گروه ديپلماسي| موج رفت و آمدهاي ديپلماتيك ميان ايران و اروپا كه از زمان روي كارآمدن دولت يازدهم سير صعودي خود را طي كرده است همچنان در واپسين ماه سال 1393 هم ادامه دارد. روز گذشته محمدجواد ظريف براي دومين بار در يك سال و نيم گذشته ميزبان وزير امور خارجه ايتاليا بود. پائولو جنتيلوني، وزير امور خارجه ايتاليا شامگاه جمعه در راس هياتي بلندپايه وارد تهران شد و ديدارهاي خود را صبح شنبه با ملاقات با همتاي ايراني در وزارت امور خارجه آغاز كرد. پائولو جنتيلوني در اين سفر دوروزه ضمن ديدار با ظريف، با ديگر مقامات كشورمان ديدار مي‌كند و در خصوص مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي به گفت‌وگو مي‌پردازد. رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان در تماس تلفني كه دي‌ماه ميان وي و همتاي ايتاليايي او برقرار شد از جنتيلوني براي سفر به تهران دعوت به عمل آورده بود. رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان براي نخستين بار در جامه وزير خارجه، 28 آبان ماه و پيش از نشست ژنو 3 سفري چندساعته به رم داشت و با اما بونينو وزير خارجه اسبق ايتاليا ديدار و گفت‌وگو كرد. پس از توافق ژنو موسوم به برنامه اقدام مشترك، تهران ميزبان وزرايي از اتحاديه اروپا بود كه «اما بونينو» وزير خارجه ايتاليا نخستين وزير اروپايي و البته نخستين زن ديپلمات اروپايي بود كه بعد از آغاز به كار دولت يازدهم در تاريخ 30 آذرماه 92 در سفري دو روزه راهي تهران شد. در شهريورماه سال جاري نيز وزير خارجه ايران در سفر اروپايي خود به چند كشور پس از حضور در بلژيك و لوكزامبورگ به ايتاليا رفته و با فدريكا موگريني كه در آن زمان وزير خارجه ايتاليا بود ديدار و گفت‌وگو كرد. اندكي پس از اين ديدار فدريكا موگريني فعاليت خود به عنوان رييس كميته سياست خارجي اتحاديه اروپا را آغاز كرد و در مذاكرات هسته‌اي با ايران جاي كاترين اشتون را گرفت.
رفت و آمدها ميان ايران و ايتاليا نشان‌دهنده عمق روابط است
محمدجواد ظريف و وزير امور خارجه كشورمان ظهر روز گذشته پس از ديدار با پائولو جنتيلوني در كنفرانس خبري مشترك با وي شركت كرد و به سوالات اهالي رسانه پاسخ داد.
محمدجواد ظريف سخنان خود در نشست خبري را با خوشامدگويي به خبرنگاران ايراني و ايتاليايي آغاز كرد و گفت: بسيار خوشحال هستم در مدت‌زماني كه از حضور من در وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران مي‌گذرد براي دومين بار ميزبان وزير امور خارجه ايتاليا هستم گرچه اين نخستين‌بار است كه وزير كنوني به تهران سفر كرده‌اند. اين رفت و آمدها نشان‌دهنده عمق روابط ايران و ايتالياست كه روابطي تاريخي مبتني بر منافع مشترك دو ملت و دو كشور است.
اميدوار هستيم كه اين روابط در حوزه‌هاي متفاوت گسترش پيدا كند. در يك سال و نيم گذشته دو كشور رفت و آمدهاي خوبي در سطح سياسي داشته‌اند و همكاري‌هاي فرهنگي ميان دو كشور نيز گسترش پيدا كرده و همين طور بنگاه‌هاي تجاري گفت‌وگوهاي خوبي با هم داشته‌اند.
من اميدوار هستم كه اين گفت‌وگوها با رفع موانعي كه براثر تحريم‌هاي غيرقانوني عليه جمهوري اسلامي ايران تحميل شده است هرچه بيشتر گسترش پيدا كند. امروز ما هم در مورد همكاري‌هاي دوجانبه گفت‌وگو كرديم و هم در خصوص مسائل منطقه و مذاكرات هسته‌اي گفت‌وگوهايي داشتيم.
من اطمينان دارم كه زمينه براي گسترش همكاري‌هاي ميان جمهوري اسلامي ايران و ايتاليا وجود دارد و اين آمادگي را ميان رهبران دو كشور مي‌بينيم كه از فرصت‌هاي موجود بيشترين استفاده را كرده و با توجه به زمينه‌هاي خوب تاريخي مشترك ميان دو كشور امكان گسترش همكاري‌ها وجود دارد.
ايران و ايتاليا منافع مشتركي در مبارزه با داعش دارند
در ادامه اين نشست خبري، پائولو جنتيلوني وزير امور خارجه ايتاليا با ابراز خرسندي از حضور در ايران سخنان خود را اين گونه آغاز كرد: ايتاليا طي ساليان اخير تماس‌هاي خوبي در حوزه‌هاي مختلف از جمله تبادل هيات‌ها با جمهوري اسلامي ايران داشته است. در آينده نزديك شاهد سفر وزير محيط زيست ايتاليا به تهران خواهيم بود. با توجه به ريشه‌هاي كهن و عميق روابط دو كشور اميدواريم كه ايتاليا در زمينه همكاري‌هاي فرهنگي به زودي ميزبان مسوولان جمهوري اسلامي ايران در عرصه فرهنگي باشد. رييس دستگاه ديپلماسي ايتاليا به همكاري‌هاي دو كشور در زمينه مبارزه با قاچاق مواد مخدر اشاره كرد و افزود: اعتقاد دارم كه يك بافت اقتصادي و منسجم فعال بين دو كشور ايجاد كرده‌ايم. جنتيلوني همچنين نسبت به حصول توافق جامع هسته‌اي و اينكه با حصول اين توافق امكان توسعه روابط بين دو كشور فراهم شود، ابراز اميدواري كرد كه مشكلات در اين زمينه هر چه سريع‌تر برطرف شود. جنتيلوني به همكاري‌هاي گسترده و سازنده دو كشور در حل مشكلات منطقه اشاره كرد و افزود: ما منافع مشتركي در مبارزه با افراط‌گرايي و داعش و يافتن راه‌حلي براي بحران‌هاي ديگر منطقه خاورميانه داريم.
اميدواريم در مذاكرات اين هفته در بحث تحريم‌ها پيشرفت‌هايي صورت بگيرد
در ادامه اين نشست خبري محمدجواد ظريف و همتاي ايتاليايي به دو پرسش مطرح شده از سوي خبرنگاران پاسخ دادند. خبرنگار «اعتماد» به عنوان نخستين سوال از وزير امور خارجه كشورمان پرسيد: پس از دور اخير مذاكرات ميان ايران و 1+5 در ژنو، اظهارنظرهاي متفاوتي از سوي مذاكره‌كنندگان دو طرف مي‌شنويم.
برخي از اندكي پيشرفت سخن مي‌گويند و عده‌اي از پيشرفت قابل توجه. در حال حاضر و در آستانه دور جديد مذاكرات، پرونده هسته‌اي در چه مرحله‌اي قرار دارد و تفاهم سياسي كه گفته مي‌شود تا پايان ماه مارس شكل خواهد گرفت، چه سبك و سياق حقوقي و سياسي خواهد داشت؟ محمدجواد ظريف در پاسخ به «اعتماد» گفت: مذاكرات هسته‌اي به مرحله‌هاي حساس خود نزديك شده است. ما هفته گذشته گفت‌وگوهاي بسيار خوب، ريز و دقيقي داشتيم كه به دليل حضور مسوولان فني هسته‌اي دو كشور يعني آقاي دكتر صالحي، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان انرژي اتمي و وزير انرژي ايالات متحده امريكا بحث‌هاي مفيدي در حوزه فني، رسيدن به تفاهم فني و حل و فصل اختلاف‌هايي كه در اين حوزه وجود داشت بين دو طرف انجام گرفت و پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه‌اي در اين خصوص شد. اما در بسياري از حوزه‌هاي ديگري اختلاف نظرها همچنان باقي است، هم در موضوعات هسته‌اي و هم در موضوعات مربوط به تحريم ما. بارها تكرار كرده‌ايم كه تحريم‌ها براي رسيدن به هيچ هدفي مفيد نبوده‌اند و امريكا و به صورت كلي كشورهاي غربي بايد به اين نتيجه برسند كه تحريم‌ها سرمايه‌اي نيستند بلكه مانعي در راه رسيدن به توافق هستند و هر زمان كه اين واقعيت مورد پذيرش قرار بگيرد در آن زمان ما به رسيدن به توافق هسته‌اي بسيار نزديك شده‌ايم. ما بارها تاكيد كرده‌ايم تا زماني كه به توافق در خصوص كليه موضوعات نرسيم توافقي وجود ندارد و اين موضوع در برنامه اقدام مشترك يا توافق ژنو به صراحت بيان شده است كه هيچ توافقي وجود ندارد تا زماني كه در خصوص همه زمينه‌ها توافق صورت بگيرد. البته احتمال دارد كه پيشرفت‌هايي داشته باشيم و اين پيشرفت‌ها در هفته گذشته به صورت جدي صورت گرفت و اميدوار هستيم كه در اين هفته هم بتوانيم در ساير موضوعات به ويژه در موضوع رفع تحريم‌هاي ظالمانه عليه جمهوري اسلامي ايران به پيشرفت بيشتري نايل بشويم و سپس هم اين پيشرفت‌ها را به شكل يك توافق جامع و دقيق تدوين بكنيم و اين برنامه عملياتي ما براي رسيدن به توافق است.
از دولت عراق در برابر تروريست‌هاي داعش حمايت مي‌كنيم
پائولو جنتيلوني، وزير امور خارجه ايتاليا در پاسخ به سوال «اعتماد» مبني بر اينكه ايتاليا چه برنامه‌اي براي مبارزه با تروريسم و همكاري با ايران در اين حوزه براي حل بحران تروريست در منطقه خاورميانه دارد، گفت: متاسفانه امروز تروريسم در منطقه در حال گسترش است و شاهد پيش‌روي داعش در عراق هستيم. ايتاليا يكي از سه كشور آموزش‌دهنده نيروهاي ضد داعش در عراق است. ما از دولت عراق در مبارزه با داعش حمايت مي‌كنيم و بر سياست همراه كردن تمامي اقوام عراقي در اداره كشور تاكيد داريم.
او در رابطه با سوريه گفت: ايتاليا متعهدانه در رابطه با سوريه فعاليت مي‌كند و از ميانجيگري فرستاده ويژه سازمان ملل در امور سوريه نيز حمايت مي‌كند. ما اميدواريم با توجه به شرايط سخت كه فرستاده ويژه سازمان ملل با آن مواجه است بتوانيم به يك دولت گذار در قبال دولتي كه اكنون وجود دارد برسيم. علاوه بر اين ما تلاش كرديم وضعيت شهر حلب را متعادل كنيم و از اقدامات سازمان ملل در اين زمينه حمايت مي‌كنيم.
وزير خارجه ايتاليا در رابطه با ليبي گفت: ما همچنين از اقدامات سازمان ملل و ميانجيگري آن در ليبي كه به مرزهاي ايتاليا بسيار نزديك است حمايت مي‌كنيم و اميدواريم مانع شكل گرفتن يك حضور سازمان يافته تروريستي در ليبي شود. ما مخالف هرگونه راه‌حل خارج از مرزهاي ليبي هستيم بلكه معتقديم سازمان ملل مي‌تواند با حمايت همگان به راه‌حلي براي ليبي دست پيدا كند.
گروهي منافع خود را در ايجاد تنش مي‌بينند
وزير امور خارجه كشورمان در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاري آنساي ايتاليا درباره حضور نتانياهو در كنگره امريكا و تاثير آن بر مذاكرات هسته‌اي گفت: بسيار جاي تاسف دارد كه گروهي منافع خود را در تنش و ايجاد بحران مي‌بينند و از هيچ راه‌حلي استقبال نمي‌كنند. واقعيت اين است كه نتانياهو مخالف هرگونه راه‌حلي است و اين مساله نشان‌دهنده تلاشي است براي استفاده از يك موضوع غيرواقعي از يك بحران ساختگي براي سرپوش گذاشتن بر واقعيت‌هايي كه در اين منطقه شكل مي‌گيرد از جمله اشغال، سركوب مردم فلسطين و ناديده گرفتن حقوق مسلم مردم فلسطين و ادامه سياست‌هاي تجاوزگرانه چه در غزه و چه در كرانه باختري و چه در بيت‌المقدس و ساير مناطق اشغالي. اين سياست نتانياهو جديد نيست و سياست قديمي است كه با هراس افكني ، دروغ‌پردازي ، جو‌سازي و ايجاد فضا در داخل كشورهاي ديگر تلاش مي‌شود كه مانع برقراري آرامش در اين منطقه شوند. من اعتقاد دارم كه اين تلاش بيهوده است و نبايد اين تلاش مانع رسيدن به تفاهم شود.
رسيدن به نتيجه مثبت در مذاكرات تقويت‌كننده نقش سازنده ايران
جنتيلوني در پايان و در پاسخ به سوالي در خصوص موضوع هسته‌اي ايران با بيان اينكه بايد از مذاكرات و گفت‌وگوها براي يافتن راه‌حل در اين زمينه حمايت كرد، خاطرنشان كرد: ايتاليا خواستار حصول راه‌حلي در اين زمينه در راستاي صلح و منافع جامع بين‌المللي و تبادل تجاري و بازرگاني بين كشورهاي درگير پرونده و منافع كشورهايي است كه در اين زمينه به صورت مستقيم نقش ايفا مي‌كنند.
وزير خارجه ايتاليا اين مذاكرات را دشوار برشمرد و افزود: دستيابي به نتيجه مثبت در اين زمينه باعث تقويت نقش سازنده جمهوري اسلامي و موفقيت در راستاي منافع اروپا و واقعيتي مهم براي امريكا است.
وي گفت: كماكان راهي طولاني در پيش رو است و اميدواريم طي هفته‌هاي آينده شاهد موفقيت در اين زمينه باشيم.