ابهام درباره كاربري عمارت مسعوديه
مسعوديه هتل مي‌شود
يا مركز فرهنگي؟
بناي فاخر تاريخي خيابان ملت اين روزها حضور پررنگي در صفحات مجازي دارد و تهراني‌ها در سايه تبليغات غير رسمي اين مجموعه سعي مي‌كنند هر طور شده در فرصتي مناسب راه‌شان را كج كنند و چند دقيقه‌اي در باغ اين مجموعه قدم بزنند و پشت درهاي بسته عمارتش عكس سلفي بگيرند. اما در سوي ديگر اين بنا و پشت درهاي چوبي و ارسي‌هاي زيباي آن مناقشات و بحث‌هايي بين مديران پروژه احياي مسعوديه و صندوق احيا و بهره‌برداري از بناهاي تاريخي و مسوولان ميراث فرهنگي به پاست. روز گذشته بعد از بالا گرفتن اين جنجال‌ها مسوولان پروژه مرمت و احياي عمارت مسعوديه به ابهامات رسانه‌ها در مورد اين مجموعه پاسخ دادند. سوالاتي از اين دست كه اين مجموعه كه از نظر وسعت و هنرهاي معماري به كار رفته در آن دومين مجموعه بزرگ باقي مانده از دوره قاجار در شهر تهران است، چرا جزو نفايس اعلام نمي‌شود؟ چرا مرمت اين بنا اينقدر به طول انجاميد؟ چرا شركت عظام در طول اين مدت هيچ اجاره‌اي به ميراث فرهنگي پرداخت نكرده است؟ و مواردي از اين دست كه مدتي است تبديل به چالش بين سرمايه‌گذاران اين مجموعه و صندوق احياي بناهاي تاريخي شده است. كاربري اين بنا در قراردادي كه شركت عظام با صندوق احيا در سال 89 منعقد كرده است مجموعه اقامتي 5 ستاره تعريف شده، همچنين هفت سال زمان براي مرمت و بهره‌برداري عمارت مسعوديه در قبال حداقل چهار ميليارد تومان سرمايه‌گذاري اين شركت در مسعوديه در نظر گرفته شده است. اما به گفته اكبر تقي‌زاده رييس پروژه مرمت و احياي عمارت مسعوديه بعد از مطالعات انجام شده كارشناسان و مشاوران اين مجموعه به اين نتيجه رسيدند كه امكانات و معماري اين بنا اين اجازه را نمي‌دهد كه اينجا تبديل به هتل شود و بهتر است از آن به عنوان يك مركز فرهنگي بهره‌برداري شود. اما سوالي كه ايجاد مي‌شود اين است كه صندوق احيا چرا قبل از واگذاري بناها اين مطالعات را انجام نداده است تا به اين نتيجه برسد كه اين بنا با امكانات و فضاي موجود بهتر است چه نوع كاربري داشته باشد. اكبر تقي‌زاده در اين رابطه مي‌گويد: «صندوق احيا بايد قبل از آنكه بناهاي تاريخي را در اختيار بخش خصوصي قرار دهد، مطالعات كاربري اين كار را انجام دهد، ولي در مورد مسعوديه در دوران مديريت قبلي صندوق چنين كاري را انجام نداده بود. در قرارداد ما بندي وجود دارد كه در آن نوشته بايد مسعوديه به هتل تبديل شود اما هر زمان در مطالبات خود خواستيد تغيير كاربري انجام دهيد بايد به تاييد صندوق احيا برسد، اما مساله اين است كه صندوق احيا اين وظيفه را از حوزه اختيارات خود خارج كرده و به دولت (سازمان ميراث فرهنگي) سپرده است تا موضوع را تصويب كند. هرچند وقتي اين موضوع در كميسيون لوايح مطرح شد هم اعضاي اين كميسيون بعد از بازديد از بنا و توضيحات ما به اين نتيجه رسيدند كه عمارت مسعوديه را نمي‌توان به هتل تبديل كرد. كميسيون لوايح با دو پيشنهاد موافق نبودند؛ نخست اينكه گفتند از كلمه «رويداد» استفاده نكنيد و به جاي «مركز رويداد»، از واژه «مركز فرهنگي» استفاده كنيد؛ ما هم قبول كرديم. مورد ديگر اين بود كه ما پيشنهاد كرده بوديم علاوه بر كار فرهنگي، امكان آموزش هم در اين فضا داشته باشيم. به اين دليل كه آموزش در حوزه فرهنگ بسيار كم است. اما گفتند كه با اين موضوع نيز مخالف هستيم به اين دليل كه مركز آموزشي و دانشگاه به قدر كافي داريم و شما هم مي‌خواهيد اين مجموعه را تبديل به دانشگاه كنيد، باز هم ما قبول كرديم و در نهايت قرار شد عمارت مسعوديه به مجموعه فرهنگي شهر تهران تبديل شود.» طبق قرار دادي كه بين صندوق احيا و شركت عظام منعقد شده است اين شركت مي‌تواند طي سه سال پروژه مرمت اين بنا را مديريت كند و بعد از پايان يافتن مرمت بنا فرصت بازگشت سرمايه داشته باشد و بعد از آن مي‌تواند از مجموعه بهره‌برداري كند، اما در سال‌هاي گذشته شاهد اجراي برنامه‌هاي مختلف در اين مجموعه بوده‌ايم كه شايبه اين را ايجاد كردند كه شركت عظام قبل از فرا رسيدن موعد مقرر آن و پيش از اتمام مرمت مجموعه در حال بهره‌برداري از اين مجموعه است. تقي‌زاده در اين رابطه گفت: «برپايي نمايشگاه‌ها و يا داشتن عكاسخانه و كافي‌شاپ جزو بهره‌برداري محسوب نمي‌شود بلكه اين كارها در راستاي معرفي ظرفيت‌هاي بنا است. هزينه‌هاي جاري اين عمارت بيشتر از درآمد آن است.
تا نوروز ۹۴ همه كساني كه در عمارت مسعوديه، غرفه‌اي داشتند ريالي بابت فعاليت در آن پرداخت نكرده‌اند چون صندوق احيا دستور داده بود كه درِ اين عمارت به روي مردم باز شود.» تقي‌زاده همچنين در مورد اين خبر كه چندي پيش توسط مسوولان صندوق احيا اعلام شده بود كه اين شركت در پنج سال گذشته هيچ اجاره‌اي به ميراث فرهنگي پرداخت نكرده است گفت: «هنوز بهره‌برداري از عمارت مسعوديه شروع نشده كه سال‌هاي خواب سرمايه آغاز شود. قرارداد ما به اين ترتيب است كه وقتي عمارت مسعوديه به بهره‌برداري رسيد، پس از آن اجاره‌اي به صندوق احيا بپردازد. در بند ديگر قرارداد نوشته شده «اگر مبلغ هزينه‌هايي كه در عمارت مسعوديه براي مرمت انجام شده، كمتر يا بيشتر شود، گروه كارشناسي مرضي‌الطرفين نسبت به ارزيابي سنوات واگذاري اقدام مي‌كند»، قرارداد ما همزمان شد با دوران افزايش قيمت‌ها، ما تا به حال هشت ميليارد تومان در اين عمارت هزينه كرده‌ايم و همه اين اعداد و ارقام نيز به گروه كارشناسي صندوق احيا داده شده است.» با اين توضيحات مسوولان ميراث فرهنگي نظر ديگري دارند، اواخر فروردين ماه محمدرضا پوينده مديرعامل صندوق احيا در نشست رسانه‌اي خود در مورد خلف وعده‌هاي شركت عظام و پايبند نبودن اين شركت سرمايه‌گذاري به تعهداتش گفته بود: «در 9 ماه گذشته اين بهره‌برداري‌ها توسط اين بخش خصوصي انجام مي‌شود، در صورتي كه بايد اين اقدامات توسط آن شركت متوقف شود. بايد مكاتبات فني و حقوقي لازم را براي مسعوديه انجام دهيم و تا حدود دو ماه آينده اميدواريم به نتيجه مورد نياز برسيم.»با وجود اينكه پنج سال از شروع فعاليت شركت عظام در مسعوديه مي‌گذرد، مرمت بخش‌هاي مختلف اين مجموعه روند قابل قبولي نداشته، اكبر تقي‌زاده در مورد كند بودن روند مرمت اين بنا مي‌گويد: «ما ابتدا بايد در مورد كاربري بنا به توافق برسيم چرا كه نوع كاربري و بهره‌برداري در نوع مرمت و تاسيسات به كار رفته در بنا تاثيرگذار است، اين بنا اگر قرار باشد به هتل تبديل شود كه ما با آن موافق نيستيم يك نوع مرمت و تجهيز مي‌طلبد و چنانچه بخواهد به عنوان يك مجموعه فرهنگي و سالن كنفرانس و تجمع مورد استفاده باشد نوع ديگري از مرمت و تجهيز نياز دارد.»