ديوانه از قفس پريد
ديوانه از قفس پريد محصول 1975 از ساختههاي ميلوش فورمن با بازي جك نيكلسون است. عنوان اصلي اين فيلم در واقع «پرواز برفراز آشيانه فاخته» است اما در ايران با عنوان ديوانه از قفس پريد شناخته ميشود. ميلوش فورمن بر اساس رماني نوشته كن كيسي ساخت اين فيلم را آغاز كرد و در فهرست 250 فيلم برتر بانك اينترنتي اطلاعات فيلمها، جزو 20 فيلم برتر قرار دارد.
«ديوانه از قفس پريد» در چهل و هشتمين دوره اسكار در سال 1975 توانست 5 جايزه اصلي را از آن خود كند. جايزه بهترين فيلم بفتا در سال 1976 و بهترين درام گلدن گلوب در همان سال از ديگر جايزههايي است كه فورمن براي اين فيلم دريافت كرده است.
فيلم در فضاي گرگ و ميش صبح شروع شده و در فضاي گرگ و ميش صبح تمام ميشود.
«ديوانه از قفس پريد» روايت رندل مك مورفي در سال ۱۹۶۳ است كه به اتهام داشتن رابطه جنسي با دختري پانزده ساله (كه در ايالات متحده جرم سنگيني محسوب ميشود) دستگير ميشود. اما از آنجا كه بايد محكوميتش را با اعمال شاقه بگذراند او (كه نقشش را جك نيكلسون ايفا ميكند) تمارض به داشتن بيماري رواني ميكند و براي بررسي وضعيت روانياش به بيمارستان ايالتي فرستاده ميشود. اما مك مورفي در تيمارستان، با مقررات سخت تيمارستان كه توسط زن سرپرستاري (پرستار راچد با بازي لوئيز فلچر) اعمال ميشود، مخالفت ميكند و حتي يكبار به همراه ساير بيماران اقدام به فرار ميكنند اما دوباره به بيمارستان رواني برگردانده ميشوند. اين مخالفتها باعث دشمني سرپرستار با او ميشود و پس از جدالي بين مك مورفي و برخي دوستانش با سرپرستار، جدالكنندگان را به بخشي ميفرستند كه به آنها شوك الكتريكي وارد ميشود. بعد از وارد كردن شوك الكتريكي به سر او، وي در تصميمش براي فرار مجدد مصممتر ميشود.
اين فيلم تلفيق هنر و تجربه گرايي سينماي اروپا (ميلوش فورمن اهل چك است) با نظم و داستانسرايي امريكايي، به شاهكاري تبديل شده است. يكي از تاثيرات ميلوش فورمن در فيلمنامه تلاش براي تبديل ساختار روايي به ساختار روايي اپيزوديك است كه از ويژگيهاي سينماي هنري اروپا در برابر سينماي كلاسيك امريكا به شمار ميرود. همچنين از ديگر تمهيدات «فورمن» در ساختار روايي اين است كه فيلم مدام در ميان صحنههاي دراماتيك و غيردراماتيك در جريان است. فورمن در صحنههاي دراماتيك اغلب از تدوين سريع و كلوزآپ استفاده ميكند و در صحنههاي غيردراماتيك براي القاي حالت سكون اغلب از برداشتهاي بدون كات به همراه كلوزآپ.