حلقه فشار بر دونالد ترامپ تنگتر ميشود
اخراج يا ماندن
استراتژيست تندرو؟
ميثم سليماني
به راحتي ميتوان گفت كه دونالد ترامپ، رييسجمهوري ايالات متحده در يك آزمون ديگر در دوره رياستجمهوري خود شكست خورد تا هرچه بيشتر نشان دهد كه جامه رياستجمهوري در قواره او نيست. طي روزهاي اخير واكنشها به تظاهرات نژادپرستهاي امريكا در شارلوتسويل گريبان ترامپ را گرفته است. ترامپ كه روز شنبه خشونتها در اين شهر را محكوم كرده بود و عملا طرفين درگير را مقصر اين حادثه ناميد، حالا روز دوشنبه تحت فشارهاي فراوان و گسترده از تمامي جهات مجبور شد با تاخير طي بيانيهاي اقدام نژادپرستهاي امريكايي را محكوم كند. هرچند دونالد ترامپ در بيانيه خود تلاش كرده بود كه خود را از فشارها خارج كند اما نتوانست اين واقعيت را انكار كند كه او نميخواهد نزديكان و اصليترين حاميان خود در امريكا را زير سوال ببرد. او حتي نشان داد كه نميداند وقتي كه در كاخ سفيد قرار ميگيريد چگونه با زبان ديپلماتيك و مناسب در خصوص وقايع سخن بگويد.
در قضيه شارلوتسويل شرايط به طور كامل براي ترامپ متفاوت بود. او كه تمام كارها و اقدامات خود را از طريق توييتر انجام ميداد، هجمهها به سمت او به حدي بود كه مجبور شد تا حرفي در اين خصوص در توييتر مطرح نكند و در آخرين توييت خود تنها به دروغپردازيهاي رسانهها در خصوص حادثه شارلوتسويل بپردازد. او حتي واكنش اوليه خود را كه معمولا از طريق توييتر انجام ميداد اما در اين موضوع مهم اين كار را نكرد و در پيامي تلويزيوني آن را مطرح كرد و با مردم سخن گفت و اصلا نتيجه خوبي نيز براي او نداشت. حالا عدم موضع سختگيرانه ترامپ در خصوص حادثه شارلوتسويل تبديل به يك معادله پيچيده براي او شده است كه ميتواند ضربه سختي را به رياستجمهوري او وارد كنند.
از طرفي اين عدم روشن بودن موضع ترامپ موجب شده تا تعدادي از مشاوران اقتصادي ترامپ نيز از سمتهاي خود استعفا دهند. كنت فريزر، مديرعامل شركت مرك كه رياست شوراي توليد دونالد ترامپ را برعهده داشت از سمت خود استعفا كرد و مديران شركت اينتل و Under Armor نيز اعلام كردند كه از وي پيروي خواهند كرد و اين شورا را ترك ميكنند. فريزر كه يكي از كارآفرينان امريكايي و سياه پوست است به نظر ميرسد كه نوع واكنش ترامپ به اقدامات گروههاي نژاد پرستي به حدي ناراحتكننده بوده كه ترك كاخ سفيد را به ماندن و كاركردن با دونالد ترامپ ترجيح داده است و ساير مديران اين شورا را نيز با خود همراه كرده است.
ترامپ هرچند موضع خود را تا حدودي تصحيح كرد اما نگاه بسياري را نسبت به خود تغيير داد. در امريكا شايد بيپروا بودن، نزديك بودن به روسيه، عدم رفتارهاي ديپلماتيك و بسياري از اقدامات ديگر توسط رييسجمهور ناديده گرفته شود اما اينكه مشخص شود كه رييسجمهور از نژادپرستان حمايت ميكند شايد وصلهاي باشد كه براي بسياري در امريكا قابل تحمل نيست. سناتور تيم اسكات تنها جمهوريخواه سياهپوست در مجلس سناي ايالات متحده گفت: من اميدوارم كه مواضع و اتفاقهاي شارلوتسويل تبديل به درسي شود كه وقتي يك اتفاق براي جامعه گران تمام ميشود و زماني كه امريكاييها پس از چنين حمله ويرانگر به مانند اتفاق روز شنبه روبهرو ميشوند، به دنبال يك رهبر هستند، ما بايد موضع قوي را عليه نفرت و خشونت اتخاذ كنيم.
بسياري از كارشناسان معتقدند كه دونالد ترامپ بيانيه دوم را براي محكوميت نژادپرستان براي از بين بردن ترديدها و انتقادها نسبت به خود ارايه داده است. چرا كه در طول روزهاي اخير رسانهها و شبكههاي اجتماعي موج گستردهاي را عليه وي به راه انداختند. به گونهاي كه ترامپ در توييتي نوشت، نوشتهها و خبرسازيهاي فرعي در خصوص حادثه شارلوتسويل يكبار ديگر نشان ميدهد كه رسانههاي دروغين هيچوقت سيرشدني نيستند... و واقعا افراد بدي هستند. با اين حال نزديكان ترامپ معتقدند كه اين فضاسازيها تماما كار رسانهها بوده كه از روز شنبه عليه رييسجمهور آغاز شده است. زيرا معمولا در اين نوع موارد بسياري انتظار دارند رييسجمهور صريحا نژادپرستي و برتري نژادي را رد كند، اتقافي كه در سخنراني اوليه ترامپ رخ نداد. در طرف مقابل مايك پنس، معاون اول رييسجمهور با قدرت اين اقدام را محكوم كرد و گفت گروههاي نژادپرست و نازيست در امريكا تحمل نخواهند شد. منتقدان بر اين باورند كه ترديد ترامپ در محكوم كردن نژادپرستان در لحظات اوليه قابل توجيه نيست. ديويد گرگن يكي از مشاوران رييسجمهور ترامپ در گفتوگو با سيانان گفت: رييسجمهور امروز به درستي عمل كرده است و اين فضاسازي عليه رييسجمهور توسط رسانهها و سياستمداران ايجاد شده است. وي افزود كه من فكر ميكنم او سعي كرد تا جلوي جاري شدن خون را بگيرد اما خودش بهشدت مجروح شد.
اين سخنان گرگن را ميتوان برداشتي دانست كه او با اين تفسير از اقدام رييسجمهور تلاش كرده تا به صورت اخلاقي از رييسجمهور دفاع كند و اقتدار او را به نمايش بگذارد. از طرفي طبق تفسير سيانان به نظر ميرسد از زمان ظهور ترامپ تغييراتي جدي و ظريف در تاكتيكهاي كاخ سفيد در مواجهه با بحرانها اتفاق افتاده است.
اما شخص ترامپ چندان تاكتيكپذير نيست. رييسجمهور در طول چند وقت اخير حرفهاي بسيار تندي در خصوص كره شمالي و ونزوئلا مطرح كرد اما در طرف مقابل جيمز متيس وزير دفاع، ركس تيلرسون وزير امورخارجه و مايك پنس معاون اول وي به نوعي سخنان او را تغيير دادند و واكنشهايي نشان دادند كه با شخص ترامپ بسيار متفاوت بود. متيس و تيلرسون موضع تهاجمي ترامپ در خصوص كره شمالي را در رسانهها نرم كردند. مايك پنس هرگونه دخالت نظامي را در ونزوئلا رد كرد. حتي در واكنش به وقايع شارلوتسويل نيز مايك پنس عملا جايگزين دونالد ترامپ شد.
مشكلي به نام توييتر ترامپ
دونالد ترامپ حالا از تعطيلات در نيوجرسي مجدد به كاخ سفيد بازميگردد. اما اطرافيان و معدود عاقلهمندهاي كاخ سفيد تلاش ميكنند تا شرايط را از حالت بحراني خارج كنند و به مسير امن ببرند، توييتهاي او باعث ميشود كه فضا را بهشدت متشنج كند. هنگامي كه فريزر از سمت خود استعفا داد، دونالد ترامپ بهشدت عليه او تاخت و گفت كه او حالا وقت بيشتري براي بالا نگهداشتن قيمتهاي دارو خواهد داشت. اين توييت باعث شد مسالهاي را مطرح كند كه چرا ترامپ ميتواند عليه فريزر كه يكي از كارآفرينان برجسته آفريقايي- امريكايي را به سرعت محكوم كند ولي بايد دو روز طول بكشد تا اقدام افراطگرايان را محكوم كند. او همچنين در يك سخنراني نيز به فريزر حمله كرد وگفت: او رهبر قيمتهاي بالاتر و بالاتر دارو در امريكا است. از طرفي رويدادها و نوع رويكرد ترامپ به رنگينپوستها و آفريقايي امريكاييتبارها باعث ميشود تا شرايط نيز عليه او حركت كند و بسياري را مجدد به ياد دوره انتخابات رياستجمهوري بيندازد كه محل تولد باراك اوباما را زير سوال ميبرد. او بارها تاكيد كرده بود كه اوباما در امريكا به دنيا نيامده است و بارها و بارها نيز اين ادعاي ترامپ رد شد.
با اين حال اكنون مخالفان ترامپ معتقدند كه اقدامات وي در خصوص وقايع اخير نشان از تمايل او به افراطگرايان دارد و حتي طرحهاي مهاجرتي او را نيز برهمين اساس ميبينند. اما در طرف مقابل برخي معتقدند كه موضع جديد او ميتواند به مبارزه با نژادپرستي كمك كند. برخي منتقدان ترامپ وي را اين گونه توصيف ميكنند كه او كيك نفرت را ساخت و گذاشت ديگران آن را بخورند.
درخواست براي اخراج بنن
با بالاگرفتن تب مليگرايي و وقايع شارلوتسويل بسياري نگاهها به سمت استيو بنن، استراتژيست ارشد دونالد ترامپ دوخته شده است. فردي كه بسياري او را حلقه ارتباطي راستهاي افراطي و نازيستها به كاخ سفيد ميدانند. حالا روز به روز فشارهاي روي ترامپ براي اخراج بنن بيشتر ميشود. روپرت مرداك غول رسانههاي امريكا و مديرعامل شبكه فاكس كه يكي از بزرگترين حاميان رسانهاي دونالد ترامپ محسوب ميشود، بارها و بارها از ترامپ خواسته تا بنن را اخراج كند. ژنرال مك مستر، مشاور امنيت ملي نيز حتي حاضر نشد با او كار كند. اما بسياري معتقدند كه دونالد ترامپ علاقه ويژهاي به بنن دارد. او سايتي به نام بريتبارت را در اختيار دارد كه عملا يكي از تريبونهاي راستهاي افراطي امريكا محسوب ميشود. او در طول ماههاي اخير تلاشهاي فراواني را در خصوص تصميمگيريهاي ترامپ انجام داده است.
بسياري در كاخ سفيد عملا علاقهاي به همكاري با او ندارند. بنن ساختار پوپوليستي را براي دونالد ترامپ طراحي كرد كه به وسيله آن بتواند موجي از مردم را با خود همراه كند و در انتخابات سراسري اين كشور پيروز شود. هرچند كه تلاشهاي زيادي شده تا او را از كاخ سفيد كنار بگذارند و حتي از شوراي امنيت ملي اين كشور نيز كنار گذاشته شد، اما گزارشها حاكي از آن است كه استيو بنن در طول تعطيلات دونالد ترامپ بارها و بارها با او ديدار كرده است و به ترامپ در خصوص تظاهرات شارلوتسويل مشورت داده و بسياري معتقدند كه او اجازه نداده تا ترامپ موضعي محكم در برابر نازيها اتخاذ كند. تحليلها حاكي از آن است كه بنن اين ترس را ايجاد كرده كه با انتقاد از آنها ترمپ بخش عمدهاي از حاميان خود را از دست خواهد داد. حالا نيز با بالاگرفتن انتقادها از ترامپ در جريان تظاهرات شارلوتسويل اكنون فشارها براي اخراج بنن بيشتر شده است و صداي انتقادها نيز عليه او تعدادي از نزديكان وي كه در داخل كاخ سفيد حضور دارند نيز بيشتر شده است. مارك سالت، مشاور پيشين جان مككين به نيويوركتايمز گفت: حضور بنن در كاخ سفيد غير قابل تحمل است. مارك ميدواس، نماينده جمهوريخواه كاروليناي شمالي در مجلس نمايندگان نيز گفت: با حضور آقاي بنن در كاخ سفيد اين نگراني ميان محافظهكاران به وجود آمده كه با تاثيرگذاري بر رييسجمهوري راهي كه رايدهندگان به دليل آن به ترامپ براي رسيدن به كاخ سفيد انتخاب كردهاند را دور كند. ژنرال جان كلي كه به تازگي در مسند رياست كاركنان كاخ سفيد قرار گرفته در كاركردن با استيو بنن به مشكل برخورده است. كلي به برخي كاركنان بلندپايه آقاي ترامپ گفته است كه او نميخواهد سايه حضور استيو بنن در كاخ سفيد را تحمل كند. نانسي پلوسي، رهبر اقليت دموكراتها در مجلس نمايندگان نيز از دونالد ترامپ خواسته است كه استيو بنن را اخراج كند. همچنين كميته اقليتهاي نژادي در مجلس نمايندگان نيز كه متشكل از اسپانياييها، آفريقاييها و لاتين تبارهاست در نامهاي به رييسجمهور نيز درخواست كردند كه استيو بنن، استفان ميلر و سباستين گوركا را از كاخ سفيد اخراج كند. حال بايد ديد دونالد ترامپ فشارها را تحمل ميكند يا اينكه بايد منتظر ترك كاخ سفيد توسط استيو بنن باشيم.