ترامپ در گفت‌وگو با فاكس‌نيوز
به اوپك، اروپا و ايران حمله كرد
نگراني از شوك نفتي نوامبر
شهاب شهسواري
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا روز يكشنبه در گفت‌وگويي اختصاصي با فاكس‌نيوز اعتراف كرد سياستش براي رويارويي با ايران و خروج از برجام، عامل بروز مشكلاتي براي امريكا شده است. افزايش قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني به دليل نگراني كشورهاي جهان از اثر تحريم‌هاي امريكا عليه ايران، ممكن است باعث شود جمهوري‌خواهان هوادار ترامپ، اكثريت خود را در انتخابات ماه نوامبر كنگره از دست بدهند. طي هفته‌هاي گذشته، افزايش قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني باعث بالا رفتن قيمت سوخت در خاك امريكا شده است، موضوعي كه به نوشته رويترز «باعث سر درد براي دونالد ترامپ شده است. » ترامپ كه اميدوار است انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره در پاييز سال جاري بتواند اكثريت جمهوري‌خواهان هوادار او را در سنا و مجلس نمايندگان حفظ كند، از افزايش قيمت نفت خام و اثر آن بر افكار عمومي امريكا احساس خطر مي‌كند. نفت خام در بازارهاي جهاني طي هفته گذشته با رشد قيمت مواجه شده است و به نزديك 80 دلار در هر بشكه رسيده و قيمت سوخت را در جايگاه‌هاي سوخت خصوصي امريكا افزايش داده است. ترامپ اصرار دارد كه صادرات نفت خام ايران بايد با بازگشت تحريم‌هاي ثانويه امريكا در ماه آبان به صفر برسد و همزمان عربستان سعودي و كشورهاي ديگر عضو اوپك بايد حذف نفت خام ايران از بازار جهاني را جبران كنند.
فشار دو ميليون بشكه‌اي به رياض
ترامپ با اشاره به اثر تحريم‌ها بر خروج نفت ايران از بازارهاي جهاني گفت: «فراموش نكنيد كه يكي از عواقب منفي توافق ايران اين بود كه يك بخش بزرگي از نفت را از دست مي‌دهيم و آنها [عربستان سعودي] بايد آن را جبران كنند. فكر مي‌كنيد بزرگ‌ترين دشمن آنها كيست؟ ايران! خب، وقتي به اين فكر كنيد، ايران بزرگ‌ترين دشمن آنهاست و آنها هم مجبورند كه اين كار را بكنند.» ترامپ چند روز پيش در پيامي در توييتر خود نوشته‌بود كه پادشاه عربستان در گفت‌وگوي تلفني با او پذيرفته كه توليد نفت خود را 2 ميليون بشكه در روز افزايش دهد. هرچند اين ادعاي ترامپ با ترديد كارشناسان مواجه شد كه معتقد بودند عربستان چنين ظرفيت مازادي براي توليد ندارد. ساعاتي بعد از توييت دونالد ترامپ، كاخ سفيد در بيانيه‌اي در مورد جزييات گفت‌وگوي تلفني رييس‌جمهور امريكا با پادشاه عربستان، ادعاي ترامپ را اصلاح كرد و از قول سلمان بن عبدالعزيز نوشت كه «عربستان در صورت نياز آماده افزايش توليد نفت خام خود است. » با اين حال روز يكشنبه رييس‌جمهور امريكا بار ديگر تاكيد كرد كه از عربستان مي‌خواهد تا كمبود نفت را بر اثر كاهش ادعايي صادرات نفت خام ايران، به ازاي كمك امريكا در رويارويي رياض با تهران، جبران كند. ترامپ در اين مصاحبه گفت: «من رابطه بسياري صميمانه‌اي با پادشاه عربستان، وليعهد اين كشور و اطرافيان آنها دارم و قطعا آنها توليد خود را افزايش خواهند داد. »
حمله به اوپك
ترامپ كه به نظر مي‌رسد به‌شدت نسبت به افزايش قيمت نفت خام در بازارهاي جهان و اثر آن در افكار عمومي امريكا نگران است در اين مصاحبه گفت: «من صد در صد اطمينان دارم كه اوپك در قيمت‌ها دخالت مي‌كند. بايد اين كار را متوقف كنند، چرا كه ما از آن كشورها حفاظت مي‌كنيم، بسياري از آنها، اوپك در قيمت‌ها دستكاري مي‌كند و هفته گذشته بر خلاف انتظار ما افزايش بسيار كمي در توليدشان داشتند. به نظر من حداقل بايد 2 ميليون بشكه ديگر به توليد نفت‌شان اضافه كنند، چرا كه نمي‌خواهيم اتفاقي بيفتد.» اصرار ترامپ به افزايش دو ميليون بشكه‌اي در توليد نفت در شرايطي است كه عربستان سعودي در شرايط حاضر نزديك به 10 ميليون بشكه نفت در روز توليد مي‌كند و كارشناسان معتقدند كه اين كشور ظرفيت مازادي بسيار كمتر از 2 ميليون بشكه دارد و تاكنون به ركورد 12 ميليون بشكه نفت در روز نرسيده است.
اروپا را هم تحريم مي‌كنم
ترامپ كه طي ماه‌هاي گذشته با اعمال تعرفه‌هاي تنبيهي عليه واردات مواد اوليه از اروپا، عملا جنگي تجاري عليه متحدان خود آغاز كرده است، در مصاحبه با فاكس نيوز تاكيد كرد: «اگر كمپاني‌هاي اروپايي تحريم‌هاي امريكا عليه ايران را رعايت نكنند، آنها را تحريم مي‌كنيم. » ترامپ در شرايطي اين سخنان را مطرح مي‌كند كه دولت‌هاي اروپايي وعده داده‌اند بسته اقتصادي جبراني براي حفظ منافع اقتصادي و تجاري ايران بعد از خروج امريكا از برجام و بازگشت تحريم‌ها در اختيار تهران قرار دهند. ترامپ كه به تازگي در اجلاس گروه 7 با موضع‌گيري‌هاي خود عليه تجارت آزاد باعث ايجاد نگراني در ميان متحدان اروپايي‌اش شده‌بود، در آستانه سفرش به بروكسل براي شركت در نشست سران ناتو بار ديگر به اتحاديه اروپا حمله كرد و گفت: «اتحاديه اروپا احتمالا به اندازه چين در تجارت با ما بد است. فقط فرقش اين است كه اقتصاد كوچك‌تري محسوب مي‌شود. كاري كه با ما مي‌كنند وحشتناك است. فقط به وضعيت صادرات خودرو نگاه كنيد. مرسدس‌هاي‌شان را به اينجا مي‌فرستند، اما خودروهاي ما را وارد نمي‌كنند. ببينيد با كشاورزان ما چه كرده‌اند، آنها محصولات كشاورزي ما را وارد نمي‌كنند. » ترامپ در مورد توافق تجارت آزاد امريكاي شمالي (نفتا) هم تاكيد كرد كه قصد ندارد تا پيش از انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره در ماه نوامبر به هيچ توافق دايمي با مكزيك و كانادا تن بدهد. دو همسايه امريكا از سياست‌هاي دولت ترامپ براي تغيير توافق نفتا بسيار ناخرسند هستند و با اعمال تعرفه‌هاي جديد تجاري بر واردات آلومينيوم و فولاد، بر خلاف مفاد اين توافق، هر دو كشور نسبت به واردات از امريكا تعرفه‌هاي تلافي جويانه وضع كرده‌اند.
منتقدان من خطرناكند
انتقادها از ترامپ و سياست‌هايش در ماه‌هاي اخير به‌شدت افزايش يافته است، از يك سو سياست‌هاي مهاجرتي دولت ترامپ و جدا كردن خانواده‌هاي مهاجران غيرقانوني از فرزندان خردسال‌شان و از سوي ديگر سياست‌هاي جهاني ترامپ در جنگ تجاري با متحدان، باعث شده است تا مخالفان ترامپ راه‌هاي تازه‌اي را براي اعتراض به او امتحان كنند. هفته گذشته اخراج سخنگوي كاخ سفيد از يك رستوران خصوصي در ايالت ويرجينيا و تظاهرات بزرگ در سراسر امريكا عليه سياست‌هاي مهاجرتي ترامپ از جمله تازه‌ترين نمودهاي اعتراض به ترامپ بود. ترامپ در گفت‌وگو با فاكس نيوز تاكيد كرد: «اميدوارم كه جناح مقابل بفهمد كه بايد كمي قضايا را ساده‌تر بگيرد. به خاطر ادبياتي كه استفاده مي‌كنند، كلماتي كه به كار مي‌برند و ايده‌هاي افراطي‌شان، من تصور مي‌كنم كه آنها براي كشور بسيار بد هستند، در واقع تصور مي‌كنم كه خيلي براي كشور خطرناكند. » ترامپ همچنين در واكنش به درخواست نمايندگان ارشد حزب دموكرات در كنگره كه خواهان برچيده شدن آژانس مهاجرت و گمرك امريكا (ICE) شده‌اند، گفت: «چنين اقدامي به يك جنايت بسيار بسيار بزرگ منتهي خواهد شد. دموكرات‌ها خواهان اجراي سياست مرزهاي باز و بدون امنيت هستند. ولي آنها ديگر در هيچ انتخاباتي پيروز نمي‌شوند و اين موضوع باعث خوشحالي من مي‌شود. »