بهبود رابطه ايران و تركيه...
با وجود آنكه به نظر ميرسد هماينك ايران، روسيه و تركيه در حال نزديكي با يكديگر هستند اما تركها هنوز درباره نقش بشار اسد، بر مواضع قبليشان تاكيد ميكنند. آيا تاكيد بر اين نظر و آن اختلاف، باعث از بين رفتن همكاريها نميشود؟
واقعيتي كه وجود دارد، آن است كه تركيه نزديك به پنج سال است كه شعار رفتن بشار اسد از قدرت را سر ميدهد. نه تنها تركيه، بلكه بسياري از كشورهاي ديگر هم اين شعار را ميدهند ولي بايد دانست كه مساله شعار و مذاكره، دو امر جدا از يكديگر هستند. در مذاكرات سياسي آنچه كه طرح ميشود و مورد گفتوگو قرار ميگيرد، با اين شعار متفاوت است. هر كشوري براي رعايت شأن خود و حفظ ژست و اعتبارش، حتما مقداري چسبندگيهايي به شعارهاي پيشين خود دارد. من فكر ميكنم با وجود اظهارنظر مقامات ترك درباره بشار اسد، تمام اين مسائل در مذاكرات حل خواهد شد چون اين مسائل راهحلهاي خود را دارد. من چندان به اين سخنان، اعتقادي ندارم چون دنيا فهميده است كه بشار اسد در شرايط كنوني جانشيني ندارد اما متاسفانه حاضر به پذيرش اين واقعيت نيستند ولي روزي مجبور به قبول اين واقعيت خواهند شد.
نگاه و واكنش احتمالي بازيگراني چون عربستان و امريكا به اين همكاري احتمالي چه خواهد بود؟
ايران و روسيه از گذشته روابط بسيار خوبي داشته و با يكديگر همكاريهايي داشتهاند. مولفه تازه مطرحشده، حضور تركها است. عربستان قطعا از اين همكاري احتمالي خوشحال نخواهد شد و امريكاييها هم با ديده ترديد به آن مينگرند ولي اردوغان با توجه به مرز طولاني تركيه و روسيه و متوجه شدن واقعيتها و تحمل فشارها به اين نكته رسيده است كه براي حل و فصل بحران سوريه بايد حتما با تهران و مسكو گفتوگو و همكاري كند. راهكار حل بحران سوريه نيز در دستان ماست و طرف مقابل ابتكارعملي در شرايط كنوني در دست ندارد و عربستان و حتي امريكا كار چنداني نميتوانند بكنند. اگر تركها به اين تصميم برسند كه بحران سوريه بايد حل شود، ميتوان به حل بحران اميدوار بود، چراكه مرز طولاني مشترك ميان تركيه و سوريه مولفه بسيار مهمي است و تنفسگاه اكثريت گروههاي تروريستي از ناحيه تركيه است.
اردوغان روسيه و تركيه را دو بازيگر اصلي در حل بحران سوريه دانسته و گفته بود در شرايط بعد ميتوان ايران، قطر، عربستان و امريكا را در دور يك ميز جمع كرد. تا چه اندازه به اين ائتلاف ميتوان اين نگاه بدبينانه را داشت كه همكاري دوجانبه روسيه و تركيه، به تضعيف نقش ايران در سوريه منجر شود؟
من چنين تصوري را ندارم چراكه او در سخنانش پس از ديدار با پوتين اعتراف كرد كه براي حل بحران نياز به ايران دارد. اردوغان از نقش تاثيرگذار و مهم ايران در سوريه آگاه است. با اين حال، بايد منتظر نتايج سفر وزير امور خارجه به آنكارا و سفر هيات ترك به مسكو بود. من فكر ميكنم تا دو هفته ديگر، بايد شاهد تحولات جديدي در منطقه باشيم.