاح‌طلبان قرار گيرند اما اگر اين اتفاق هم نيفتاد توصيه من به آنها اين است كه ليست جديد ندهند.
در جريان رقيب قاعدتا جريان ريشه‌دار اصولگرايي در اين ميان دست بر‌تر را خواهد داشت كه همان جريان ناطق و لاريجاني خواهد بود. الان به ويژه در بحث برجام شكاف ميان پايداري با جريان اصيل اصولگرايي كه لاريجاني در راس آن است به قدري عميق شده است كه در حال حاضر شخصيتي مانند لاريجاني به اصلاح‌طلبان نزديك‌تر است تا اصولگرايان.
احمدي‌نژاد به عنوان يك جريان سياسي نمي‌تواند در انتخابات حضور پيدا كند، يعني شرايط اجتماعي و بسترهاي لازم براي احمدي‌نژاد و اطرافيان او فراهم نيست. ممكن است در برخي حوزه‌هاي انتخابيه جريان حامي احمدي‌نژاد افرادي را داشته باشند كه در آنجا از پايگاه اجتماعي خوبي برخوردار باشند، احتمالا روي اين افراد براي انتخابات تمركز خواهند كرد. اين افراد بيشتر در حوزه انتخابيه تك‌نفره مي‌توانند مطرح باشند.
اگر در مورد نتيجه انتخابات فقط فضاي اجتماعي را ببينيم دست بر‌تر با اصلاح‌طلبان است اگر فضاي اجتماعي و سياسي را با هم ببينيم مجلس آينده بايد تركيبي از عقلاي دو جناح باشد.
رييس جمهور اصلاحات، رهبر جريان اصلاحات است كه حوزه‌هاي مختلفي ذيل رهبري وي در جريان اصلاحات فعال مي‌شود. بخشي از اين حوزه شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان است اما كلا وي نقش رهبري و هدايت عاليه اصلاح‌طلبان را دارد.
اميدواريم كه سيدحسن خميني در انتخابات مجلس خبرگان حضور پيدا كند. درست است كه مجلس خبرگان درگير مسائل روز كشور نيست اما مجلس بسيار با اهميتي است و بزرگان كشور بايد به گونه‌اي تمهيد كنند كه تركيب مجلس خبرگان از كساني باشد كه از پايگاه بسيار خوب اجتماعي برخوردارند تا اگر روزي قرار باشد مجلس خبرگان تصميمي بگيرد همه به آن تمكين كنند. اعتبار اين مجلس بسيار مهم است و اعتبار اصلي آن به پايگاه اجتماعي اعضاي آن باز مي‌گردد. حضور چهره‌هايي مانند سيدحسن خميني كه از اقبال عمومي بسيار بالايي برخوردار است مي‌تواند به اعتبار و وزن مجلس خبرگان بيفزايد. همه جناح‌هاي سياسي بايد استقبال كنند كساني كه نزد مردم آبرو، عزت و احترامي دارند در انتخابات خبرگان حضور پيدا كنند. در مورد مجلس خبرگان وظيفه سامان‌دهي انتخابات با روحانيون جريان اصلاحات است؛ يكي از مواردي كه مي‌تواند در اين مورد نقش بسياري ايفا كند مجمع محققين و مدرسين حوزه علميه قم است. احزاب سياسي بيشتر به بحث انتخابات مجلس مي‌پردازند و روحانيون اصلاح‌طلب انتخابات خبرگان را تدبير مي‌كنند. حضور چهره‌هايي مانند آيت‌الله هاشمي، حسن روحاني و سيد حسن خميني مي‌تواند وزن و كفه اصلاح‌طلبان را در مجلس خبرگان بالا ببرد و اميدواريم كه اين اتفاق بيفتد.
بحث استعلام از مراجع چهارگانه در قانون وجود دارد و موضوع معتمدان محلي به هيات‌هاي اجرايي مربوط مي‌شود. وقتي در قانون در مورد حسن و سوءشهرت كانديدا‌ها صحبت مي‌شود، معتمدان محلي بايد در اين رابطه نظر بدهند. بهترين كساني كه در اين رابطه صلاحيت دارند خود هيات‌هاي اجرايي هستند كه معتمدان محلي مردم هستند. اخيرا برخي نهاد‌ها هم به هيات‌هاي اجرايي اضافه شدند بنابراين بحث معتمدان محلي در هيات‌هاي اجرايي ديده شده است و از اين بابت مشكلي وجود ندارد.