این رسم معلمی نیست

از روزگاری که محصلان خیال می‌کردند، معلم‌ها مافوق بشرند و دریای نور و معنویت و دانش در دل‌شان موج می‌زند، سال‌ها گذشته است. از همان دورانی که اگر معلم را در صف نان می‌دیدند، تعجب می‌کردند که مگر معلم‌ها هم مثل ما نان می‌خورند؟!اما از روزگاری که کنکوربازی، بر نظام تعلیم و تربیت ما سایه افکند، در ازای این همه معلم که سراسر زندگی‌شان را با آموختن و ترویج دانایی و اخلاق می‌گذرانند، گاهی با کسانی مواجه می‌شویم که اگرچه ظاهرا شبیه معلم‌ها هستند و پای تخته و تابلو ایستاده‌اند و تمرین حل می‌کنند، اما رفتار و گفتارشان هیچ شباهتی به معلم‌ها ندارد. این جماعت با آنکه چندان پرشمار نیستند اما تا دل‌تان بخواهد، پرمدعا و پرآوازه‌اند. آنها متخصصان انواع آزمون، هستند. آزمون مدارس خاص، آزمون ورودی دانشگاه، آزمون زبان و شعبده‌هایی دیگر از این دست. در هر ساعتی که تلویزیون را روشن کنید، یکی از این شعبده‌بازان آزمون را می‌بینید که دارد مقابل یک تابلو قدم می‌زند و فوت و فن تست زدن بدون تفکر و استدلال را یاد می‌دهد. از منظر ایشان و البته از منظر طراحان شعبده کنکور، دانایی و سواد چیزی نیست جز مقداری شگرد و فوت و فن و تردستی. آنها کاری به کار تفکر و تعقل و تحلیل و استدلال و استنتاج و خلاقیت ندارند. با شگردهایی که فقط خودشان بلدند، تست‌هایی را طراحی می‌کنند و سپس همان شگردها را به دیگران تعلیم می‌دهند تا بتوانند آن تست‌ها را حل کنند. آن شعبده‌بازان کنکوری، تمام وقت در تلویزیون هستند، همان تلویزیونی که برای مهم‌ترین مباحث فرهنگی و علمی، وقت ندارد. آنها البته معلم نیستند چون کاری به کار تعلیم و تربیت ندارند. آنها فروشندگان فوت و فن تست زدن هستند و گویندگان‌ آگهی موسسات کنکوربازی، آنها هر چند دقیقه یک بار درباره یکی از محصولات و بازیچه‌های موسسه خودشان، بازار گرمی می‌کنند و از داوطلبان آزمون می‌خواهند که به جمع مشتریان آن موسسه بپیوندند.

نه!‌ جنابِ آموزش و پرورش با تمام تحولات بنیادین. نه! جنابِ آموزش عالی با تمام داعیه‌ها و خیالات رنگارنگ.نه! جنابِ تجارت پولساز کنکوربازی و آزمون سازی.نه!‌جنابِ رسانه ملی و تلویزیون آنتن‌فروش. این رسم تعلیم و تربیت نیست. این رسم دانش آموختن نیست. این رسم معلمی نیست. به حاشیه راندن مطالعه، تحقیق، پرسشگری، استدلال، تحلیل، استنتاج و خلاقیت و ترویج تست بازی و آزمون‌سازی و رتبه‌بندی و شعبده‌هایی از این قبیل، اگر چه خیلی پولساز است اما در نهایت به نفع هیچ‌کس نیست.