فيلم«محمد رسول‌الله» از حضور در مرحله رقابتي اسكار باز ماند
اسكار 2016 نماينده ايران را ناديده گرفت
اعتماد| سرانجام ليست نهايي بخش فيلم‌هاي خارجي هشتاد و هشتمين جايزه اسكار اعلام شد و «محمد رسول‌الله» ساخته مجيد مجيدي از راه يافتن به مرحله انتخابي باز ماند. فيلم «محمد رسول‌الله(ص)» به كارگرداني مجيد مجيدي كه به عنوان نماينده ايران براي حضور در هشتادوهشتمين دوره جايزه آكادمي اسكار معرفي شده بود، از رقابت حذف شد.
مجيد مجيدي پيش از اين چهار بار و به ترتيب با فيلم‌هاي «بچه‌هاي آسمان»، «رنگ خدا»، «باران» و «آواز گنجشك‌ها» در رقابت اسكار شركت كرده بود و فقط براي فيلم «بچه‌هاي آسمان»، در فهرست پنج فيلم نهايي نامزد دريافت اسكار قرار گرفت. آخرين ساخته مجيدي با گذشت 15 هفته از اكران و با عبور از مرز 13 ميليارد تومان در گيشه، عنوان پرفروش‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران را به خود اختصاص داده است.
اما به نقل از ورايتي، 9 فيلم بلند از كشورهاي بلژيك (برند عهد جديد)، كلمبيا (در آغوش ابليس)، دانمارك (جنگ)، فنلاند (شمشيرباز)، فرانسه (اسب وحشي)، آلمان (هزارتوي دروغ‌ها)، مجارستان (پسر سائول)، ايرلند (زنده‌باد) و اردن (ذيب) براي بخش فيلم‌هاي خارجي جايزه اسكار، نامزد شدند كه پنج نامزد نهايي براي رقابت بر سر جوايز آكادمي اسكار در تاريخ 14 ژانويه 2016 معرفي خواهند شد. با نگاهي به اسامي فيلم‌هاي خارجي راه‌يافته به بخش نهايي اسكار، مشخص مي‌شود كه هفت فيلم از اروپا، يك فيلم از امريكاي جنوبي و يك فيلم از خاورميانه هستند.
در حالي «محمد رسول‌الله» از بخش رقابتي حذف شد كه انتظار مي‌رفت به دليل حضور برخي از سرشناس‌ترين چهره‌هاي بين‌المللي از جمله مدير فيلمبرداري (استرارو) و آهنگساز (اي. آر. رحمان) شانس حضور در بخش پاياني را داشته باشد. امسال هم مانند سال‌هاي گذشته چندين اثر برجسته نتوانستند به فهرست نامزدهاي نهايي جايزه بهترين فيلم خارجي زبان اسكار راه بيابند؛ «شب بخير مامان» از اتريش؛ «مادر دوم» از برزيل؛ «رامز» از ايسلند؛ «محمد رسول‌الله» از ايران؛ «بابا جون» از اسراييل؛ «تحت تعقيب 18» از فلسطين؛ «11 دقيقه» از لهستان؛ «شب‌هاي عربي- قسمت دوم» از پرتغال؛ «كبوتري كه روي شاخه مي‌نشيند هستي را انعكاس مي‌دهد» از سوئد؛ «آدم‌كشي» از تايوان. آثاري كه به خاطر استقبال جشنواره از اين آثار يا فروش‌شان در گيشه، آثار برجسته نام گرفته‌اند.
امسال براي انتخاب نماينده سينماي ايران در اسكار 10 فيلم توسط هيات انتخاب معرفي شده كه در نهايت فهرستي از شش فيلم انتخاب شد. «در دنياي تو ساعت چند است؟» ساخته صفي يزدانيان، «رخ ديوانه» ساخته ابوالحسن داودي، «شيار ۱۴۳» ساخته نرگس آبيار، «قصه‌ها» ساخته رخشان بني‌اعتماد، «ماهي و گربه» ساخته شهرام مكري و «محمد رسول‌الله(ص)»، ساخته مجيد مجيدي معرفي شدند. اين هيات انتخاب متشكل از فرشته طائرپور، محمد بزرگ‌نيا، شهرام جعفري‌نژاد، سيد روح‌الله حسيني، شادمهر راستين، رسول صدرعاملي، محمدرضا هنرمند، آرش اميني و امير اسفندياري به ميزباني بنياد سينمايي فارابي در تعامل مستقيم با خانه سينما و سازمان سينمايي، در نهايت آخرين ساخته مجيد مجيدي به عنوان نماينده ايران انتخاب شد.
نخستين حضور ايراني در بخش پاياني و رقابتي جوايز اسكار هم توسط مجيد مجيدي رقم خورد. «بچه‌هاي آسمان» كه در سال ۱۳۷۷ به عنوان نماينده ايران به اسكار معرفي شده بود، براي اولين‌بار در جمع نامزدهاي بهترين اسكار غيرانگليسي‌زبان در سال ۱۹۹۹ انتخاب شد. اما اين «جدايي نادر از سيمين» ساخته اصغر فرهادي بود كه در سال 1390 توانست طلسم را بشكند و اولين جايزه اسكار را هم به مجموعه جوايز بين‌المللي سينماي ايران اضافه كند.
در سال 1391 يعني يك‌سال بعد از اسكاري كه فرهادي به ايران آورد، فيلم «يه حبه قند» رضا ميركريمي به عنوان نماينده ايران در اسكار انتخاب شده بود، اما در نهايت به دليل تصميم مسوولان وقت سينمايي كه اسكار را تحريم كرده بودند، اين فيلم موفق به راهيابي به آكادمي نشد.
اما نخستين كارگردان ايراني كه فيلمش براي معرفي به اسكار انتخاب شد داريوش مهرجويي بود. در سال 1356 «دايره مينا» از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت به آكادمي اسكار اعلام شد و سال بعد از آن نيز كه مصادف با انقلاب اسلامي ايران بود فيلم مستند «باد صبا» اثر تحسين شده آلبر لاموريس به عنوان نماينده ايران در سال 1357 راهي آكادمي اسكار شد. انتخاب فيلم براي حضور در اسكار همواره بخش جذابي از سينماي ايران را تشكيل داده است. اين انتخاب كه اغلب اوقات با اظهارنظرها و تفاوت آرا روبه‌روست در دوره‌هاي مختلف از پارامترهاي مختلفي بهره برده است. اين انتخاب در آكادمي هم مبتني بر گرايش‌هاي آكادمي است كه ممكن است هر سال فرق داشته باشد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي سينماي ايران به مدت ۱۶ سال نماينده‌اي به اسكار معرفي نكرد تا اينكه در سال ۱۳۷۳ فيلم «زير درختان زيتون» ساخته عباس كيارستمي به اين آكادمي معرفي شد. سپس در سال ۱۳۷۴ «بادكنك سفيد» به كارگرداني جعفر پناهي، سال 1375 هم سينماي ايران نماينده‌اي معرفي نكرد، 1376 «گبه» محسن مخملباف، 1377 «بچه‌هاي آسمان» مجيد مجيدي (جزو نامزدها قرار گرفت)، 1378 «رنگ خدا» مجيد مجيدي، 1379 «زماني براي مستي اسب‌ها» بهمن قبادي، 1380 «باران» مجيد مجيدي، 1381 «من ترانه ۱۵ سال دارم» رسول صدرعاملي، 1382 «نفس عميق» پرويز شهبازي، 1383 «لاك‌پشت‌ها هم پرواز مي‌كنند» بهمن قبادي، 1384 «خيلي دور خيلي نزديك» رضا ميركريمي، 1385 «كافه ترانزيت»، 1386 «ميم مثل مادر» رسول ملاقلي‌پور، 1387 «آواز گنجشك‌ها» مجيد مجيدي، 1388 «درباره الي» به كارگرداني اصغر فرهادي، سال 1389 «بدرود بغداد» مهدي نادري، سال 1390 «جدايي نادر از سيمين» اصغر فرهادي، سال 1391 «يه حبه قند» رضا ميركريمي (به علت تحريم معرفي نشد) و سال 1392 «گذشته» اصغر فرهادي به عنوان نماينده سينماي ايران به اسكار معرفي شدند.
جايزه آكادمي كه آن را به طور غيررسمي اسكار (Oscar) مي‌نامند، جايزه‌اي است كه هر ساله توسط آكادمي علوم و هنرهاي تصاوير متحرك (AMPAS) امريكا به بهترين آثار صنعت سينما اهدا مي‌شود. اين مراسم يكي از شاخص‌ترين مراسم‌هاي اهداي جوايز در جهان است و هر ساله در بيش از ۱۰۰ كشور جهان به‌صورت زنده پخش مي‌شود. جايزه اسكار يكي از 9 جايزه از جوايز آكادمي است. همچنين در بخش رسانه، قديمي‌ترين مراسم اهداي جوايز به شمار رفته و جوايزي نظير جايزه گرمي (براي موسيقي)، جايزه امي (براي تلويزيون) و جايزه توني (براي تئاتر) پس از آن شكل گرفتند.
مراسم پاياني اعطاي جوايز هشتاد و هشتمين دوره جايزه اسكار روز 28 فوريه (9 اسفند) در سالن دالبي تئاتر لس‌آنجلس برگزار مي‌شود.