زنگ شروع سال تحصيلي جديد به صدا درآمد
وعده‌هاي مهر و اعتراض از آغاز
گروه اجتماعي
روز شنبه سوم مهرماه و همزمان با به صدا درآمدن زنگ آغاز سال تحصيلي، ابراهيم رييسي چهارمين رييس‌جمهوري شد كه پرسش مهر را براي دانش‌آموزان طرح كرد: «ايران قوي چه ويژگي‌هايي دارد و نقش دانش‌آموزان در شكل‌گيري ايران قوي چيست؟» رييس دولت سيزدهم با حضور در دبستان فولادفر صالح‌آباد در شهر ري، زنگ سال تحصيلي 1401- 1400 را به صدا درآورد. در حاشيه همين مراسم بود كه سرپرست آموزش و پرورش خبر داد: «از اواخر مهرماه و اوايل آبان‌ماه زمينه حضور تمام دانش‌آموزان در مدارس فراهم خواهد شد.» آغاز سال تحصيلي با يادي از علي لندي، دانش‌آموز اهل ايذه آغاز شد كه به قول رييسي «با مسووليت‌پذيري و خطر كردن، جان دو نفر را نجات داد و جان خود را به خطر انداخت.» او در نخستين سخنراني‌اش در اولين مهرماهي كه به عنوان رييس‌جمهور كشور شناخته مي‌شود، درست در روزهايي كه عاقبت طرح رتبه‌بندي يكي از موضوعات مورد اعتراض معلمان است در سخنراني اول سالش گفت: «هويت معلم به عنوان جايگاه تعليم و تربيت بايد مورد توجه قرار گيرد و سخن از طرح طبقه‌بندي ناظر به همه اينها است كه يكي از بحث‌هاي ما مساله معيشت است، ارتقاي جايگاه معلمان، شأن و منزلت معلمان و ارتقاي كيفي تعليم و تربيت مورد توجه و تاكيد است، تنها يك بخش خاص مورد توجه نيست، بلكه همه اينها مورد توجه است.» او هزينه كردن در آموزش و پرورش را بزرگ‌ترين سرمايه‌گذاري دانست و گفت: «همه دستگاه‌ها و نهادها بايد به آموزش و پرورش كمك كنند و در خدمت آن باشند. توسعه كشور در گرو توسعه آموزش و پرورش و توسعه مهارت‌ها در كشور و ايفاي نقش آنان در جامعه است و بايد عدالت آموزشي را در اين خصوص مورد تاكيد قرار دهيم، هيچكس نبايد به خاطر فقر از تحصيل و آموزش باز بماند. دولت بايد امكانات در اختيار بگذارد تا همه افراد در جامعه بتوانند از آموزش، علم‌افزايي و معرفت‌افزايي بهره‌مند شوند، فقر و نداشتن نبايد موجب بازماندگي از علم و آموزش باشد و لذا عدالت آموزشي بسيار مهم است.» در همين راستا بود كه سرپرست وزارت آموزش و پرورش در حاشيه آغاز سال تحصيلي با اشاره به اينكه هم‌اكنون، 30 درصد دانش‌آموزان از ظرفيت حضوري استفاده مي‌كنند، گفت: «از اواخر مهرماه و اوايل آبان‌ماه زمينه حضور تمام دانش‌آموزان در مدارس فراهم خواهد شد.» روز گذشته عليرضا كاظمي با اشاره به حرفهاي رييسي گفت: «با برنامه‌ريزي دقيق و هدفمند، با رويكرد توجه به سياست‌هاي رييس‌جمهور، توسعه عدالت آموزشي و توجه به تمام دانش‌آموزان به ويژه مناطق محروم و با مشاركت دادن خانواده‌ها به عنوان شركاي اصلي فرآيند تعليم و تربيت و با استفاده از ظرفيت تمام سازمان‌ها و نهادهاي بيروني، آسيب‌هاي يادگيري و تربيت دو سال تحصيلي گذشته را تا حد امكان جبران مي‌كنيم و زمينه نصيب آموزشي را براي دانش‌آموزان مهيا خواهيم كرد. تعيين مسير از سوي رياست جمهور به عنوان بالاترين مقام كشور و رييس شوراي عالي آموزش و پرورش همچنين هدايت و حمايت جدي و مستمر از نظام تعليم و تربيت كشور را در بالاترين حد ممكن انتظار داريم اگرچه تاكنون در اين مدت كوتاه نيز اين‌گونه بوده است.» هرچند وعده رسيدن به واكسيناسيون 70 درصدي طي چند روز آينده در روز بازگشايي مدارس داده شد اما عليرضا رييسي، سخنگوي ستاد ملي مقابله با كرونا به صورت مشخص در مورد واكسن دانش‌آموزي گفت كه بازگشايي مدارس منوط به واكسيناسيون نيست. او درباره واكسيناسيون افراد كمتر از ۱۸ سال گفت: «واكسيناسيون فعلا براي سن ۱۷ سال به بالا در نظر گرفته شده است و فعلا برنامه‌اي براي واكسيناسيون افراد كمتر از اين سن را نداريم. بازگشايي مدارس صرفا با واكسيناسيون دانش‌آموزان امكان‌پذير نيست و بحث ايمن‌سازي خانواده، والدين دانش‌آموزان، معلمان، كادر مدارس و راننده سرويس مدارس نيز از ملزومات بازگشايي مدارس است. به اين نكته توجه داشته باشيد كه اگر در جامعه‌اي كه ۷۰ الي ۸۰ درصد جامعه ايمن شوند، قطعا زنجيره بيماري قطع مي‌شود و مي‌توان گفت براي ۲۰ درصد باقيمانده خيلي ديگر خطر جدي وجود ندارد. اما بازگشايي مدارس زماني اتفاق مي‌افتد كه سلامت دانش‌آموزان، كادر مدرسه و ... تامين شود و اين موضوع صرفا با تزريق واكسن امكان‌پذير نيست. ممكن است واكسن هم به دانش‌آموزان تزريق شود اما اجازه بازگشايي مدارس داده نشود.»
او توضيح داده است كه سياست واكسن زير 18 سال در كشورهاي مختلف متفاوت است. از واكسيناسيون 3 سال به بالا در كوبا و چين گرفته تا تزريق واكسن تنها به دانش‌آموزان داراي بيماري زمينه‌اي در آلمان. به گفته او برنامه‌ريزي براي نحوه واكسيناسيون 12 سال به بالا در كشور در حال انجام است و در عين حال توضيح داد: «ما در بحث واكسيناسيون افراد زير ۱۸ سال با طمانينه جلو مي‌رويم.» تا وعده‌هاي بازگشت امن دانش‌آموزان به مدارس محقق شود، آموزش در بستر مجازي و تلويزيون ادامه دارد. روز گذشته اعلام شد «مدرسه تلويزيوني ايران از امروز با نواختن زنگ آغاز مدرسه‌ها شروع به كار كرد و برنامه‌هايي براي چهار شبكه سيما تدارك ديده شده است.» به گزارش مهر مدرسه تلويزيوني ايران، با حضور حميد شاه‌آبادي معاون سيما، عليرضا كاظمي سرپرست وزارت آموزش و پرورش، مسعود احمدي افزادي مدير شبكه آموزش سيما و رييس مدرسه تلويزيوني ايران و همچنين مسوولان و مديراني از تلويزيون افتتاح شد. شاه‌آبادي در اين مراسم گفت: «خوشبختانه از جمعيت ۱۵ ميليون دانش‌آموزي بيش از ۸۵ درصد از اين مدرسه استفاده كردند كه يك روش درست و اقدام تحولي بود.» سرپرست آموزش و پرورش هم در اين مراسم تلويزيون را يكي از اركان سه‌گانه آينده آموزش در كشور خواند و گفت: «تدريس‌هاي ارايه‌شده در مدرسه تلويزيوني يكي از بهترين و قوي‌ترين ارايه‌ها، با وجود باتجربه‌ترين معلمان است و مي‌توان گفت يكي از بهترين كارهايي كه در دوران كرونا براي «برقراري عدالت آموزشي» انجام شد، همين ايجاد «مدرسه تلويزيوني» بود. آينده نظام تعليم و تربيت به سه ركن اساسي وابسته است كه يكي از آنها «مدرسه تلويزيوني»، ركن دوم «بستر فضاي مجازي و شبكه شاد» و ركن سوم «آموزش حضوري» در مدرسه است كه اين سه ركن مهم و اساسي، از اين پس مكمل هم هستند و هيچ‌كدام به تنهايي نمي‌توانند اهداف نظام تعليم و تربيت را به مقصود برسانند.»
اعتراض از آغاز
همزمان با به صدا درآمدن زنگ آغاز سال تحصيلي، در همين روز اول صداي اعتراض معلمان هم بلند شد، همان صدايي كه روز اول مهر هم همزمان با جشن شكوفه‌ها بلند شده بود. 10 سال عقب افتادن رتبه‌بندي معلمان كه تاكنون سه رييس جمهور و چندين وزير آموزش و پرورش را به خود ديده است، محور اصلي اين تجمع‌هاست. در آخرين روزهاي دولت روحاني، مجلس و كميسيون آموزش لايحه رتبه‌بندي را اعلام وصول كرد، مسوولان وقت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و نمايندگان انجمن‌هاي معلمان به بحث و بررسي و جلسه نشستند اما عاقبت دولت روحاني رفت و لايحه همچنان در مجلس مانده است. امسال معلمان تصميم گرفتند از همان اول مهر حرف‌شان را بزنند؛ حرف‌هايي كه نشان مي‌دهد ديگر نمي‌خواهند دل به وعده‌هاي اول مهر خوش كنند. روز پنجشنبه اول مهر ماه خبر تجمع معلمان در برخي شهرها منتشر شد. در يك نمونه خبرگزاري مهر از تجمع معلمان قمي خبر داد و به نقل از يكي از حاضران در اين تجمع نوشت: « ما تنها خواستار اعمال قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي هستيم و انتظار داريم دولت جديد رويه گذشته را تغيير داده و قوانين مجلس را اجرا كند. ما از نمايندگان قم مي‌خواهيم بر اساس وظيفه نمايندگي با نظارت بر شيوه اعمال قانون، حسن اجراي قوانين را پيگيري كنند. طرح رتبه‌بندي معلمان بر اساس سند «تحول بنيادين نظام آموزشي» يكي از موضوعات مهمي است كه براي بهبود سطح معيشتي و ارتقاي حرفهاي معلمان بسيار مهم است.» روز گذشته از لرستان و اصفهان و اردبيل اخبار تجمع رسيد. خبرگزاري ايلنا در مورد اين تجمع‌ها نوشت: «در برخي شهرها از جمله اردبيل، اصفهان و دلفان در استان لرستان، معلمان در اعتراض به عدم اجراي طرح رتبه‌بندي دست به اعتراض صنفي زدند. معلمان كه مقابل ادارات آموزش و پرورش جمع شده‌اند، مي‌گويند: مدت‌هاست به ما وعده مي‌دهند كه لايحه رتبه‌بندي در مجلس به تصويب مي‌رسد اما هنوز هيچ خبري نيست و به اين بهانه كه بودجه نداريم و لايحه بار مالي دارد، كار را به تعويق مي‌اندازند. يك معلم اصفهاني مي‌گويد: مگر براي اعضاي هيات علمي دانشگاه‌ها نيز اين بهانه‌ها را مي‌آورند؛ حقوق آنها چند برابر ماست و مجلس به دنبال همسان‌سازي نيز هست؛ اما ما هنوز در خم يك كوچه مانده‌ايم و منتظر اجراي رتبه‌بندي هستيم.» از 31 شهريور تا امروز نمايندگان مجلس چند بار در مصاحبه‌هاي‌شان تلاش كرده‌اند تا با تيترهاي «خبر خوش براي فرهنگيان» و «هديه مجلسي‌ها به فرهنگيان» نشان دهند كه رتبه‌بندي را از ياد نبرده‌اند. روز گذشته خانه ملت به نقل از رضا حاجي‌پور، سخنگوي كميسيون آموزش نوشت: «خبر خوشحال‌كننده‌اي كه در آغاز سال تحصيلي جديد براي معلمان عزيز داريم، رتبه‌بندي فرهنگيان است كه در مسير بررسي در صحن علني مجلس قرار دارد و با تصويب آن، قطعا كيفيت آموزش در كشور متحول مي‌شود. كميسيون آموزش ساعت‌هاي زيادي براي اصلاح اين لايحه به نفع معلمان وقت گذاشت و اكنون اين لايحه مهم تحولي براي بررسي در صحن علني در نوبت رسيدگي قرار دارد.» پيش از او هم رييس كميسيون آموزش، تحقيقات و فناوري مجلس گفته بود: « اين لايحه مهم بالاخره پس از بحث‌هاي كارشناسي متعدد راهي صحن علني مجلس شد و از روز (31 شهريور) نمايندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پيشنهادات خود را در سامانه قوانين مجلس براي طرح در صحن ثبت كنند.» اما اين‌بار اولي نيست كه در يك دهه گذشته معلمان «خبر خوش در مورد رتبه‌بندي» شنيده‌اند.
شروع دانشگاه بدون دانشجويان
گروه اجتماعي| «دانشگاه بدون حضور دانشجو معنا و مفهومي ندارد و با حضور دانشجويان دانشگاه شور و نشاط خواهد داشت.» وزير علوم روز گذشته با اين جمله آغاز سال تحصيلي دانشگاهي كشور را با حضور در دانشگاه صنعتي شريف اعلام كرد. محمدعلي زلفي‌گل ابراز اميدواري كرد كه با روند واكسيناسيون حضور دانشجويان در دانشگاه دوباره ميسر شود. روز گذشته سال تحصيلي جديد دانشگاه‌ها آغاز شد؛ به صورت تلفيقي از حضوري و مجازي/ ترم اول امسال دست‌كم براي دانشجويان دوره كارشناسي همچنان مجازي خواهد بود. وزير علوم در مورد روند آموزش در ماه‌هاي پيش رو توضيح داد: «آموزش دانشجويان كارشناسي ارشد و دكتري كه هنوز به مرحله پايان‌نامه و رساله دكتري نرسيدند، مجازي است و براي دانشجويان مقاطع كارشناسي هم فعلا آموزش‌ها حضوري نيست و به صورت مجازي، فعاليت‌ها پيگيري مي‌شود؛ ما تابع دستورات و مصوبات ستاد ملي مقابله با كرونا هستيم و هرچه تصميم بگيرند، موظفيم اجرا كنيم.» او در بخشي از صحبت‌هايش با تاكيد بر اينكه تعداد صندلي‌هاي خالي دانشگاه‌ها رو به افزايش است، ادامه داد: «با توجه به اينكه جمعيت دانشجويي در كشور كاهش پيدا كرده است در نتيجه ما امسال حدود سه ميليون و ۲۰۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌ها خواهيم داشت.» زلفي‌گل به سياست علوم در خصوص تغيير و تحولات مديريتي آموزش عالي نيز به خبرگزاري ايسنا گفت: «به هرحال طبيعي است وقتي دولتي جديد روي كار بيايد سياست جديدي نيز اعمال مي‌شود چرا كه مردم به اين دولت راي داده‌اند و ما بايد براساس آن سياست حركت كنيم. اما وظيفه ما در آموزش عالي صيانت از دستاوردهاي اين عرصه است و تلاش مي‌كنيم كمبودها و چالش‌ها را نيز برطرف نماييم و اميدواريم با كمك دانشگاهيان بتوانيم رتبه اول علمي منطقه را حفظ كنيم و آن را استمرار بخشيم.»