ايراني تمام‌عيار
نادر مشايخي
سال 1356 وقتي فيلم «شازده احتجاب» به كارگرداني بهمن فرمان‌آرا اكران شد، براي اولين‌بار موسيقي فيلمي از احمد پژمان شنيدم؛ موسيقي‌تاثيرگذار، همگن با تصوير و خلاقانه‌اي كه از همان ابتدا آهنگسازش را در اين حوزه مطرح مي‌كرد. نكته بارز احمد پژمان در خلق موسيقي فيلم استفاده از المان‌هاي موسيقي ايراني و اجراي آنها با ابزارهاي سمفونيك است. هرچند ممكن است اين كار در وهله اول ساده به نظر آيد اما پيچيدگي‌هاي خاصي دارد كه ...
اگر آهنگساز به آنها واقف نباشد، پيش از هر چيز موسيقي ايراني را متضرر مي‌كند و خصلت‌هايش را دستخوش تغيير قرار مي‌دهد اما احمد پژمان با استفاده از ترفندهاي جالب موسيقايي توانسته اين توازن را در كارش به وجود آورد. وقتي موسيقي فيلم مي‌سازد در تلاش نيست كه بياني معادل تصوير داشته باشد بلكه مي‌كوشد تا از فضاي فيلم و نظم حاكم بر آن در خلق اثر استفاده كند. به همين دليل هم موسيقي فيلم‌هاي او با تصوير گره خورده‌اند. پژمان با قريحه خود لايه‌هاي مختلف موسيقي را بسيار شفاف كنار هم قرار مي‌دهد و تركيبات تازه‌اي مي‌سازد كه امضاي خاص خودش را دارند. رمز آثار پژمان در اين است كه اداي ايراني بودن را در نمي‌آورد. در حالي كه بسياري از آهنگسازان تنها با اضافه‌كردن چند فاصله «دوم افزوده» مي‌كوشند تا مدعاي ايراني بودن داشته باشند او از ويژگي‌هاي متنوع موسيقي با ظرافت تمام بهره مي‌گيرد چرا كه يك ايراني تمام‌عيار است.