فرشاد مومني، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي و حسين راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س) در دومين نامه سرگشاده خود به مسعود پزشكيان با تاكيد بر اينكه يكي از انتظارات برآمده از حضور جنابعالي اين است كه اعتماد خود را به جوانان آشكار كنيد و البته نه جوانان وابسته به برندگان سياست‌هاي سي‌و‌پنج سال گذشته، يادآور شدند: تنها راه خروج كشور از بحران اقتصادي و سياه‌چاله‌هاي فساد و غلبه بر ائتلاف غالب ضد منافع مردم بسيج ظرفيت‌هاي داخلي و اجراي يك برنامه دقيق و باكيفيت توسعه است و تنها در اين صورت است كه معجزه مشاركت مردم و معجزه شكست تحريم‌كنندگان را همگان شاهد خواهند بود.
چند هشدار اميدبخش
در دومين نامه سرگشاده اين اقتصاددانان آمده است: دو عنصر كليدي نامه نخست اين نويسندگان به جنابعالي عبارت بودند از اينكه: (1) جنابعالي تنها وام‌دار مردم هستيد و نه احزاب سياسي و باندهاي قدرت و (2) براي اصلاحات اقتصادي نيازمند يك برنامه دقيق و باكيفيت هستيد.
نحوه انتخاب وزرا، نسبتي با وعده‌هاي انتخاباتي ندارد
اين دو اقتصاددان در نامه خود عنوان كرده‌اند: به‌رغم زحمات زيادي كه چه در كارگروه‌هاي انتخاب وزرا و مديران پيشنهادي دولت چهاردهم صورت گرفته و چه در آنچه تحت عنوان بيانيه اقتصادي: جمع‌بندي موضع اعلامي دكتر پزشكيان و مشاوران اقتصادي در فضاي مجازي نشر داده شده است - و مشخص نيست كه آيا يك پيش‌نويس پيشنهادي است يا يك متن نهايي - آسيب‌پذيري‌ها وخطاهاي فاحش از نظر بينش و نگرش و غفلت از تجربه‌هاي تاريخي ايراني و بين‌المللي، اولويت را نه در منافع مردم كه در منافع باندهاي مافيايي و بخش‌هاي غير مولد جست‌وجو كردند. به طرز چشمگيري نمايان و بديهي است كه اين شيوه نگاه به برنامه و تلاش براي تعيين اعضاي دولت چهاردهم، هيچ نسبتي با وعده‌هاي جنابعالي در مناظره‌ها و گفت‌وگو‌هاي انتخاباتي ندارد و اين نگراني را به وجود مي‌آورد كه دولت چهاردهم در دامي بيفتد كه دولت‌هاي سي‌و‌پنج سال گذشته فرو افتادند و آن اينكه دولت‌هاي مختلف با شعارهاي متفاوت و وعده‌هاي بهبود وضعيت معيشت و ارتقاي رفاه مردم آمدند، اما همگي در تله برنامه‌هاي شكست خورده تعديل ساختاري به ويژه تضعيف ارزش پول ملي، خصوصي‌سازي‌ها و آزادسازي‌هاي نابساماني‌ساز و فساد‌آفرين سقوط كردند، چراكه به ظرفيت‌هاي نهادي كشور توجه نداشتند.
برنامه‌ها، تداوم شوك درماني گذشته است
در بند سوم اين نامه آمده است: مهم‌ترين تصميم براي يك برنامه اقتصادي باكيفيت در شرايط كنوني كشور تعيين روندهايي است كه بايد متوقف شوند، اما مطالب مطروحه از سوي كساني كه با جنابعالي به تفاهم‌هايي رسيده‌اند و به نام شما سند منتشر يا اظهارنظر مي‌كنند، تداوم شوك درماني‌هاي سي‌و‌پنج سال گذشته است كه در تعارض مستقيم با وعده‌هاي مطروحه جنابعالي در پرهيز اكيد از شوك درماني و حمايت از عامه مردم و به ويژه طبقات محروم جامعه است. براي تحقق وعده‌هاي مردمي خود بايد چنين صداهايي را حذف كنيد، چون آنها نمايندگان منافع كساني هستند كه سودهاي نجومي به قيمت فلاكت مردم را جست‌وجو مي‌كنند.
باطل شدن حكم اف‌‌اي‌تي‌اف به رونق واردات و مصرف مي‌انجامد، اگر...
به گفته اين دو اقتصاددان ركن كليدي و تكميل‌كننده هر برنامه موفق تعيين تكليف درباره روندهايي است كه بايد ايجاد شوند. تمام گزارش‌هاي رسمي نشان‌دهنده اين نكته هستند كه مهلك‌ترين ضربه‌ها به بنيه توليد ملي وارد شده است و با توسعه سفته‌بازي و سوداگري نابرابري و فقر گسترش يافته امنيت اجتماعي و ملي به مخاطره افتاده و به همين دليل فشارهاي بيروني به ويژه تحريم‌ها جامعه را به شدت آسيب‌پذير كرده است. بارها اين نكته را يادآور سياستگذاران عالي كشور شده‌ايم كه چنانچه توليد ملي و به ويژه توليد صنايع داخلي محور فعاليت‌هاي اقتصادي كشور قرار گيرد، اثربخشي فشارهاي خارجي تحريم‌كننده‌ها به حداقل مي‌رسد و آنها را وادار به تجديدنظر در سياست‌هاي ظالمانه خود خواهد كرد و چه بسا اين‌بار حسب تجربه دوره پهلوي از درب ديگري وارد شوند و از سر دوستي بكوشند مانع از تلاش‌هاي صنعتي شدن كشور شوند. شواهد پرشماري از اين موارد وجود دارد كه تنها به عنوان شاهدي بر اين مدعا به توليد بنزين در داخل اشاره مي‌كنيم كه وقتي اين حركت در داخل آغاز شد تحريم فروش بنزين به كشور را متوقف كردند. چنانچه اصالت به ظرفيت‌هاي داخلي و دروني جامعه داده نشود، باطل شدن حكم اف‌‌اي‌تي‌اف تنها به رونق هر چه بيشتر مناسبات مشوق واردات و مصرف و نه توليد مي‌انجامد، كما اينكه در دوران پسابرجام چنين شد.
سه ستون براي تقويت بنيه توليد ملي
فرشاد مومني و حسين راغفر در نامه خود عنوان كرده‌اند، محور قرار دادن تقويت بنيه توليد ملي سه ستون دارد: 1- بالا بردن هزينه‌هاي مفت‌خوارگي و اقتصاد انگلي؛ 2- تدوين برنامه ملي مبارزه با فساد به صورت پيشگيرانه؛ 3- برنامه ارتقاي بنيه توليد فناورانه و صنايع نوظهور. شوك درماني، رهاسازي و اختصاصي‌سازي دارايي‌هاي عمومي و بنگاه‌هاي بخش عمومي به دوستان و رفقا، دشمنان اين سه ركن ارتقاي بنيه توليد ملي و بزرگ‌ترين محرك‌هاي ضدتوسعه و ضدعدالت در كشور هستند.
به نام مشاركت مردم، ذي‌نفع‌ها را فراخوانده‌اند
در بند ششم اين نامه آمده: آنچه تاكنون در شيوه گزينش مديران وزراي اقتصادي پيشنهادي رخ داده مصداق بارز اكل از قفاست يعني به نام مشاركت مردم، راهي گشوده شده است كه در برخي موارد عريان ذي‌نفع‌ها را فراخوانده‌اند تا فرد يا افراد مناسب با منافع خودشان را تعيين كنند و جز در موارد استثنايي شواهد قوي از تلاش براي استمرار و بازسازي مناسبات گذشته كاملا مشهود است. يكي از انتظارات برآمده از حضور جنابعالي اين است كه اعتماد خود را به جوانان آشكار كنيد - و البته نه جوانان وابسته به برندگان سياست‌هاي سي‌و‌پنج سال گذشته- همان‌طور كه دوباره نبايد برگرديم به كابينه سالمندان. در كشوري كه فاقد احزاب ريشه‌دار و قدرتمند است بدون حضور نمايندگان واقعي مردم و به ويژه جوانان شعار مشاركت از محتوا تهي و نتايج آن تنها نصيب همان برنده‌ها و گروه‌هاي ذي‌نفع مي‌شود. در ارجاع كارشناسي نبايد مجددا به بازيگران درون قدرت فرصت تداوم سياست‌هاي شكست‌خورده گذشته را داد.
يك توصيه مهم براي فرآيند گزينش افراد
اين دو اقتصاددان به پزشكيان توصيه كرده‌اند تا فرآيند گزينش افراد پيشنهادي براي مديريت‌هاي كلان كشور از طريق جلسات ارزيابي برنامه‌هاي پيشنهادي افراد منتخب و به صورت شفاف در معرض ارزيابي عموم صورت گيرد تا مردم از چگونگي انتخاب افراد و ارزيابي برنامه‌هاي آنها مطلع شوند.
هزينه پذيرفتن مسووليت‌ها را بالا ببريد تا به ولنگاري‌ها خاتمه داده شود
به گفته اين دو اقتصاددان، در چارچوب سنت مالوفِ سياست‌هاي گذشته، مشقت‌ها و هزينه‌هاي برنامه‌هاي غلط و مخرب متوجه عموم مردم و به ويژه طبقات محروم جامعه و آسودگي‌ها و منافع آنها براي ذي‌نفعان خاص بوده است. جنابعالي اين‌بار از دولت خودتان آغاز بفرماييد به اين معنا كه هزينه‌هاي سياست‌ها را مديران دولتي متحمل شوند و اگر منافعي در اين سياست‌ها نهفته است بين مردم توزيع كنند. در دولت سيزدهم با حذف ارز ترجيحي 4200 توماني زندگي ده‌ها ميليون نفر از مردم را دچار مصيبت و از هم‌گسيختگي كردند، اما مسوولان گزافه‌گوي كه بعضا آگاه يا ناخودآگاه كارگزاران منافع انحصارها هستند و از اين طريق رانت‌هاي بزرگي از كيسه عموم مردم به جيب دوستان خود فرو كردند هزينه‌اي نپرداختند؛ بايد هزينه پذيرفتن مسووليت‌ها را بالا ببريد تا به ولنگاري‌ها خاتمه داده شود، وعده‌اي كه جنابعالي در مناظره‌هاي انتخاباتي بر آن تاكيد فرموديد.
سياست‌هاي تورم‌زا، اشتغال‌زدا و نابرابرساز را متوقف كنيد
آنها همچنين از پزشكيان درخواست كرده‌اند تا سياست‌هاي تورم‌زا، اشتغال‌زدا و نابرابري‌سازي كه برندگان آنها تنها گروه قليلي از افراد درون قدرت هستند را متوقف كند تا باب اميد در مقابل آسيب‌خوردگان اين سياست‌ها گشوده شود. سيل خروج سرمايه‌هاي انساني و مادي بدون اصلاح فضاي اقتصادي كشور متوقف نمي‌شود. اگر قرار باشد رياضت بيشتري بر مردم تحميل شود نخست از هزينه‌هاي غيرضروري و تشريفاتي دولت و نهادهاي قدرت- ثروت بكاهيد.
مافياهاي رسانه‌اي در حال فضا‌سازي كاذب و دروغين هستند
اين دو اقتصاددان اضافه كرده‌اند: مافياهاي رسانه‌اي وابسته به كانون‌هاي قدرت و ثروت در حال فضا‌سازي‌هاي كاذب و دروغين هستند تا فرصت‌هاي غارت خود و اربابان را تداوم بخشند. در سال‌هاي اوليه دهه 1390 دولت نهم امريكا اعلام كرد كه قصد حمله به سوريه را دارد و هر كشوري هم از آن كشور حمايت كند، طرف جنگ با ما خواهد بود. هراس حاصل از سايه جنگ بر سر كشور انتظارات عمومي را به شدت تحت تاثير قرار داد و حباب بزرگي در ارز و بسياري از دارايي‌ها به وجود آورد. وقتي دولت دهم به كار خود خاتمه داد فشار سايه جنگ مرتفع و حباب آينده‌هراسي تا حدودي تخليه شد، به‌طوري كه قيمت ارز روند كاهشي به خود گرفت و وقتي به 3 هزار تومان رسيد، رييس بانك مركزي دولت يازدهم رسما اعلام داشت كه اجازه كاهش بيشتر را نخواهد داد. اكنون اين سقوط شديد قيمت ارز در آن زمان را بعضي از مافياها به حساب افراد معين مورد نظر گذاشته‌اند و نه حتي به دولت وقت منتسب نمي‌كنند كه اين يكي از كثيف‌ترين دروغ‌هايي است كه به مردم تحويل داده‌اند.
ظرفيت‌هاي داخلي را براي اجراي
يك برنامه باكيفيت توسعه به كار بگيريد
به گفته اين اقتصاددان‌ها تنها راه خروج كشور از بحران اقتصادي و سياه‌چاله‌هاي فساد و غلبه بر ائتلاف غالب ضد منافع مردم، بسيج ظرفيت‌هاي داخلي و اجراي يك برنامه دقيق و باكيفيت توسعه است و تنها در اين صورت است كه معجزه مشاركت مردم و معجزه شكست تحريم‌كنندگان را همگان شاهد خواهند بود. دانشگاه‌هاي كشور در انتظارند شاهد قطع يد مافياهاي قدرت - ثروت باشند تا به كمك شما بيايند و همه ايثارهاي گذشته خود را به ميدان آورند. براي تدوين چنين برنامه‌اي و توقف روندهاي مخرب موجود ذخيره دانايي موجود كشور كافي است مشروط بر اينكه جديت و صلابت از سوي جنابعالي مشاهده شود.
تا زماني كه مناسبات رانتي حاكم باشد، اساس بر ستيز و حذف است
آنها در بند نهايي نامه سرگشاده خود به پزشكيان مي‌گويند: تا زماني كه مناسبات رانتي حاكم است اساس بر مناسبات محرك‌‌ستيز و حذف استوار است. اگر جنابعالي اين مناسبات را بر اساس توليد، خلاقيت و نوآوري و ضابطه‌مندي استوار فرماييد انگيزه‌هاي اعتلابخش مبتني بر همكاري را شاهد خواهيم بود و دست خدا آثار خود را با جماعت نشان خواهد داد. ما براي راستگويي، پاكدامني و ساده‌زيستي و اهتمام جدي بر وفاي به عهد شما حساب جدي باز كرده‌ايم.