كتابخانه
شاردن به روايت فرير
سفرنامه شاردن از برخي خصوصيات منحصر به فرد بهره مند است كه آن را شايسته صفت دايره المعارف گونهاي براي شناخت دوره صفويه كرده است. نخست حجم گسترده گزارشهاي آن است كه حاوي اطلاعات متنوعي است و ميتوان گفت با اين حال تا حد زيادي نيز از تكرار و اطناب به دور مانده است. دوم استفاده شاردن از منابعي است كه دستيابي به آن، براي ديگران، اگر نگوييم غيرممكن، مشكل بوده است؛ كه از آن جمله است: اطلاعات خواجگان حرمسرا و درباريان، خاطرات مورخان هم عصر شاردن و همچنين امكان بازديد او از مكانهاي دستنيافتي و مثل خزانه سلطنتي و غيره. سومين ويژگي سفرناه شاردن استفاده احسن او از تجربيات شخصي است كه تاثيري فراوان در نوشتههاي او دارد. در كنار اين ويژگيها بايد از حضور شاردن هم در دربار و هم حشر و نشر با مردم عادي ياد كرد. اين ويژگيها باعث شده كتاب شاردن را يكي از مهمترين آثار در شناخت تاريخ صفويه بدانيم. اما همگان نميتوانند كل اين كتاب را بخوانند و از آن بهره بگيرند. به همين خاطر تلخيص آن ضروري است. اين كار را رانلد دبليو. فرير با دقت و سلامت انجام داده است. وي در اين كار تلاش كرده است نظريات شخصي خود را اعمال نكند و در همان حال ديدگاه انتقادي داشته باشد. اين تلاش موفقيت آميز، كتاب را در عين كم حجم بودن، سرشار از اطلاعات گوناگون ساخته است.
حكمت شرقي از ديد شايگان
بتهاي ذهني و خاطره ازلي يكي از آثار اوليه داريوش شايگان، فيلسوف و نويسنده ايراني است كه شامل مقالات و خطابههاي اوست. اين كتاب نخستينبار در سال 1355توسط انتشارات اميركبير به طبع رسيد؛ از آن سال به بعد بارها با همان هيات اوليهاش تجديد چاپ شد. پس از آنكه نشر فرزان روز حق انتشار اين كتاب را گرفت، تصميم بر آن شد كه متن از نو ويرايش شود و برخي اشكالات نوشتاري اصلاح شود. كتاب بعد از پيشگفتار شامل اين مقالات است: معارضه جويي معاصر و هويت فرهنگي، بتهاي ذهني و خاطره ازلي، تفكر هندي و علم غربي، تصوير يك جهان يا بحثي درباره هنر ايران. در ادامه كتاب شامل چهار فصل درباره بينش اساطيري است. در فصل اول به معرفي بينش اساطيري ميپردازد، فصل دوم مباني اساسي بينش اساطيري نام دارد، فصل سوم با عنوان مفهوم زمان در بينش اساطيري به مفهوم زمان اختصاص دارد و فصل چهارم همين رويكرد را راجع به مفهوم زمان در پيش ميگيرد. در اين كتاب ميتوانيم به ديدگاه شايگان راجع به انديشه و فلسفه شرقي پي ببريم و مباني نظري ديدگاه او راجع به حكمت شرقي را دريابيم.
فهم روشنفكران از عقبماندگي
مفهوم عقبماندگي يكي از مضاميني است كه در آثار و گفتار روشنفكران ايراني بسيار به كار رفته است، تا جايي كه ميتوان از گفتمان عقبماندگي نزد ايشان سخن راند. كتاب گفتمان عقبماندگي نزد روشنفكران ايراني نوشته علي اكبر، پژوهشي در اين زمينه و تحقيقي درباره ديدگاه روشنفكران ايراني در ارتباط با مساله عقبماندگي در ايران است. نويسنده در اين كتاب ميكوشد تاريخچهاي تحليلي- انتقادي از گفتمان عقبماندگي در ايران را عرضه كند. پرسش محوري اين پژوهش اين است كه روشنفكران ما علل عقبماندگي ما را از چه زوايايي مورد بررسي قرار دادهاند و آيا موفق به ارايه نظريهاي جامع در اين ارتباط شدهاند يا خير. نويسنده به اين منظور برخي از مهمترين آثاري را كه روشنفكران ايراني در دهههاي اخير در اين زمينه نوشتهاند، مثل ما چگونه ما شديم، نوشته صادق زيباكلام يا زوال انديشه سياسي در ايران نوشته سيد جواد طباطبايي را مور نقد و بررسي قرار داده است. او در اين كتاب كوشيده سير انديشههاي متفكران و روشنفكران ايراني در مورد پديده عقبماندگي در ايران را بررسي و با نگاهي انتقادي تحليل كند؛ به عبارت دقيقتر اين كتاب علل عقبماندگي ايرانيان را مورد ارزيابي قرار نميدهد، بلكه تلاش ميكند تا دريابد جامعه روشنفكر ايران مساله عقبماندگي ايران را از چه زوايايي مورد بررسي قرار داده و آيا موفق به ارايه تحليلي جامع در مورد اين موضوع شده است يا خير.