ترجمه‌هاي گوگلي آفت كتاب‌خواني
نيوشا طبيبي
بي‌اغراق بسياري از كتاب‌هاي ترجمه شده سال‌هاي اخير، متوني سخت‌خوان يا نچسب و بي‌ربط هستند. شوق نشر كتاب سبب شده تا مترجمين محترم بي‌اعتنا به ظرفيت‌هاي دانش زبان و ادبيات خود دست به ترجمه متون مي‌برند تا كارنامه خود را رنگين و مقاديري كاغذ را حرام كنند. صرف دانستن يك زبان براي ترجمه كردن يك متن ابدا كافي نيست و مترجم بايد فهمي كامل از زبان مبدا و احاطه‌اي كامل بر زبان مقصد و اطلاعات پايه‌اي از موضوع ترجمه داشته باشد.
غير از اين، آشفته بازاري برپا مي‌شود كه نمونه‌هاي فراوانش را مي‌بينيم. البته نقش مترجم گوگل در اين ميان را نبايد ناديده گرفت. چند سال پيش ترجمه كتابي از دو نفر (كه در عرصه‌هاي مختلف فرهنگي از جمله ترجمه بسيار پركار و مشهور هستند) منتشر شد. موضوع كتاب سفر يك خانواده امريكايي به ايران براي يافتن دوست و پيشكار قديمي‌شان بود. با تاسف فراوان كل كتاب با مترجم گوگل يا نرم‌افزاري مشابه ترجمه شده و ناشر به اعتبار نام آن دو نفر حتي نيازي به سپردن كار به ويراستار نديده بود. نتيجه را مي‌توانيد حدس بزنيد: كتابي پر از غلط با عباراتي به كل نامفهوم كه فقط براي افزايش رقم توليد، منتشر شده و به كار ديگري نمي‌آيد.
بعض برگردان‌هاي فارسي سبب شده‌اند كه كتاب‌هاي مهمي براي هميشه از دسترس خوانندگان فارسي‌زبان خارج شوند و ديگر مورد استقبال قرار نگيرند. يعني ترجمه چنان بلايي سر متن ارزشمند اصلي آورده كه تا مدت‌ها خوانندگان رغبتي به خواندن آن ندارند.
سلبريتي‌ها هم به كمك نرم‌افزارهاي ترجمه، پاي‌شان به اين بازار باز شده است. ستاره‌هاي تلويزيون و سينما كه در عرصه‌هاي مختلف ذوق‌آزمايي مي‌كنند، اين بخش را هم بي‌نصيب نگذاشته و البته كه در اين زمينه هم توفيقي به دست نياورده و زحمت به ديگران داده‌اند.
در پايان از نويسندگان بزرگي كه آثارشان نثر فارسي و فن ترجمه را اعتلا بخشيدند و مردم را به خواندن آثار خوب و پاكيزه تشويق كردند، ياد كنم. استادان نجف دريابندري، محمود اعتمادزاده، احمد آرام، محمد قاضي، حسن كامشاد، صالح حسيني، رضا سيدحسيني و بسياري ديگر از فرهيختگان ايران زمين.