اعتماد كنيد
مجيدرضا حريري
اين روزها بسياري از فعالان رسانه در تماسهايي كه داشتهاند، اين سوال را ميپرسند كه سرنوشت بخش خصوصي پس از خروج امريكا از برجام چه خواهد شد؟ آيا ميتوان به اروپا اعتماد كرد؟ آيا نياز است نگاه به شرق تعريف شود؟ تمامي اين سوالها نشان از آن دارد كه پس از برجام بخش خصوصي به يكي از بازيگران اصلي اقتصاد ايران تبديل شده است؛ از اين رو با توجه به شرايط كنوني و ريسكهايي كه در روابط بينالمللي منجر به كاهش تمايل براي برقراري روابط تجاري با كشور شده، بخش خصوصي ميتواند از طريق ايجاد هماهنگيهايي با نهادهاي بينالمللي براي لابيگريهايي كه در حال حاضر دولت نميتواند حضور داشته باشد وارد عمل شود. اگر قرار است فعالان اين بخش به عنوان سفراي اقتصادي كشور وارد مباحثه با طرفهاي اروپايي خود شوند بايد ديد به چه زيربناها و شرايط اوليهاي نيازمندند. لازم است قبل از هراقدامي پالايش اين بخش از افراد سودجويي است كه ممكن است منافع كلان را به منافع خود ترجيح دهند و همچنين بايد اين اطمينان بين حكومت و بخش خصوصي ايجاد شود كه فعالان اين بخش توانايي كافي را دارند تا هرجا دولتيها نتوانند حضور يابند وارد عمل شوند. فعالان بخش خصوصي اين ايراد را به دولتمردان دارند كه چرا بخش خصوصي نميتواند به طور مستقل وارد ديپلماسي اقتصادي شود؟ اتاق بازرگاني، اصناف و تعاون نتوانستهاند دراين زمينه موفق عمل كنند. اينكه يك مقام دولتي به هر كشوري كه مسافرت ميكند يكي ازاعضاي اتاق نيز حضورداشته باشند اتفاق خوشايندي است ولي قرارنيست به همين ختم شود؛ ديپلماسي تجاري بخش خصوصي بايد به طور فعال روي كار بيايد، آن هم در زمينههايي كه بخش دولتي خود نخواسته است وارد شود يا مصلحت را در اين ديده است. قبل ازهراقدامي چه از طرف دولت و چه بخش خصوصي بايد ديد آيا حركت به سمت صنايع كوچك و متوسط با همكاري اروپاييها ميتواند منافع كشوررا تامين كند يا خير؟ بخشي از مسائل ما با اروپا دررابطه با قراردادهاي توتال و ايرباس وغيره است كه با توجه به شرايط كنوني به نظر نميرسد آزادي عمل چشمگيري در اين رابطه داشته باشد. اروپا به دنبال منفعت اقتصادي خود خواهد بود و بيشتر از اينكه حامي فعاليتهاي اقتصادي ما باشد به عنوان يك حمايتگر لفظي حضور خواهد داشت، چراكه به دنبال منافع بنگاهي خود خواهد بود و قبول اينكه به خاطربقاي روابط اقتصادي خود با كشوري كه 0.5درصد از اقتصاد جهاني را تشكيل ميدهد از امريكايي كه بيش از25درصد از اقتصاد بينالملل را در دست دارد چشمپوشي كند كمي خوشبينانه است. البته بحث ديگري كه دراين رابطه مطرح است مربوط به روابط بين بانكي است. با توجه به موضعگيري ترامپ در رابطه با ايران، هر شركتي كه بخواهد با يك طرف ايراني وارد مراوده شود بايد ريسك مقابله و تحريم از طرف امريكا را بپذيرد. نايبرييس اتاق بازرگاني ايران و چين