مراقبت پيشرفته، بهتر از مرگ خوب است
بهار سرلك
در بحث مفصل اتانازي و خودكشي كمكي بايد نشانه‌هايي براي استفاده اين نوع مداخله و نقش اضطراب رواني را در بيماراني كه چاره‌اي جز انتخاب اين گزينه ندارند، مورد توجه قرار داد. پروفسور ايزكيل امانوئل، رييس دانشكده اخلاق پزشكي و سياست‌هاي سلامت در دانشگاه پنسيلوانيا، مي‌گويد: «بايد پوشش رسانه‌اي اتانازي و خودكشي كمكي را چنانكه گويي اين مسائل نوشدارويي براي بهبودي مراقبت در روزهاي پاياني زندگي بيمار است، خاتمه دهيم. در عوض بايد بر بهبودي مراقبت از بيماران در حال مرگ تمركز كنيم و زماني كه بيمار در خانه به سر مي‌برد به مديريت مطلوب علائم بيماري او بپردازيم.» پروفسور امانوئل مي‌گويد حتي در كشورهايي كه اتانازي و خودكشي كمكي قانوني است- هلند، بلژيك، لوكزامبورگ، كلمبيا، كانادا و پنج ايالت امريكا- اين مداخله‌ها به ندرت از سوي بيمار درخواست مي‌شود و مورد استفاده قرار مي‌گيرند. براي مثال در هلند، جايي كه منعي براي انجام اتانازي وجود ندارد و از دهه 1980 پزشك براي انجام اين كار تحت تعقيب قانوني قرار نمي‌گيرد و از سال 2002 قانون آن به تصويب رسيده است، فقط حدود 7/6 درصد بيماران در حال مرگ، اتانازي را درخواست مي‌كنند. اين در حالي است كه فقط به 45 درصد اين درخواست‌ها جامه عمل پوشانده مي‌شود. همچنين پروفسور امانوئل مي‌گويد اين عقيده رايج كه اتانازي و خودكشي كمكي عيب و نقص و دردي ندارد، اشتباهي فاحش است. او به تحقيقي كه در هلند انجام شد اشاره مي‌كند كه طي آن 5/5 درصد تمامي موارد اتانازي و خودكشي كمكي با مشكلي تكنيكي روبه‌رو شدند و 7/3 درصد با تشديد بيماري ثانوي. پروفسور امانوئل در مقاله MJA مي‌نويسد رويكردهاي تسكيني مي‌تواند درد اغلب بيماران در حال مرگ را بطور موثر تسكين دهد اما اغلب براي تسكين علائم ديگرِ پايان زندگي مانند تنگي نفس، كم اشتهايي و تهوع محدود هستند. «سرطان را اغلب بيماري زوال مي‌خوانند. براي مقابله با كاهش وزن، خستگي و نداشتن استقلال كاري از دستت برنمي‌آيد و بيمار در آخر عمرش با پديده‌اي كه او را از پاي درآورده مواجه شده است.» پروفسور بريج مي‌گويد او مفهوم «بد» و «خوب» در خودكشي را حيرت‌آور مي‌داند و مي‌گويد: «در استراليا براي جلوگيري از سيل اين خودكشي‌ها (در ميان نوجوانان و ميانسال‌ها) دست و پا مي‌زنيم اما بعد ورق برمي‌گردد و مي‌گويند «اگر به خاطر سرطان داري از دنيا مي‌روي و مي‌خواهي خودكشي كني، مساله فرق مي‌كند؛ اسمش مي‌شود خودكشي خوب. تلاش براي تفاوت قائل شدن ميان خودكشي خوب و بد مهمل است. هر خودكشي‌اي تراژيك است. مراقبت تسكيني خوب درخواست براي اتانازي را كاهش مي‌دهد.» دكتر ويل كرنس، متخصص داروهاي تسكيني، مراقبت تسكيني و اتانازي و خودكشي كمكي را مسائلي مستقل و مجزا مي‌داند. او مي‌گويد: «انجمن متخصصان داروهاي تسكيني شامل افرادي با عقايدي متفاوت و مختلف درباره اتانازي و خودكشي كمكي مي‌شوند. همه ما فن و مهارت تخصص خود را تمرين مي‌كنيم بدون اينكه لزوما درگير بحثي بشويم يا ديدگاه‌هايمان را درباره اتانازي يا خودكشي كمكي به اشتراك بگذاريم. اين مداخله‌ها در حال حاضر در استراليا غيرقانوني است، چرا كه مسائلي مستقل هستند. فكر نمي‌كنم مقيد باشيم تمامي درمان‌هاي مناسب با هدف فراهم كردن تسكيني خوب براي بيماران‌مان را تهيه و تدارك ببينيم. » اين در حالي است كه دكتر كرنس محدوديت‌هاي مراقبت‌هاي تسكيني را تاييد مي‌كند و مي‌گويد: «مي‌توانيم تفاوتي فاحش در شدت علائم كيفيت زندگي بيمار ايجاد كنيم اما واقعيت اين است كه هرگز نمي‌توانيم تمامي علائم را در تمامي افراد كنترل كنيم و فكر مي‌كنم نبايد اين انتظارات را تقويت كنيم. همين‌طور اعتقاد ندارم كه مراقبت تسكيني نمونه بتواند اين بحث‌ها را در جامعه ما خاتمه دهد.» دكتر كرنس مي‌گويد پيچيدگي و خوددگربيني داروهاي امروزي باعث به وجود آمدن افسردگي، فقدان كنترل و بي‌قدرتي به مهم‌ترين مشكلات بيماران تبديل شده است اما با رشد طرح مراقبتي پيشرفته تغييري شگرف در كنترل بيمار به وجود آمده است. دكتر كرنس مي‌گويد: «بسياري از افراد با تقويت كيفيت زندگي‌شان، عمري طولاني دارند اما برخي ديگر بدون اين كيفيت هم عمري طولاني دارند. طرح مراقبت پيشرفته مي‌تواند قدرت تحت كنترل درآوردن و انتخاب بايدها و نبايدهايي را كه جزو آرزوها و اهداف‌شان است، به بيماران بدهد.» پروفسور بريج موافق است كه طرح مراقبت پيشرفته نقشي در مراقبت بيمار در پايان زندگي دارد. او مي‌گويد: «رهنمودهاي مراقبت پيشرفته مي‌تواند كاملا ياري‌دهنده باشد اما نبايد انتظار داشته باشيم نوشدارويي براي مشكلات مراقبت‌هاي روزهاي اواخر عمر باشد. ارزش حقيقي در بحث‌هاي خانوادگي حول مرگ است. اين بحث‌ها مي‌تواند شفادهنده و ياري‌دهنده باشد.»
منبع: www.doctorportal.com