فضاي رقابت منصفانه نيست
فرهاد يغمايي
دانشگاه گلستان اخيرا وارد مرحله توليد بخشي از كالاهاي حوزه فني و مهندسي شده كه تا پيش از اين از خارج كشور وارد مي‌شدند. اين موفقيت‌هايي است كه از سوي ما حاصل شده و با بحث تلاش براي افزايش توليد ملي در ارتباط است. اما يك نكته را در اين ميان نبايد ناگفته گذاشت؛ مراجعه از سوي صنعت و بخش‌هاي مختلف به دانشگاه در شهرهاي كوچك‌تر هنوز در حد انتظار نيست، هنوز اعتماد لازم به اين مراكز ايجاد نشده است. شايد در تهران و دانشگاه‌هاي بزرگ‌تر درخواست مشاوره و حضور در پروسه توليد كالا از سوي بخش دولتي و خصوصي به سمت دانشگاه‌ها در جريان باشد اما اين جريان در شهرهاي كوچك‌تر يا وجود ندارد يا بسيار ناچيز است. مراجعه به دانشگاه گهگاه و به صورت موردي وجود دارد، هستند كساني كه مشكلات كار را به دانشگاه‌هايي مانند ما مي‌آورند و به دنبال راهكار مي‌گردند اما به محض اينكه نوبت به واگذاري كارها و پروژه‌ها مي‌رسد، مسير به سمت دانشگاه‌هاي تهران و دانشگاه‌هاي بزرگ تغيير پيدا مي‌كند. دانشگاه‌هاي كوچك‌تر و رده دوم و سوم كمتر بخت اين را دارند كه تا مرحله واگذاري كار اين شركت‌ها و صنايع را همراهي كنند.
همه بحث واگذاري كار به دانشگاه‌هاي تهران در حالي در جريان است كه توانمندي و استعداد به دست گرفتن امور در دانشگاه‌هاي كوچك‌تر هم وجود دارد. صادقانه‌تر اگر بخواهيم توصيف كنيم مي‌شود گفت كه دست‌هايي وجود دارند كه نمي‌گذارند اين پروژه‌ها به سمت دانشگاه‌هاي كوچك بيايند. عمدتا شركت‌هاي تحقيقاتي ثبت‌شده در تهران از راه مي‌رسند و كارها را مي‌گيرند؛ شركت‌هايي كه در حكم واسطه كارها را از آن خود مي‌كنند و در بسياري از موارد هم، اجرا و رفع مشكل را مجددا برون‌سپاري مي‌كنند. اين اتفاقي است شبيه به آنچه در كارهاي بزرگ ساخت وساز رخ مي‌دهد. قراردادي را مي‌بندند و بعد ساخت ديوار را به جايي واگذار مي‌كنند و ساخت سوله و... را به جايي ديگر. رقابت كردن در چنين شرايطي رقابت منصفانه‌اي نيست در حالي كه در دانشگاه‌هاي كوچك نيروهاي جوان و مستعد بسياري وجود دارند كه اگر كار به آنها سپرده شود به خوبي از عهده انجام آن برمي‌آيند. براي حل اين موضوع بايد از بالا محدوديت‌هايي وضع شود. به عنوان مثال در استان گلستان بحث پدافند غيرعامل مطرح شد تا براي افق و چشم‌اندازش برنامه‌ريزي شود. دانشگاه ما براي در دست گرفتن كار پروپوزال داد و پيشنهادش مورد موافقت قرار گرفت اما كار در نهايت به تهران سپرده شد. جالب است رييس كارگروه پدافند غيرعامل در سطح آموزش عالي دانشگاه گلستان است. چرا؟ چون اين واگذاري‌ها بر اساس امتيازات دانشگاه‌ها و موسسات انجام مي‌شود و اينجا است كه مراكز با سابقه طولاني‌تر و قدمت و تراز دانشگاه در نظر گرفته مي‌شوند. اين داستان براي ما حكايت مرغ و تخم‌مرغ شده است، معلوم است كه دانشگاه‌هاي جوان‌تر نمي‌توانند در امتيازاتي مانند تجربه و قدمت و تراز با دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي بزرگ‌تر و قديمي‌تر رقابت كنند و در مقابل تا پروژه‌هايي از اين دست را انجام ندهند، نمي‌توانند به بار امتيازات خود اضافه كنند.
دانشگاه گلستان در حوزه‌هاي گسترده‌اي فعاليت دارد، مي‌تواند باري از دوش مسائل اجتماعي استان بردارد، مي‌تواند در مسائل فني و مهندسي وارد شود و نيروهاي دانشگاهي همه اين كارها را با رقم‌هاي پايين مي‌توانند اجرا كنند. تا همين‌جا وبا وجود همه مشكلات هم همكاران هيات علمي ما با ارايه پروپوزال‌هايي در حال فعاليت در پروژه‌هايي مانند طرح سلامت در سطح ملي هستند و طرح‌هايي داريم كه اميدواريم به مرحله اجرا برسند. رييس دانشگاه گلستان