مخالفت با يكجانبه‌گرايي امريكا

ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه كه براي يك سفر دو روز به هند سفر كرده بود، پنجشنبه بعد‌از‌ظهر وارد فرودگاه دهلي‌نو شد و مورد استقبال وزير امورخارجه اين كشور قرار گرفت. پوتين روز جمعه به كاخ حيدرآباد كه محل استقبال و جلسات كاري نخست‌وزيري هند محسوب مي‌شود رفت تا با ناراندرا مودي، نخست‌وزير هند ديدار و گفت‌وگو كند. آنها در اين ديدار در مورد طيف وسيعي از مسائل مهم جهاني و منطقه‌اي از جمله تحريم‌هاي امريكا عليه نفت ايران نيز بحث و گفت‌وگو كردند. اما قرارداد مهمي كه در ديدار ميان مودي و پوتين به امضا رسيد قراردادي به ارزش 5.2 ميليارد دلار براي تحويل سيستم دفاع موشكي S-400 روسي بود. سامانه دفاع هوايي كه طبق توافق بايد تا سال 2020 به هند تحويل داده شود. هند مي‌تواند با اين قرارداد وارد پروسه تحريم‌هاي امريكا تحت قانون كاتسا شود كه موضوع اصلي آن تحريم روسيه است.

قرار داد تحويل S-400 روسي به هند مي‌تواند تبديل به چالش جديد ميان امريكا و هند شود. پس از اجرايي شدن قانون جديدي به نام «قانون مقابله با دشمنان امريكا» از طريق تحريم‌ها كه «كاتسا» نام گرفت روسيه، ايران و كره‌شمالي مشمول تحريم‌هايي شدند كه در سايه آن سختگيري‌هاي بسياري بر روسيه انجام خواهد گرفت.

اين قانون از 2 آگوست 2017 اجرايي شده و اكنون احتمال دارد كه امريكا با استناد به همين قانون كاتسا، هند را به دليل خريد تسليحاتي از روسيه مشمول تحريم‌هاي خود كند. هند مجبور است براي خريد اين سامانه موشكي و در امان ماندن از تحريم‌هاي ايالات متحده مبلغ آن را با ارزي ديگر جايگزين كند كه احتمالا روبل يا روپيه خواهد بود. اين در حالي است كه هند پيش‌تر براي خريد تسليحات از روسيه دلار پرداخت مي‌كرد. اما حالا به نظر مي‌رسد با توجه به علاقه‌مندي روسيه براي جايگزيني دلار در معاملات خود اين موضوع مي‌تواند مورد علاقه طرفين نيز باشد.

به گزارش اكونوميك تايمز، سيستم پيشرفته دفاع موشكي S-400 توسط يك شركت دولتي روسي به نام
Almaz-Antey توليد و توسعه يافته است كه مي‌تواند هواپيماهاي دشمن و موشك‌هاي بالستيك را مورد هدف قرار دهد. اين سامانه مي‌تواند محدوده‌اي 250 كيلومتري را پوشش دهد و احتمال ارتقاي آن تا 400 كيلومتر نيز وجود دارد. S-400 داراي چهار لوله پرتاب‌كننده است كه مي‌توانند موشك‌ها را حمل و راه‌اندازي كنند. اين سيستم شامل يك رادار كنترل آتش و يك پست فرماندهي است. اين موضوع باعث مي‌شود كه موشك‌هاي سطح به هوا را شناسايي كند و در صورت ورود دشمن به محدوده خود را نيز از بين ببرد از همين رو در محدوده خود يك سپر دفاع هوايي ايجاد خواهد كرد.

اما S-400 صرفا يك سامانه براي روسيه نيست بلكه در حال تبديل شدن به ابزار استراتژيك و ژئوپولتيك است. روس‌ها با وجود تحريم‌ها به طور فعال در حال فروش سامانه خود هستند و به تعدادي از كشورها از جمله تركيه كه عضو ناتو محسوب مي‌شود يك قرارداد مقدماتي براي خريد آن در ماه دسامبر به امضا رسانده و اين اتفاق با وجود همه هشدارهاي امريكا رخ داده است. گزارش شده است كه چين نخستين تجهيزات S-400 از جمله پست فرماندهي و ايستگاه‌هاي راداري را دريافت و راه‌اندازي كرده است. اين سامانه همچنين مي‌تواند توسط كشورهايي مانند ايران، الجزاير، بلاروس و ويتنام نيز خريداري شود، از همين رو دامنه نفوذ نظامي امريكا در مناطق مختلف كاهش خواهد يافت. اكنون يك چالشي كه براي امريكا وجود دارد اين است كه آيا جنگنده‌هاي F-35 امريكايي كه مدعي هستند هيچ راداري نمي‌تواند آنها را رهگيري كند در مقابله با S-400 كه مدعي است در محدوده اين سپر دفاع موشكي همه تجهيزات نظامي تهاجمي قابل شناسايي هستند چه اتفاقي رخ مي‌دهد. اين دو هنوز در هيچ جنگ جدي مورد آزمايش قرار نگرفته‌اند. تركيه يكي از كشورهايي است كه مي‌تواند يك آزمايش واقعي در آن صورت گيرد. چرا كه تركيه هم بناست سامانه S-400 را خريداري كند و طبق توافق هم جنگنده‌هاي F-35 را تحويل بگيرد. اما امريكا در تلاش است كه برخلاف توافق‌هاي پيشين F-35 را تحويل تركيه ندهد و تلاش مي‌كند كه قرار دارد تركيه با روسيه بر سر تحويل S-400 عملياتي نشود. از طرفي حتي اگر F-35 در آزمايش موفق باشد اين نگراني از سمت امريكايي‌ها وجود دارد كه اطلاعات مربوط به رادار گريزي F-35
به روسيه منتقل شود.

در حال حاضر به نظر مي‌رسد كه هندي‌ها مصمم هستند كه روابط نظامي خود را با روسيه حفظ كنند. وزير دفاع هند در تاريخ 13 جولاي 2018 اين موضوع را روشن كرده بود كه قانون كاتسا يك قانون مربوط به ايالات متحده و نه يك قانون سازمان ملل است. البته هند در خصوص تحريم‌هاي يك جانبه امريكا عليه ايران نيز همين رويكرد را اتخاذ كرد و حالا به نظر مي‌رسد امريكايي‌ها نيز در تلاش هستند تا به نوعي هند مشمول قوانين تحريمي امريكا نشود هر چند كه برخي رويكردهاي هند برخلاف سياست‌هاي كنوني دولت ايالات متحده است.

نشست خبري مشترك

ولاديمير پوتين و ناراندرا مودي پس از ديدار با يكديگر در نشست خبري حاضر شدند. رييس‌جمهور روسيه در اين نشست عنوان كرد كه طرفين در خصوص تاثير خروج ايالات متحده از توافق هسته‌اي با ايران نيز گفت‌وگو كردند. آن‌گونه كه هر دو رهبر تاييد كردند، موضع روسيه و هند در مورد مسائل كليدي جهاني همگرايي و ديدگاهي مشابه دارند. پوتين تاكيد كرد كه در همين چارچوب طرفين تصميم گرفتند كه همكاري‌هاي خود در پلتفرم‌هاي چند جانبه از جمله سازمان ملل، سازمان بريكس، سازمان همكاري‌هاي شانگهاي و جي 20 افزايش دهند. به گزارش خبرگزاري تاس، رييس‌جمهور روسيه عنوان كرد كه مسكو و دهلي‌نو براي همكاري با يكديگر براي تقويت امنيت و همكاري در آسيا و مبارزه با تهديدات و چالش‌هاي جديد مانند تروريسم بين‌المللي، قاچاق مواد مخدر و جنايت‌هاي بين‌المللي همكاري كنند. پوتين افزود: در اين راستا ما مسائل مربوط به بازسازي اقتصادي افغانستان را مورد بررسي قرار داديم و از توسعه سياسي پايدار حمايت كرديم و در مورد وضعيت خاورميانه نيز تبادل نظر كرديم. پوتين عنوان كرد كه به نخست‌وزير هند در مورد وضعيت سوريه اطلاع داده است.

وي در پايان عنوان كرد كه ما در مورد وضعيت ناشي از حركت يك جانبه ايالات متحده براي خروج از برنامه اقدام جامع مشترك براي برنامه هسته‌اي ايران نيز بحث كرديم. گفتني است ولاديمير پوتين براي سال 2019 مودي را براي حضور در روسيه دعوت كرده كه او نيز آن را پذيرفته است.

هند از تحريم‌هاي امريكا عليه روسيه و ايران معاف مي‌شود

دولت هند به واشنگتن اعلام كرده است كه بر اساس مفاد قانون كاتسا مي‌تواند از تحريم‌هاي امريكا عليه روسيه و ايران معاف شود. به گزارش ايرنا به نقل از هندوستان‌تايمز هند اعلام كرده است؛ روابط نظامي هند با روسيه بسيار مهم است و اگر اين كشور بخواهد خريد نفت از ايران را متوقف كند، هزينه‌هاي واردات نفت به هند تا 6 ميليارد دلار افزايش پيدا مي‌كند. اين امر به ضرر اقتصاد هند است و دليل موجهي براي معافيت از تحريم‌هاي امريكاست. اين روزنامه به نقل از يك مقام ارشد در دولت هند كه در مذاكرات با امريكايي‌ها حضور داشته است، نوشت: اين كشور اميدوار است كه امريكا به عنوان همكار راهبردي ما در ارتباط با واردات نفت از ايران و همچنين خريد سامانه موشكي S-400 از روسيه براي هند معافيت در نظر بگيرد. گفته مي‌شود كه هند تمايل خود براي ادامه معامله با روسيه و ايران حفظ كرده و علاوه بر توافق بر سر S-400 با روسيه براي ماه نوامبر نيز از ايران نفت خريداري كرده است.