نمايندگان در چهار ماهه ابتدايي مجلس چه كارنامه نظارتي داشتند؟
225 تذكر به رييس‌جمهور و 327 سوال از وزرا
گروه سياسي| چهار ماه اول مجلس شوراي اسلامي از زاويه نظارتي چگونه گذشت؟ ديروز معاونت نظارت مجلس با انتشار گزارشي وضعيت نظارتي چهار ماه ابتدايي مجلس دهم را منتشر كرده است. چهار ماهي كه در آن 327 سوال از وزرا پرسيده شده است و 1179 تذكر كتبي و 334 تذكر شفاهي به هيات وزيران داده است. اما مجلس در گزارشي كه منتشر كرده خبر داده است كه در ميان تذكرهاي كتبي رييس‌جمهور 180 تذكر دريافت كرده است كه از ميان آنها تنها 27 تذكر در حوزه وظايف شخص رييس‌جمهور بوده است. گزارش معاونت نظارت مجلس نشان مي‌دهد كه شوق نمايندگان در چهار ماهه ابتدايي مجلس براي نظارت بر دولت حسابي بالا بوده است چرا كه در مجلس‌هاي پيشين اين آمار براي شش ماه بوده است. با اين همه گزارش معاونت نظارت مجلس از عملكرد چهارماهه نخست مجلس دهم منتشر شد كه بر اساس آن از ابتداي اين مجلس تاكنون 327 سوال از وزرا و 1179 تذكر كتبي به هيات وزيران داده شده است. به گزارش خانه ملت، معاونت نظارت مجلس، گزارش عملكرد نظارتي مجلس شامل امور نظارتي مجلس دهم در چهارماهه اول از اجلاسيه اول؛ از 7 خرداد ماه سال 1395 تا 6 مهر ماه 1395 را تدوين و منتشر كرد كه در آن آمده است. در بازه زماني فوق، 16 قانون به رييس‌جمهوري ابلاغ شده است كه 10 عنوان قانون تا زمان تهيه اين گزارش، براي انتشار در روزنامه رسمي ابلاغ شده و مهلت ابلاغ 6 فقره قانون ديگر به پايان نرسيده است. همچنين، مجموع تاخير رييس‌جمهوري در ابلاغ اين قوانين تاهفتم مهر 1395، 10 روز است. نتيجه پايش مصوبات دولت حكايت از آن دارد كه هنوز آيين‌نامه‌هاي مربوط به تعداد زيادي از قوانين مصوب مجلس نهم و دهم تصويب نشده است، همچنين در اجراي ماده 49 آيين‌نامه داخلي مجلس، يك فقره گزارش از كميسيون عمران قرائت شده است اما نمايندگان از ظرفيت‌هاي نظارتي ماده 236 آيين‌نامه داخلي مجلس، استفاده نكرده‌اند.
تذكرات كتبي نمايندگان به وزرا و رييس‌جمهوري
نمايندگان مجلس دهم از هفتم خرداد1395 تا ششم مهر 1395، جمعا 1179 فقره به وزرا و رييس‌جمهوري تذكر كتبي داده‌اند كه از آن ميان، رييس‌جمهوري مخاطب بيشترين تذكر (180 فقره) و وزير اطلاعات مخاطب كمترين تذكر (5 فقره) بوده‌اند. توضيح اينكه از ميان 180 تذكر رييس‌جمهوري، تنها 27 مورد مربوط به عملكرد ايشان بوده و مابقي تذكرات در خصوص عملكرد دستگاه‌هاي زيرمجموعه ايشان است. نمايندگان مجلس دهم از 7/3/1395 تا 6/7/1395، جمعا 334 فقره به وزرا و مسوولان دستگا‌هاي اجرايي تذكر شفاهي داده‌اند. از ميان 303 مورد تذكر شفاهي به اعضاي هيات وزيران، وزير جهاد كشاورزي مخاطب بيشترين تذكر (58 فقره) و وزير امور خارجه مخاطب كمترين تذكر (1 فقره) بوده‌اند. توضيح اينكه از ميان 45 تذكر رييس‌جمهوري، تنها 4 مورد مربوط به عملكرد ايشان بوده و مابقي تذكرات در خصوص عملكرد دستگاه‌هاي زيرمجموعه ايشان است. در بخشي از اين گزارش آمده است: در بازه سوال نمايندگان از وزرا، در مجموع 327 سوال به هيات رييسه تقديم و به كميسيون‌هاي تخصصي ارجاع شده است. از مجموع سوالات مطرح شده، رسيدگي به 91 سوال در كميسيون خاتمه يافته و يك سوال با درخواست نماينده سوال‌كننده به حالت تعويق در آمده است و بقيه سوالات در مراحل رسيدگي در كميسيون‌هاي تخصصي است. كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي با 57 سوال بيشترين و كميسيون‌هاي برنامه و بودجه و محاسبات و بهداشت و درمان با 5 سوال كمترين سوالات ارجاعي را داشته‌اند. در مجموع 24 تقاضاي تحقيق و تفحص به هيات رييسه مجلس تقديم شده است كه 22 پرونده براي بررسي، رد يا تصويب نزد كميسيون است و 2 پرونده براي تكميل به متقاضيان عودت داده شده است. وضعيت فعلي هر پرونده به شرح گزارش است.
راي اعتماد به وزرا يا سلب اعتماد از آنها
نمايندگان مجلس در چهار ماهه نخست اجلاسيه اول دوره دهم، از ظرفيت‌هاي نظارتي اين ماده استفاده نكردند، همچنين در مورد حضور وزرا و مسوولان اجرايي در صحن مجلس براي ارايه گزارش و تبادل نظرات، در بازه زماني اين گزارش، 17 مسوول دستگاه اجرايي كشور در صحن علني حضور يافتند. اين گزارش مي‌افزايد: درباره قرائت گزارش‌هاي واصل شده از دستگاه‌ها و سازمان‌ها در صحن مجلس، در بازه زماني اين گزارش، 7 گزارش توسط مركز پژوهش‌هاي مجلس در جلسه علني مجلس قرائت شده است.
جلسات نظارتي كميسيون‌هاي تخصصي مجلس
در بازه زماني اين گزارش، كميسيون‌هاي تخصصي مجلس با برگزاري 174 جلسه نظارتي در مورد عملكرد مسوولان و دستگاه‌هاي اجرايي بحث و تبادل نظر كرده‌اند. نتايج اين بررسي‌ها به شرح گزارش است. همچنين در مورد سفرها و بازديدهاي نظارتي كميسيون‌هاي تخصصي مجلس، در بازه زماني گزارش، در مجموع 24 سفر و بازديد براي نظارت بر نحوه اجراي قوانين در دستگاه‌هاي اجرايي و بررسي آسيب‌ها و مشكلات عمومي داخل كشور از سوي كميسيون‌هاي تخصصي گزارش شده است. در بخش ديگري از اين گزارش به موارد ارجاعي از رياست و هيات رييسه مجلس و موضوعات خاص نظارتي كه علاوه بر امور جاري در دستور پيگيري‌هاي معاونت نظارت قرار داشته اشاره شده است. از مهم‌ترين اين اقدامات مي‌توان به تهيه و تدوين برنامه‌ها و فعاليت‌هاي نظارتي معاونت نظارت در دوره دهم مجلس شوراي اسلامي، تهيه و تدوين گزارش «بررسي كارنامه تحقيق و تفحص در 9 دوره مجلس شوراي اسلامي پس از انقلاب اسلامي، تجربيات، آسيب‌ها و راهكارها»، تهيه مجموعه «شناسنامه قوانين دوره نهم مجلس شوراي اسلامي»، تهيه «كارنامه قوانين آزمايشي مصوب مجلس شوراي اسلامي در 9 دوره قانونگذاري پس از انقلاب اسلامي» و تهيه بروشور‌هاي اطلاع‌رساني از فرآيندها و ابزارهاي نظارتي اشاره كرد كه همگي اين موارد به استحضار رياست مجلس و روساي كميسيون‌هاي تخصصي رسانده‌شده است.