به اصول اوليه خبري بازگرديم
نازنين متيننيا
خبر شكايت شش وكيل دادگستري از بازپرسي كه حكم فيلترينگ تلگرام را صادر كرد، يكي از مهمترين خبرهاي عصر روز يكشنبه بود. كاربران در فضاي مجازي و همان تلگرامي كه حالا با فيلترشكنها از آن استفاده ميكنند، فارغ از پيدا كردن نام و نشاني اين شش وكيل دادگستري، خبر را دست به دست كردند و با هيجان از آنها گفتند. اما آيا واقعيت اين خبر هم به همان هيجانانگيزي است كه مخاطبها در برخورد اوليه با آن داشتند؟ آيا بدون دانستن نام و نشان وكلايي كه لباس شكايت پوشيدهاند، ميشود به اين خبرها دلخوش كرد و اميدوار بود كه بالاخره افرادي پيدا شدهاند تا حقوق مردم را پيگيري كنند؟آيا رسانهها هم در مواجهه با اين خبر، بايد ذوقزده شوند و آن را دست به دست كنند و با تيترهاي خاص و پردازش ژورناليستي آن را در كانون توجه قرار دهند؟
واقعيت اين است كه در وهله اول و با نگاهي هيجانزده، جواب تمام اين سوالها ميتواند مثبت باشد. اما اگر كمي از خبرها و هيجانات روزمره فاصله بگيريم، چنين واكنشهايي يك جوزدگي رسانهاي بيشتر نيست. وقتي نام وكلاي شاكي اعلام نميشود و تنها وكيلي كه تا اين لحظه نام خود را به عنوان شاكي اصلي اعلام كرده در صفحه مجازي خود از همراهي با دولت بهار ميگويد و عكسهايش را با محمود احمدينژاد منتشر ميكند، برخورد با خبرهايي از اين دست نبايد با هيجان و ذوقزدگي همراه باشد. چون به همان اندازه كه فيلترينگ تلگرام در اين روزها احساسات عمومي را تحتتاثير قرار داده، عدهاي هم مشغول استفاده از همين فضاي احساسي شكل گرفته هستند و هرلحظه با پروژهاي و برنامهاي ميتوانند از اين احساسات به نفع منافع گروهي و قدرتطلبيهاي جناحي در متن جامعه استفاده كنند.
بهترين راه و منش در اين روزهاي پراز التهابهاي ساختگي و هياهوهاي خبري، فاصله گرفتن از خبرها و هياهوهاي اينچنيني و پرسيدن «چرا» درباره رفتار چهرههاي مختلف است؛ همان قانون اولي كه سركلاسهاي روزنامهنگاري به دانشجويان اين رشته درس ميدهند و از آنها ميخواهند هميشه و همواره دو كلمه «چرا» و «چگونه» را فراموش نكنند تا گزارشها و خبرها، شفاف، صادق و صحيح به دست مردم برسد و عاري از منفعتطلبي جريانهاي خاص باشد.