تبلور نه شرقي نه غربي، در جنگ اوكراين
فرزاد آزادي
حمله ر وسيه به اوكراين كه اين روزها سرخط اخبار تمامي رسانه‌هاي دنياست، اگرچه از مدت‌ها قبل قابل پيش‌بيني بود، اما باورپذير نبود. عده‌اي هنوز بهت‌زده اتفاقات اوكراين را تماشا مي‌كنند و اين واقعيت را كه در قرن ۲۱ جنگ به خاك اروپا كشيده شده را باور نمي‌كنند. اينكه روسيه به قصد كشورگشايي به خاك اوكراين حمله كرده يا اينكه اوكراين با تلاش براي پيوستن به ناتو و تمايل به غرب، قصد تحريك روسيه را داشت، كمترين اهميتي را ندارد، مساله اصلي اين است كه امروز اروپا شاهد يك نبرد تقريبا يك‌طرفه است، نبردي كه الزاما روسيه پيروز قطعي آن نيست، اما حتما و قطعا يك نبرد يك‌طرفه است و تا زمان صلح هم بعيد است اين مساله تغيير چنداني داشته باشد. شايد تا انتهاي جنگ اوكراين خيلي مسائل تغيير كند، شايد روسيه برنده اين نبرد نباشد، شايد تلاش‌هاي كشورهاي غربي براي پس گرفتن حق وتوي روسيه نتيجه‌بخش باشد، شايد تحريم‌هاي فلج‌كننده، پوتين و روسيه را از پاي در بياورد، اين احتمالات تقريبا بعيد، ممكن است روزي اتفاق بيفتد، اما از همين روزهاي ابتدايي جنگ، چند مساله به دنيا اثبات شد كه غيرقابل تغييرند. اتفاقاتي كه باعث مي‌شود فارغ از نتيجه جنگ، اين جنگ را مهم‌ترين واقعه سال‌هاي اخير دانست. جنگي كه شايد مناسبات دنياي بين‌الملل را دستخوش تغييرات اساسي كند. مهم‌ترين نكته‌اي كه جنگ اوكراين به تمامي ملت‌ها و دولت‌ها اثبات كرد، اين بود كه استقلال هر كشور، مهم‌ترين مساله است و چرا كشورهاي مستقل هزينه‌هاي سنگيني براي اين استقلال پرداخت مي‌كنند و از خط قرمزهاي خود عدول نمي‌كنند. جمهوري اسلامي ايران به عنوان نماد استقلال در جهان، ساليان سال است در مقابل زورگويي‌هاي بي‌منطق و ناجوانمردانه دول غربي به سردمداري امريكا ايستادگي مي‌كند، چه در هشت سال جنگ تحميلي، چه در ساليان متمادي جنگ اقتصادي.
هر بار به بهانه‌اي و از جبهه‌اي به ايران حمله مي‌كنند، اما جمهوري اسلامي ايران، هرگز ذره‌اي از استقلال خود كوتاه نيامده است. با نگاهي عميق به بحران اوكراين مي‌توان دريافت اگر ايران از ابتداي انقلاب شكوهمند اسلامي، ذره‌اي در مقابل غرب و امريكا كوتاه آمده بود، هرگز عمر اين انقلاب به چهل و اندي سال نمي‌رسيد. وابستگي اوكراين به غرب، باعث شد تا آنها امروز در باتلاق جنگ با روسيه تنها بمانند.
امروز كه اوكراين به اتكاي غرب، در اين بحران فرو رفته، مي‌توان اهميت «نه‌شرقي، نه‌غربي، جمهوري اسلامي» را با عمق جان درك كرد. ايران اسلامي ثابت كرد مي‌توان با دنيا مذاكره كرد، با دنيا معامله كرد، اما هرگز تسليم و واداده نبود. الگوي انقلاب اسلامي، در مقابل كشورهايي مثل اوكراين نشان داد عزت ملي، در سايه استقلال چه معني ژرفي دارد. امروز در حالي ايران مقابل سخت‌ترين تحريم‌ها ايستادگي مي‌كند كه سوئد و فنلاند در مقابل تهديد روسيه براي پيوستن به ناتو، جرات كوچك‌ترين واكنشي را ندارند. اين در حالي است كه بزرگ‌ترين قدرت نظامي جهان، در مقابل ايران حرفي براي گفتن ندارد و حتي با بمباران پايگاه نظامي‌اش در عراق، جرات هيچ واكنشي را ندارد، يا در خليج‌فارس پهپادش به دست نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي سرنگون مي‌شود اما ترجيح مي‌دهد واكنشي به اين موضوع نشان ندهد. عزت ايران اسلامي امروز در سايه استقلال و آزادگي‌اي است كه امام راحل آن را شالوده نظام اسلامي كرد و رهبر فرزانه انقلاب، مدبرانه ساليان سال از آن مراقبت كرد.