در همايش پاياني «پروژه بهره‌وري مصرف انرژي صنعتي» اعلام شد
ايران 2/5 برابر ميانگين جهاني انرژي مصرف مي‌كند
گروه اجتماعي
ديروز همزمان با «روز جهاني مبارزه با تغييرات اقليمي» همايش پاياني پروژه بهره‌وري انرژي صنعتي در ايران برگزار شد. اين پروژه از سال 2012 با هدف ارتقاي بهره‌وري انرژي در پنج صنعت كليدي آهن و فولاد، پتروشيمي، پالايشگاه، سيمان و آجر آغاز شده بود. بهبود استانداردهاي سيستم مديريت انرژي، ظرفيت‌سازي از طريق آموزش، مطالعات محك‌زني انرژي و شناساندن تكنولوژي‌هاي بر‌تر به صنايع از ديگر رويكردهاي اين پروژه بوده است. ديروز در همايش پاياني پروژه چهره‌هاي داخلي و بين‌المللي در كنار مديران صنايع ايران حضور داشتند و درباره جزئيات طرح‌هاي اجرا شده، اهداف محقق شده و آرزوي‌هاي‌شان براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي و بهره‌وري انرژي سخن گفتند.
اولويت؛ صنايع پاك
«مريم جوان شهركي» نماينده سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (يونيدو) در اين همايش از تمايل اين سازمان براي همكاري در زمينه «توسعه صنايع پاك» سخن گفت: «در اين راه بهره‌وري انرژي جزو اولويت‌هاي ماست. استفاده از بهره‌وري انرژي راه ساختن نظام پايدار، قابل اعتماد و امن است و در حل مشكلات زيست محيطي و امنيت انرژي بسيار كمك‌كننده خواهد بود.» نماينده سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (يونيدو) با تاكيد بر اينكه بهره‌وري انرژي يكي از اولويت‌هاي يونيدو براي گذار به صنعتي پاك و پايدار است، گفت: «يونيدو بهره‌وري انرژي را گامي به سوي تحقق اهداف توسعه پايدار مي‌داند و با حمايت از بخش‌هاي دولتي و خصوصي عضو اين سازمان با اجراي پروژه‌ها و در اختيار گذاشتن فناوري و كمك به تحقيقات در اين زمينه، مشوق كشورهاست.» «جوان شهركي» با اشاره به اينكه افزايش تقاضا براي انرژي چالش‌هاي زيادي در عصر حاضر به وجود آورده، گفت: «پيشرفت‌هاي به وجود آمده در مدل‌هاي نوآوري و پيدايش بازيگران جديد در بازار از مشكلات موجود كاسته است.» او افزايش بهره‌وري انرژي را يكي از راه‌هاي مبارزه با تغييرات اقليمي به شمار آورد و يادآوري كرد: «جمهوري اسلامي ايران در ميان 10 كشور توليدكننده گازهاي گلخانه‌اي جهان قرار دارد و در ماه مه 2017 ميلادي دولت ايران با همكاري سازمان ملل برنامه ملي استراتژيك مبارزه با تغييرات آب و هوايي را اعلام كرد كه در چارچوب پروتكل كيوتو و توافقنامه پاريس براي مقابله با گازهاي گلخانه‌اي است، اما راهي طولاني در پيش است.» جوان شهركي همچنين به سخنان دبيركل سازمان ملل درخصوص توافقنامه برجام اشاره كرد كه آن را دستاوردي بزرگ و جهاني در زمينه ديپلماسي و صلح بين‌الملل برشمرده بود؛ اشاره كرد و گفت: در اين زمينه يونيدو هم براي همكاري با ايران آماده است و براي تحقق اهداف توسعه پايدار در ايران مي‌كوشد.»
برات قباديان، معاون آموزش، پژوهش و فناوري وزارت صنعت، معدن و تجارت در اين مراسم وضعيت مصرف انرژي در ايران را تشريح كرد: «شاخص‌هاي مصرف انرژي در ايران دو و نيم برابر ميانگين جهاني است.» به گفته قباديان ايران يك‌درصد جمعيت جهان را دارد بنابراين سهم ايرانيان از آلايندگي هم بايد يك درصد باشد در صورتي كه سرانه هر ايراني 1.72درصد است. معاون وزير صنعت با بيان اينكه پروژه يونيدو براي كاهش مصرف انرژي، افزايش بهره‌وري و كاهش آلايندگي‌هاي محيط زيستي يكي از پروژه‌هاي اساسي است، افزود: «مصرف انرژي ما بالاست بنابراين بايد به كمك تكنولوژي كه يونيدو دراختيار ما قرار مي‌دهد، كمك كنيم سوخت‌هاي فسيلي در كشور كاهش يابد.» قباديان اجراي پروژه‌هاي بهره‌وري مصرف انرژي در 5 صنعت كليدي ايران را نشانه انگيزه و تعهد ايران براي فعاليت‌هاي مبتني بر اصول محيط‌زيست و كاهش آلودگي هوا اعلام كرد و به حاضران اطمينان داد كه دولت از اين رويكرد حمايت خواهد كرد.
طرح بهره‌وري انرژي، نتيجه‌بخش بود
نسيم شكاري، هماهنگ‌كننده ملي پروژه بهره‌وري انرژي در حاشيه اين همايش در گفت‌وگو با «اعتماد» جزئيات بيشتري از مراحل اجراي اين پروژه را تشريح كرد. به گفته او پروژه «بهره‌وري انرژي در صنايع انرژي‌بر» از سوي تسهيلات محيط‌زيست جهاني (GEF)، در شاخه «تغييرات آب و هوايي» حمايت مالي شده است. همچنين سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (UNIDO) به‌عنوان كارگزار اجرايي GEF در ايران و شركت بهينه‌سازي مصرف سوخت (IFCO) به‌عنوان همكار اجرايي از سوي دولت ايران با اين پروژه همكاري كرده‌اند. شكاري درباره بودجه اين پروژه گفت: «كل بودجه نقدي و غير نقدي پروژه، 20ميليون و 600 هزار دلار است كه 5 ميليون و 450 هزار دلار از منابع GEF تامين شده است. بخش دولتي ايران 15 ميليون دلار كمك نقدي و غيرنقدي تعهد كرده بود و 150 هزار دلار هم از سوي يونيدو تامين شد.
شكاري درباره مراحل پنج‌گانه اجراي پروژه در ايران گفت: «پشتيباني از سياست‌هاي بهره‌وري انرژي اولين مرحله كار ما بود زيرا تقويت سياست‌ها و بهبود سياست‌گذاري در اين زمينه مي‌تواند كمك شاياني در بهبود مصرف انرژي كند. از همين رو تاثيرگذاري مستقل و غيرمستقيم بر سياست‌هاي بهره‌وري انرژي كشور و معرفي چارچوب‌هاي سياست‌گذاري منطبق با اهداف پروژه جزو اهداف جدي ما به‌شمار مي‌رفت.» «كارهاي فرهنگي» يكي ديگر از محورهاي اين پروژه بوده است به طوري كه به گفته شكاري يكي از بخش‌هاي موفقيت‌آميز هم به حساب مي‌آيد: «ما با تاسيس يك وب‌سايت تمامي محتواي مورد نياز مربوط به بهره‌وري انرژي را در اختيار ذي‌نفعان قرار داديم. همچنين دو كارگاه آموزشي برگزار شد كه مشاركت‌كنندگان در آنها از نتيجه كار راضي بودند.» شكاري البته مهم‌ترين و موثرترين مرحله اين پروژه را در بخش آموزش‌هاي كاربردي دانست جايي كه 114 شركت ايراني روش‌هاي مديريت بهينه مصرف انرژي را آموزش ديده‌اند و از اين طريق 319 گيگاوات ساعت صرفه‌جويي در مصرف برق رخ داده است. بهينه‌سازي سيستم‌هاي انرژي و مميزي انرژي از ديگر فعاليت‌ها در اين بخش بوده است. «حمايت مستقيم مالي از صنايع» يكي ديگر از بخش‌هاي پروژه است. به گفته شكاري در چارچوب اين روش 4 شركت براي تغيير تكنولوژي‌شان كمك مالي دريافت كرده‌اند و اين تغيير تكنولوژي موجب شده در نهايت 404 گيگاوات ساعت در مصرف انرژي صرفه‌جويي شود و سرانجام پنجمين كاري كه در اين پروژه روي داده تاسيس «صندوق گردشي» است كه از طريق آن تامين مالي مورد نياز بخش صنعت در ايران براي بهبود مصرف انرژي انجام شود. هماهنگ‌كننده ملي پروژه بهره‌وري انرژي در اين باره گفت: «اعطاي تسهيلات كم‌بهره هدف اصلي اين صندوق است. به تازگي با بانك پاسارگاد در ايران براي تاسيس صندوق تفاهم شده و قرار است در گام نخست سه ميليون دلار براي 14 پروژه صنعتي پرداخت شود.» به گفته شكاري اين اعتبارات از محل بازپرداخت در دوره‌هاي زماني ديگر براي ساير پروژه‌ها هم قرار است تكرار شود.