ويژگي‌هاي وزير علوم دولت دوازدهم از ديد فعالان دانشجويي
دانشگاه را نجات دهيد
اعتماد
«اكنون وقت بازگشت به قانون است تا با بهره‌برداري از ظرفيت‌هاي قانوني و تكيه بر پشتوانه مردمي، دست مداخله‌جويان برون‌دانشگاهي كه خود را قيم هر چيزي در اين كشور مي‌دانند از محيط امن و علمي دانشگاه قطع شود و با حضور مديراني شجاع، توانمند و مقتدر در جايگاه روساي دانشگاه‌ها، پرونده دخالت نهادهاي غيرمرتبط و موازي در دانشگاه براي هميشه بسته شود.» اين بخشي از نامه‌اي بود كه خطاب به حسن روحاني نوشته شد، نامه‌اي از سوي كمپين ائتلافي فعالان انجمن‌هاي اسلامي، انجمن‌هاي علمي، شوراهاي صنفي، كانون‌ها و فعالان نشريات دانشجويي. دغدغه اصلي اين كمپين رسيدگي بيشتر به وضعيت دانشگاه است و انتخاب وزير آينده علوم. روزهاي پيش از چينش كابينه دولت دوازدهم براي گروه‌هاي بسياري روزهاي بيم و اميد است و دانشجويان از جمله كساني هستند كه پس از تجربه چهار سال گذشته دولت تدبير و اميد حالا احساس نياز كرده‌اند كه با خطاب قرار دادن رييس‌جمهور دغدغه خود را نسبت به وضعيت دانشگاه اعلام كنند و از او بخواهند كه مطالبات آنها را در انتخاب وزير علوم مورد توجه قرار دهد. نامه كمپين «نجات دانشگاه» خطاب به رييس‌جمهور در حال حاضر به امضاي 8 هزار نفر از دانشجويان سراسر كشور رسيده است. دانشجوياني كه ظرف چهار سال گذشته از رضا فرجي‌دانا تا محمد فرهادي را به‌عنوان وزير علوم تجربه كرده است حالا مي‌داند كه هيچ احتمالي را براي تغيير در وزارت علوم نمي‌شود ناديده گرفت و براي همين است تا تلاش دارد صدايش را به گوش رييس‌جمهور برساند.
برهان ثقفيان، عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي ترقي‌خواه دانشگاه اميركبير مي‌گويد كه يكي از اصلي‌ترين خواسته‌هايش به عنوان دانشجو از وزير آينده علوم اين است كه بتواند استقلال دانشگاه را به رسميت بشناسد و جلوي دخالت نهادهاي بيرون از دانشگاه را بگيرد: «بارها در همين چهار سال برنامه‌هاي مجوزدار انجمن‌هاي اسلامي از سوي نهادهاي بيرون از دانشگاه و به خاطر فشارهايي كه آورده‌اند، لغو شده است. در اين دوسال و اندي كه از وزارت آقاي فرهادي مي‌گذرد نديديم كه در اين خصوص كار خاصي انجام شود. يكي از ويژگي‌هاي وزير ايده‌آل اين است كه بتواند روساي دانشگاهي‌اي را منصوب كند كه قانون را اجرا كنند و تن به فشارهاي بيروني ندهند. در زمان وزارت آقاي فرجي‌دانا روساي خوبي براي برخي دانشگاه‌ها انتخاب شدند اما متاسفانه اين موضوع ادامه‌دار نشد.» ثقفيان در گفت‌وگو با «اعتماد» به يكي ديگر از موضوعاتي اشاره دارد كه ظرف دو سال گذشته بارها از سوي فعالان مختلف دانشجويي به‌عنوان يكي از معضلات آكادمي در ايران مطرح شده است: «بحث مهم ديگر موضوع پولي شدن آموزش عالي است. از قانون سنوات گذشته كه مهر ماه سال گذشته منجر به تحصن دانشجويان شد تا دانشجوياني كه به اسم دانشجويان پرديس‌هاي بين‌الملل با پول فراوان و رتبه‌هاي پايين وارد دانشگاه‌هايي مانند تهران، شريف و بهشتي و غيره مي‌شوند. اين دانشجويان در كنار دانشجويان روزانه‌اي قرار مي‌گيرند كه رتبه خوب داشته‌اند و شايد خيلي وقت‌ها براي مخارج دانشگاه مشكل دارند و اين روند مسائل اجتماعي را هم به همراه دارد. اختلاف طبقاتي و علمي به خاطر پولي شدن آموزش تبديل به يكي از مشكلات جدي دانشگاه شده. به اين موضوع بايد رشد سريع دانشگاه‌هاي آزاد و پيام نور را هم اضافه كرد. وزير علوم آينده بايد رسيدگي به اين موضوع را در اولويت كاري خود قرار دهد.»بخشي ديگر از دانشجوياني كه در انتظار هستند تا رييس‌جمهور به صداي آنها گوش دهد، نگران مطالبات صنفي دانشگاه هستند. دبير شوراي صنفي دانشگاه رازي كرمانشاه مي‌گويد كه ديگر فرصتي بري آزمون و خطا در دانشگاه وجود ندارد. سهيل مويدي به «اعتماد» مي‌گويد: «بايد وزيري انتخاب شود كه از دانشگاه برخاسته باشد، وزير بايد مسائل دانشگاه را بشناسد، الان فرصت اين نيست كه شخصي به وزارت برسد كه تازه قرار است يكي دو سال فرصت بگذارد تا بفهمد كه دانشگاه با چه مشكلاتي روبه‌رو است، كسي كه تازه بخواهد در جريان مشكلات طرح كارورزي و مسائل امنيتي دانشگاه قرار بگيرد و بعد برود سراغ خوابگاه‌ها كه يكي از مشكل‌آفرين‌ترين قسمت‌هاي دانشگاه هستند و مسائل بسياري در آن وجود دارد.» مويدي مي‌گويد كه اميدوار است فردي به وزارت برسد كه پيش‌تر سابقه تدريس در دانشگاه را داشته، از دل جامعه دانشگاهي برخاسته باشد. او كه مي‌گويد شوراي صنفي تنها نهاد مرتبط ميان دانشجويان و مسوولان دانشگاه است يكي از ملزومات سامان دادن به دانشگاه‌ها را تشكيل اتحاديه شوراهاي صنفي مي‌داند: «30 سال از انقلاب گذشته است و اصلي‌ترين نهاد واسط ميان دانشجويان و مسوولان هنوز نتوانسته است اتحاديه‌اي براي خود داشته باشد. قوانين سختگيرانه براي برگزاري انتخابات شوراهاي صنفي باعث شده تا بسياري از دانشگاه‌ها همچنان شوراي صنفي نداشته باشند. وزير علوم بايد اين مشكلات را بداند و براي رفع آنها تلاش كند. تا كنون تمامي خواسته‌هاي صنفي از طريق تحصن به نتيجه رسيده است. مثل وضعيت خوابگاه‌ها كه پس از اعتراض دانشجويان خوابگاه دانشگاه چمران اهواز تازه مطرح شد. وزير بايد آماده كمك به دانشجويان باشد.»
يكي از موضوعاتي كه در سال گذشته بسيار خبرساز شد و سبب شد تا بحث در خصوص دانشگاه كمي جان بگيرد موضوع تقلب علمي و فروش مقالات بود. اين همان موضوعي است كه انجمن‌هاي علمي هم به آن اشاره دارند و خواهان رفع آن هستند. مهدي رحماني، دبير سابق اتحاديه انجمن‌هاي علمي دانشجويي كتابداري و دانشجوي دانشگاه شهيد بهشتي مي‌گويد: «سند چشم‌انداز 1404 بايد جدي گرفته شود و براي جدي گرفتن اين چشم‌انداز بايد به مسائلي مانند پايان‌نامه و مقاله‌فروشي در جاهايي مانند مغازه‌هاي ميدان انقلاب توجه شود. بايد وزير علوم بداند كه علم در كشور ما كاربردي نيست و 70 درصد از پژوهش‌هايي كه انجام مي‌شوند دردي از مردم دوا نمي‌كنند. وزير توانمندي لازم است تا بتواند براي رفع اين مشكلات تمركز كند.» رحماني معتقد است كه در حال حاضر بنياد نخبگان و وزارت علوم تعريف درستي از نخبه ندارند و امكانات خود را بيشتر براساس كميت توليد مقالات در اختيار اشخاص قرار مي‌دهند: «همين پارك‌هاي علم و فناوري از جمله جاهايي هستند كه انجمن‌هاي علمي نمي‌توانند از امكانات آنها استفاده كنند. هر بار براي استفاده كردن از چنين امكاناتي بايد اسير روند بروكراتيك شد. اين خواسته‌ها را ما در روز 16 آذر هم با آقاي روحاني مطرح كرديم، به ايشان گفتيم كه سياستگذاري علمي كشور ما مشكل جدي دارد و بايد به سمت كيفي شدن آموزش حركت كنيم.» وزير خوب از نظر او كسي است كه بتواند فكري به حال روند مهاجرت دانشجويان و نخبگان كند: «وقتي نيروهاي مستعد و نخبگان احساس كنند كه از آنها حمايت مي‌شود، وقتي بدانند ديده مي‌شوند روند مهاجرت آنها هم كند مي‌شود. حتما وزير علوم اگر توانمند باشد مي‌تواند فكري به حال اين موضوع كند. اگر به دانشجويان و نخبگان كمك شود، آنها هم مي‌توانند بمانند و به مردم كمك كنند.»