«جهان انزوا» در سالن استاد انتظامي به صحنه رفت
رضا كوچك زاده: مثل صاحبخانه و مستاجر با آثار رفتار مي‌كنند
پيام رضايي| رضا كوچك‌زاده، كارگردان نمايش «جهان انزوا» نسبت به قانون كفِ فروش سالن انتظامي معترض است. قانوني كه به مديريت خانه هنرمندان اجازه مي‌دهد در صورتي‌كه گروه‌ها نتوانند در هفته‌اول اجرا، يك‌سوم بليت‌هاي‌شان را بفروشند كار را تعطيل كند. كوچك‌زاده كه اجراي خود را از ديروز آغاز كرده است، در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت كه چنين قانوني فقط باعث بي‌نظمي بيشتر مي‌شود. او يادآور مي‌شود: «به نظرم يك قانون صنعتي براي جايي كه نظم صنعتي ندارد چيزي جز بي‌قانوني در پي نخواهد داشت؛ چنين قوانيني براي جاهايي است كه همه‌چيز سالن فراهم باشد. در حالي كه اگر در اين هفته آخر همراه ما بودند مي‌ديديد كه هيچ چيز سالن سر جاي خودش نيست. آدم‌هايي كه اينجا هستند خيلي به ما لطف دارند اما تخصص كارهايي را كه به آنها مي‌سپاريم، ندارند. چنين چيزهاي به شوق و آرامش گروه خسته و نااميد كمك مي‌كند. اين قانون در راستاي بي‌نظم كردن امور خيلي خوب است! در حالي كه مديريت مجموعه هيچ و مطلقا هيچ مسووليتي را براي اجراي نمايش به عهده نمي‌گيرد. حتي سايت خانه هنرمندان هم تعطيل است. مثل صاحبخانه و مستاجر با آثار رفتار مي‌كنند. اين فروش براي گروه ما اهميتي ندارد آن هم در سالني كه با تشكچه‌هايش 70 نفر ظرفيت دارد.»
اين كارگردان مي‌گويد كه بدون همكاري مجموعه در بخش تبليغات و تنها با 18 اجرا، چنين كاري مي‌تواند دشوار باشد. «ما كلا 18 اجرا داريم و طبق قانون بايد در هفته اول يك‌سوم بليت بفروشيم تا بتوانيم در اين سالن بمانيم؛ بدون در نظر گرفتن بليت مهمان. هيچ همكاري در حوزه تبليغات هم نمي‌شود. وقتي كلي اجراي بي‌كيفيت به سالن مي‌آوريد مخاطب ديگر اينجا نمي‌آيد. از طرف ديگر اگر ما با همه ظرفيت هم اجرا كنيم باز هزينه گروه را تامين نمي‌كند.» كوچك‌زاده مي‌گويد: چنين قوانيني جلوي خلاقيت را مي‌گيرد. «در اينجا فقط كلي قانون دست و پا گير هست كه جلوي خلاقيت‌تان را مي‌گيرد. مهم‌تر از امكانات سخت‌افزاري كه اين سالن ندارد، داشتن يك مدير فرهنگي آگاه است كه بتواند براي سالنش برنامه‌ريزي كند. گروه بايد خلاق باشد اما مدير مجموعه ظاهرا هرچه خنثي‌تر بهتر است.»
اين البته همه داستان نيست. كوچك‌زاده مي‌گويد كه از سه سال پيش كه «جهان انزوا» در جشنواره مقاومت شركت كرده بود طي اين سه سال تا كنون فيلم اثر را براي مجوز به چندين سالن فرستاده‌اند و جالب اينكه تقريبا چندين بار در همه موارد فيلم‌ها گم شده‌اند. « ما سه سال پيش در جشنواره مقاومت شركت كرديم و در واقع سه سال طول كشيد تا بتوانيم به اجراي عموم برسيم. اين كار بايد در تالار چارسو اجرا مي‌شد و اساسا براي اجرا طراحي شده بود. نخستين اجراي ما هم در همان سالن بود. در اين سه سال ما سه بار براي شوراي انتخاب آثار به تئاتر شهر فيلم كار را ارسال كرديم. دوبار گم شد و دفعه سوم كلا خبري نشد. در نتيجه ما عملا به سالن‌هاي ديگري مراجعه كرديم. سالن مولوي در حال تعمير بود و سالن انتظامي بعد از سه سال به ما وقت اجرا داد.» نكته اينجاست كه اين تجربه گم شدن در سالن انتظامي نيز تكرار شده است اما: «در اينجا هم فيلم گم مي‌شد. جالب است كه براي سالن انتظامي ما هر بار پنج نسخه فيلم به تعداد بازبين‌ها ارسال مي‌كرديم و باز هم گم مي‌شد. دفعه سوم كار را ديدند و جالب‌تر اينكه گفتند چرا چنين كاري را زودتر اجرا نكرديد. اواخر بهمن يا اوايل اسفند سال گذشته به ما اطلاع دادند كه سالن تصويب شده است.»
رضا كوچك‌زاده درباره مضمون و داستان نمايش نيز مي‌گويد: «جهان انزوا» نوشته نائومي والاس، شاعر و نمايشنامه معاصر امريكايي است كه: «اين نمايش در دوره اشغال عراق توسط امريكا مي‌گذرد. ماجراي پسري است كه دوست و خانواده‌اش را از دست داده و علاقه ويژه‌اي به پرنده‌ها دارد و البته به مطالعه و كتاب. در روايت‌هاي او چيزهايي مي‌شنويم از موقعيت عراق قبل از وقوع جنگ و بعد از آن. لابه‌لاي اين داستان‌ها با زندگي خود و موقعيت ويژه‌اش آشنا مي‌شوم.» به گفته او اگر سه سال پيش اين اثر فرصت اجرا مي‌يافت اين نخستين اجراي «جهان انزوا» در ايران بود در حالي كه در اين مدت سه‌ساله چندين اجرا اين كار روي صحنه رفته است.
«جهان انزوا» توسط ركسانا مهرافزون به فارسي ترجمه شده و نشر نيلا چاپ اين كتاب را برعهده داشته است. امير محمدي و محسن خدري نيز در اين اثر ايفاي نقش مي‌كنند. اين اثر نمايشي از جمعه اول مرداد ماه در سالن استاد انتظامي خانه هنرمندان ايران روي صحنه مي‌رود و تا 22 مرداد ماه، هرشب ساعت 21 ميزبان علاقه‌مندان تئاتر است.