در نشست اصلاح‌طلبان با شمخاني و اژه‌اي
چه گذشت؟
نايب‌رييس جبهه اصلاحات
از راهبردهاي عملي براي عبور
از بحران مي‌گويد
گروه سياسي| 18مهرماه بود كه رييس دستگاه قضا از ضرورت گفت‌وگو با طيف‌ها و اقشار مختلف صحبت كرد. اژه‌اي همچنين اعلام كرد آماده شنيدن نظرات و انتقادات طيف‌ها و اقشار مختلف است. اظهارنظري كه بازتاب‌هاي فراواني در ميان فعالان سياسي و احزاب پيدا كرد و از آن استقبال فراواني شد. در همان مقطع نيز اعلام شد كه به زودي نشست‌هايي با طيف‌هاي مختلف سياسي ميان مسوولان ارشد حاكميتي و احزاب سياسي برگزار خواهد شد تا در آن راهكارهاي عملياتي براي برون‌رفت از مشكلات ارايه شود. بر اين اساس، ابتدا روز دوشنبه30آبان‌ماه خبرگزاري برنا خبري را درباره نشست هيات‌رييسه جبهه اصلاحات ايران با حضور چهره‌هايي چون، بهزاد نبوي، جواد امام، محمود صادقي و حسين مرعشي با رييس قوه قضاييه و علي شمخاني منتشر كرد. سپس چهارشنبه 2آذرماه برخي رسانه‌ها به نقل از علي شكوري‌راد جزييات بيشتري را در خصوص محتواي اين ديدار منتشر كردند. هرچند جزييات دقيقي درباره اين ديدار در برنا و اقتصاد نيوز منتشر نشد، اما برخي اخبار حاشيه‌اي حكايت از آن داشت كه ناآرامي‌هاي اخير در كشور باعث شده تا سياست‌گذاران كلان كشور به فكر استفاده از ديدگاه‌هاي سياسي بيفتند. نتيجه اين رويكرد تازه مسوولان تصميم‌ساز، دعوت از برخي چهره‌هاي سياسي اصلاح‌طلب بود. علي شكوري‌راد، سخنگوي جبهه اصلاحات درباره ديدار هيات‌رييسه جبهه اصلاحات با رييس قوه قضاييه و دبير شوراي عالي امنيت ملي به اقتصادنيوز گفت: «در اين ديدار‌ها تحليلي از آنچه اين روز‌ها در ايران جريان دارد ارايه شد. همچنين توضيحاتي درباره خواست‌ها و مطالبات بحق معترضان داده و بر پرهيز از برخورد‌هاي خشن با معترضين و به خصوص به‌كار‌گيري نيرو‌هاي لباس شخصي تاكيد شد.» سخنگوي جبهه اصلاحات تاكيد كرد كه به رسميت شناختن حق اعتراض مردم و اجتناب از اغتشاش ناميدن همه اعتراضات و نيز ايجاد فرصت امن براي طرح اعتراضات مردم به خصوص در دانشگاه‌ها از نكات ديگري بود كه به آن پرداخته شد.»
شكوري‌راد همچنين درباره تاثير‌گذاري اين ديدار گفت: «اعضاي جبهه اصلاحات نظرات خود را با مسوولاني كه ملاقات كردند در ميان گذاشتند و به خصوص در زمينه برخورد با معترضان و بازداشت‌شدگان، هشدارهاي لازم را داده و متذكر شدند كه برخورد با معترضان مي‌بايست برخورد قانوني و دموكراتيك باشد و از هر نوع برخورد خشن اجتناب شود.» وي همچنين درباره ابعاد انتخاباتي اين ديدار، خاطرنشان كرد: «اصلا درباره انتخابات صحبت نشد و اساسا هنوز هيچ رويكردي نسبت به انتخابات در جبهه اصلاحات وجود ندارد.»
جزييات دقيق‌تر از راهبردهايي كه اصلاح‌طلبان روي آن پافشاري مي‌كنند
در همين خصوص فاطمه راكعي نايب‌رييس جبهه اصلاحات در جريان گفت‌وگو با «اعتماد» جزييات دقيق‌تري درباره راهبردهاي پيشنهادي اصلاح‌طلبان براي عبور از چالش پيش رو ارايه كرده و مي‌گويد: «به‌طور كلي اصلاحات به دنبال تحقق مردمسالاري و دموكراسي در كشور است و مبتني بر اين ضرورت مسائل را پيگيري مي‌كند. معتقدم كه سيستم هم بايد با نگاه مردمسالارانه با مردم مواجه شود و مطالبات آنها را محقق كند. هر فرد ايراني بايد آزادانه ديدگاه‌هاي خود را مطرح كند. اينكه آيا عموم جامعه به اين ديدگاه‌ها توجه مي‌كنند يا نه بحث ديگري است.» او ادامه مي‌دهد: «با شناختي كه از شخصيت، منش و روش آقاي خاتمي و نگاه‌شان به مسائل دارم، معتقدم هر حركتي بايد مسالمت‌جويانه باشد تا خوني از دماغ يك ايراني ريخته نشود. آقاي خاتمي فارغ از اينكه در چه پستي حضور دارند، همواره ايران را براي همه ايرانيان خواسته‌اند. اصلاح‌طلبان نيز مبتني بر اين رويكرد فكري، راهبردهاي خود را براي عبور از بحران ارايه مي‌كنند.» او تاكيد مي‌كند: «اگر هيات‌رييسه جبهه اصلاحات ديداري با آقايان اژه‌اي و شمخاني داشته‌اند، تلاش كرده‌اند تا اين رويكرد همگرايانه را به گوش مسوولان تصميم‌ساز كشور برسانند. بيانيه آقاي خاتمي و پس از آن بيانيه جبهه اصلاحات در راستاي اين رويكرد كلي ارايه شده‌اند كه كشور به سمت دموكراسي، افزايش مشاركت‌هاي عمومي، مدارا، شايسته‌سالاري، تعامل و تنش‌زدايي گام بردارد.»
راكعي در پاسخ به اين پرسش كه آيا نشانه‌اي از توجه مسوولان حاكميتي به اين مطالبات مشاهده شده است، مي‌گويد: «بر اساس گزارشي كه به جبهه اصلاحات ارايه شده در اين نشست به عدم رفتارهاي تند و خشن از سوي حاكميت تاكيد شده است. ضمن اينكه عنوان شده بايد مطالبات مردم شنيده شود. پس از مرگ دردناك مهسا اميني، زنان، دختران و جوانان ايراني، نسبت به اين رخداد همذات‌پنداري كرده و خواستار پاسخگويي مسوولان به اين حركت‌هاي خشن شدند. جبهه اصلاحات معتقد است از آغاز اگر يك عذرخواهي ساده صورت مي‌گرفت، بسياري از مشكلات بعدي رخ نمي‌دادند. اما سيستم تن به عذرخواهي، دلجويي از مردم و مجازات مقصران خودداري كرد و كار به جايي رسيد كه بيش از 70 روز هنوز تجمعات اعتراضي ادامه دارد.» نايب‌رييس جبهه اصلاحات با اشاره به اينكه بخش انبوهي از خانواده‌ها هنوز به اصلاحات اعتقاد دارند، ادامه مي‌دهد: «چكيده صحبت‌هاي ما اين است كه همه بايد به حاكميت قانون تن دهند. دانشگاه‌ها و دانشجويان بايد آزادي بيان و پس از بيان داشته باشند. محصوران آزادشده و زمينه اعمال اصلاحات لازم در قانون اساسي فراهم شود. به نظر مي‌رسد ميزبانان اين نشست نيز خواستار ارايه پيشنهادات مصداقي از سوي اصلاح‌طلبان شده‌اند. اصلاح‌طلبان نيز در بيانيه خود تاكيد كرده‌اند كه پيشنهادات اصلاحي خود را در آينده ارايه مي‌كنند. بنابراين در ادامه پيشنهادات به صورت مصداقي ارايه مي‌شوند.» راكعي با اشاره به اينكه اين رويكردهاي مشاركت جويانه به اين معنا نيست كه اصلاح‌طلبان از مطالبات مردم كوتاه آمده باشند، مي‌گويد: «ذات و بنيان جنبش اصلاح‌طلبي با همراهي مردم گره خورده است. اصلاحات وقتي بحث مدارا را مطرح مي‌كند به اين معنا است كه همه طيف‌ها و گروه‌ها بايد امكان و اجازه اظهارنظر را داشته باشند. اقوام، گروه‌ها، اديان، قوميت‌هاي مختلف در كشورمان بايد در لواي قانون امكان زندگي آزاد را داشته باشند. كشور بايد به سمت توسعه حركت كند و الگوي توسعه ايراني بايد با حضور همه طيف‌ها و گروه‌ها تدوين شود. در اين مدل اجرايي، تنها خط قرمز موجود تندروي و خشونت است. همه در برابر قانون يكي هستند و هيچ فرد و جراني فراتر از قانون وجود ندارد. امروز شايد براي آشتي دير شده باشد، اما براي عبور از بحران و خونريزي‌هاي بيشتري هنوز فرصت وجود دارد.» براساس اظهارات علي شكوري‌راد سخنگوي جبهه و سپس فاطمه راكعي نايب‌رييس دوم جبهه اصلاحات، احتمالا فاز بعدي اين ديدار، ارايه راهكارهاي مصداقي براي عبور از بحران خواهد بود؛ راهكارهايي كه بايد ديد آيا از سوي مسوولان قوا مورد توجه قرار مي‌گيرد يا اينكه پس از فرو كش كردن بحران، دوباره «در» براي مسوولان بر همان «پاشنه» سابق مي‌چرخد؟