سازمان همكاري‌هاي اسلامي به اختلاف‌هاي دروني دامن نزند

امروز سيزدهمين نشست سران كشورهاي اسلامي در استانبول تركيه برگزار مي‌شود و همين مساله موجب مي‌شود تا ابتدا نگاهي به چرايي تشكيل سازمان همكاري اسلامي داشته‌ باشيم. سازمان همكاري اسلامي در سال‌هاي پاياني دهه 1960 و در اوايل سال 1970 ميلادي در پي حادثه آتش‌سوزي مسجدالاقصي توسط رژيم صيهونيستي تشكيل شد.
سران كشورهاي اسلامي و از جمله جمهوري اسلامي ايران و برخي كشورهاي ديگر، اين سازمان را براي حمايت از قدس شريف در برابر اشغالگري‌ها و توسعه‌طلبي‌هاي رژيم صيهونيستي و جلوگيري از چپاول مسجدالاقصي تشكيل دادند.
به نظر مي‌آيد با گذشت بيش از 45 سال از تشكيل اين نهاد مهم بين‌المللي، اهداف و وظايف اين سازمان نيز نسبت به گذشته هم افزايش يافته و لازم است تا سازمان همكاري اسلامي پيرامون مسائل مهم سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي دنياي اسلام وارد شده و با تشكيل نهاد‌ها و كميته‌هاي تخصصي فرعي وابسته در اين عرصه، سازمان همكاري اسلامي را وارد فصل نويني از فعاليت كند.
در اين راستا، ما شاهد تغييراتي در اساسنامه سازمان همكاري‌هاي اسلامي بوده‌ايم كه البته بايد در همان چارچوب اهداف نخستين باشد و درهمين راستا، يك برنامه 10 ساله اقدام طراحي شده است كه در نشست‌هاي پيشين مورد حمايت توجه كشورهاي اسلامي قرار گرفته و دبيران كل سازمان هم به آن پرداخته‌اند.
 با وجود اين مساله، آنچه موجب اهميت يافتن سازمان همكاري اسلامي مي‌شود، پرداختن به اهداف نخستين بيانگذارانش است و زماني مي‌توان گفت كه سازمان همكاري اسلامي موفق بوده است كه در چارچوب وظايف خود عمل كند. اكنون به نظر مي‌رسد اين سازمان بايد نقش وحدت‌آفرين خود را بايد ادامه دهد و در جهت حل و فصل اختلافات دروني بكوشد؛ نه آنكه با دامن‌زدن به آن موجب تضعيف هرچه بيشتر سازمان شود.
 اكنون براي بسياري از تحليلگران و ناظران اين سوال مطرح است كه آيا سازمان همكاري اسلامي امروز هم مي‌خواهد در چارچوب اهداف نخستين سازمان و مسيرهاي پيشين حركت كند يا آنكه مي‌خواهد در مسير و روندي جديدي قرار گيرد كه در تعارض آشكار با اصول اوليه و اهداف نخستين است. متاسفانه در سال‌هاي گذشته ما شاهد بوديم كه اين سازمان نسبت به مساله سوريه اقدام درستي انجام نداد و با به تعليق درآوردن عضويت سوريه كه عضويتش در اين سازمان بيش از 40 سال است، موجب شد تا شكاف‌ها دراين‌باره بيش از پيش شود در حالي كه مي‌توانست با ورود فعالانه و مسوولانه زمينه‌ساز همگرايي و جلوگيري از افزايش دامنه‌هاي بحران و حتي حل و فصل بحران شود. اين روند درست نبود وبايد مراقبت شود تا اشتباهات اينچيني كه شكاف‌ها را افزايش مي‌دهد، تكرار نشود.
 براساس اساسنامه، سازمان همكاري حق ورود به اختلافات دروني و داخلي ميان اعضا ندارد بلكه بايد با اتخاذ وحدت‌آفرين مانع از افزايش اختلافات و ناركارآمدهاي موجود شود.
٭ سفير سابق ايران در سازمان همكاري اسلامي