سبز ازلي در برگ‌ريزان پاييز
ساره بهروزي
عصر روز دوشنبه 30 مهرماه نمايشگاه عكس «هيركاني، سبز ازلي» در تالار آبي كاخ نياوران افتتاح شد. در اين مراسم معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، نماينده سازمان يونسكو، مديرعامل انجمن سينماي جوانان ايران، نماينده سازمان محيط‌زيست، مدير دفتر ثبت آثار تاريخي و طبيعي، نماينده بنياد سوكو آلمان همچنين جمعي از هنرمندان عكاس و خبرنگاران حضور داشتند.
قدمت جنگل‌هاي هيركاني در ايران به ۴۰ميليون سال مي‌رسد. حدود ۹۰درصد اين جنگل‌ها در شمال ايران با گونه‌هاي خاص گياهي و جانوري واقع شده است و بخش كوچكي از آن در كشور آذربايجان قرار دارد. جنگل‌هاي هيركاني داراي موقعيت ويژه‌اي در كنار درياي خزر و رشته كوه‌هاي البرز هستند. همين شرايط ويژه آب و هوايي عامل زيست گياهان و جانوران متنوع شده است. جنگل‌هاي هيركاني جزو هشت جنگل كهنسال باقي‌مانده در روي زمين به‌شمار مي‌روند. پوشش گياهي و تنوع زيستي آن نادرترين گونه‌هاي جنگلي جهان را شامل مي‌شود. 80 گونه درختي، 50 گونه درختچه‌اي، گونه‌هاي بومي درختي و جانوراني چون پلنگ، بز مرال، خرس، كل و بز و... در اين جنگل‌ها يافت مي‌شوند. اين جنگل‌ها در طبيعت ايران براي اولين‌بار در فهرست ثبت در آثار جهاني يونسكو قرار خواهند گرفت. به همين مناسبت 23 عكس زيباي درختان و جنگل‌هاي هيركاني از هنرمندان عكاس به نمايش گذاشته شده است.
در مراسم افتتاحيه پس از بازديد ميهمانان از نمايشگاه عكس، «محمدحسن طالبيان» معاون ميراث فرهنگي با سخناني كوتاه اظهار داشت: اين پرونده براي 15 جنگل هيركاني صورت گرفته است. برپايي اين نمايشگاه در درك حقيقي ثروت طبيعي و حفاظت آن توسط مردم بسيار كمك‌كننده خواهد بود. او ضمن تشكر از تمامي نهادها و سازمان‌هاي مشاركت‌كننده در اين پروژه بيان داشت: اين برپايي در حقيقت همكاري و مشاركت سازمان‌هاي مختلف از جمله سازمان محيط‌زيست و منابع طبيعي، كميسيون ملي ميراث فرهنگي، صنعت گردشگري، سازمان ملي جوانان و پشتيباني بنياد سوكو را نشان مي‌دهد. اينكه چگونه دستگاه‌ها و سازمان‌ها براي حفاظت فرهنگي مي‌توانند به يكديگر كمك كنند در نوع خود اين همكاري بين سازمان‌ها بي‌نظير است. وي ضمن اميدواري به آينده براي حفاظت و نگهداري جنگل‌ها كه جنگل‌هايي جهاني هستند و قدرداني ويژه از عكاسان كه لحظات بسيار استثنايي را ثبت كرده‌اند، همت عكاسان جوان را در اين كار با ارزش اجتماعي براي ارتقاي آگاهي جامعه در حفاظت منابع خواستار شد.
«پروفسور كرپ»، عضو بنياد سوكو آلمان، از ديگر ميهمانان حاضر در مراسم بود. او در سخناني ضمن تشكر و قدرداني از خوشامدگويي گرم و صميمي ميزبانان و با اشاره به زيبايي كم‌نظير عكس‌ها بيان داشت: ارتباط شخصي من با جنگل‌هاي ايران مربوط به 20 سال قبل است. بازديد از تنوع جنگل‌هاي هيركاني و دست نخورده بودن اين پوشش‌ها برايم حيرت‌انگيز بود. او ادامه داد: «من با اينكه مدتي در جزيره‌اي پردرخت در اروپا زندگي كرده و آن منابع طبيعي را مديريت مي‌كردم اما درختاني با اين قدمت را هرگز نديده‌ام. درختان راش و ديگر پوشش‌هاي جنگلي كه شما در ايران داريد، بي‌نظير است.» وي همچنين افزود: اين نمايشگاه اگرچه زيبايي درختان و جنگل‌ها را نشان مي‌دهد، اما هنر هنرمندان ايراني را نيز به واقع به نمايش گذاشته است. هنري كه در جهت حفظ طبيعت و منابع طبيعي كشور ايران است. پرفسور كرپ در ادامه سخنانش ارزيابي اين جنگل‌ها را اميدواركننده و داراي نتيجه مثبتي دانست. او حفاظت اين جنگل‌ها را پس از به ثبت رسيدن خواستار شد. وي با تاكيد بر اينكه حفاظت «۱۵» جنگل نياز به مديريت چندجانبه و همكاري سازمان‌ها دارد، همكاري سازمان‌ها در كنار يكديگر را مفيد دانست. در پايان با آرزوي گسترش صلح در دنيا كه مورد تهديدهاي زيادي قرار گرفته است، ايجاد يك كميته مشترك براي مديريت اين جنگل‌ها را پيشنهاد داد.
«حجت‌اله ايوبي» دبير كميسيون ملي يونسكو، سخنان خود را با توجه به هنر و هنرمندان آغاز كرد. وي ضمن اشاره به معجزه هنر در تمامي رشته‌ها از جمله گرافيك، نقاشي، سينما و غيره بيان داشت: هنرمندان در تمامي رشته‌ها با هنرشان مي‌توانند به بالا بردن آگاهي و شناساندن منابع ملي به سازمان‌ها كمك كنند. پس از ثبت اين جنگل‌ها، مشاركت هنرمندان براي آگاهي جامعه، ضامن حفظ و بقاي اين پوشش‌ها خواهد بود. وي خواستار برپايي اين‌چنين نمايشگاه‌هايي در سطح استان‌ها شد. وي اظهار داشت: با فراخوان در هر استان هنرمندان جوان مي‌توانند در حفظ اين سرمايه ملي مشاركت كنند و مردم را با اين ثروت و سرمايه عظيم ملي آشنا سازند. او در پايان اين ثروت عظيم طبيعي را براي همگان مورد احترام دانست.
پس از پايان مراسم باران پاييزي با برگ‌ريزان درختان جلوه‌اي زيبا به طبيعت اطراف تالار آبي بخشيده بود. فكر كردم شايد برپايي چنين نمايشگاه‌هايي با هدف آگاهي مردم تا حدودي براي شناسايي و حفظ اين ميراث ملي كمك‌كننده باشد اما قطعا كافي نيست.